Coś

Coś (1982) John Carpenter The Thing
Scenariusz:	Bill Lancaster
	John W. Campbell
Muzyka:	Ennio Morricone
Zdjęcia:	Dean Cundey
Występują:	Kurt Russell
	Wilford Brimley
	T.K. Carter
	David Clennon
	Keith David
	Richard Dysart
	Charles Hallahan
	Peter Maloney
Produkcja:	USA
Typ	film
Gatunek	horror, science fiction
Czas	109 min.

Coś (tyt. oryg. ang. The Thing, inny tytuł: Rzecz) – amerykański horror science-fiction z 1982 r., w reżyserii Johna Carpentera.

Pod pozorem nakręcenia remake’u filmu Howarda Hawksa Istota z innego świata (The Thing from Another World) z 1951 roku Carpenter stworzył znacznie wierniejszą adaptację noweli Johna W. Campbella "Who Goes There?", która była inspiracją dla filmu z 1951 roku. W 2011 r., opierając się na noweli, nakręcono film, również zatytułowany The Thing, będący prequelem do filmu Carpentera.

Fabuła

Film opowiada o obcej formie życia, która na skutek awarii pojazdu kosmicznego wylądowała i zamarzła na Antarktydzie. "Coś" odżywa po wydobyciu z lodu przez norweską ekspedycje badawczą. Przenika do stacji badawczej, w której dochodzi do konfrontacji z norweską załogą. W jej wyniku z życiem uchodzi tylko dwóch badaczy, a obcy organizm przenika do organizmu psa. W pościgu za zarażonym przez obcego psem dwóch ostatnich żywych Norwegów dociera do pobliskiej amerykańskiej placówki badawczej, gdzie wkrótce giną. Nieświadomi niczego Amerykanie przygarniają psa. Wkrótce przyjdzie im zmierzyć się z obcym, któremu udaje się przeniknąć do ludzkiego organizmu - kilku kolejnych z członków amerykańskiej ekipy. Za wszelką cenę pragnie dostać się do rejonów zamieszkanych przez ludzi. Gdy Amerykanie w końcu orientują się w sytuacji, pomiędzy nimi a obcym dochodzi do pełnej poświęcenia walki na śmierć i życie. W ostatnich scenach filmu, gdy cała stacja ulega zniszczeniu, a dwaj ostatni jej członkowie - MacReady i Childs - godzą się z faktem, że wkrótce zamarzną, pytanie o to, czy obcego udało się zniszczyć, wciąż pozostaje otwarte.

Krytyka

Film spotkał się z raczej chłodnym przyjęciem widowni. Na fakt ten złożyło się wiele czynników, ale wydaje się, że tylko jeden z nich odegrał tak znaczącą rolę – dwa tygodnie później odbyła się premiera wyczekiwanego E.T. (film), przedstawiającego wielokrotnie bardziej optymistyczną wizję spotkania z obcym. Sławę i popularność Coś zyskał dopiero po wydaniu na kasetach VHS. W roku 1998 i 2004 film został wydany w formacie DVD. W roku 2002 wydana została gra komputerowa The Thing, której fabuła stanowi kontynuację filmu.

Przychody z filmu były znacznie niższe od oczekiwanych przez producentów. Carpenter oraz krytycy, którzy ogólnie ciepło przyjęli jego film, tłumaczyli to przede wszystkim premierą E.T. (film) Spielberga, która miała miejsce dwa tygodnie wcześniej i przedstawiał wielokrotnie bardziej optymistyczną wizję kontaktu z obcym. Przy tym efekty specjalne były równocześnie chwalone i krytykowane jako doskonałe pod względem technicznym, ale równocześnie wizualnie odpychające. Roger Ebert określił je mianem „najbardziej dopracowanego, przerażającego i wywołującego mdłości widoku, jaki osiągnęli do tej pory hollywoodzcy magicy od efektów”. Ponadto chwalono atmosferę nieustannej niepewności i wszechogarniającej paranoi, gdzie widz nie jest pewny niczego, nawet tego, czy główny bohater jest tym, za kogo się podaje.

W książce Prince of Darkness Carpenter poproszony o wyjaśnienie słabego wyniku filmu zwrócił uwagę także na fakt, że skurczyła się także widownia na horrory. Pomimo niskich przychodów, Coś zyskało znacznie w oczach widzów oraz zyskało spore grono fanów po wypuszczeniu filmu na kasetach VHS. W rankingu stu najlepszych filmów science-fiction w historii sporządzonego przez serwis Rotten Tomatoes film zajął 97 pozycję. Z kolei w rankingu stu najstraszniejszych scen filmowych sporządzonego przez sieć Bravo Coś ze sceną badania krwi zajęło 48 miejsce.

Nagrody i nominacje

• Złote Maliny 1983
  • Najgorsza muzyka Ennio Morricone (nominacja)
• Saturny 1983
  • Najlepszy horror (nominacja)
  • Najlepsze efekty specjalne (nominacja)

Ciekawostki

• Pierwotnie muzykę do filmu miał skomponować Jerry Goldsmith, jednak zajął się napisaniem muzyki do "Ducha" Tobe'a Hoopera, w efekcie czego został zastąpiony przez Ennio Morricone.
• Zniszczona norweska baza z początku filmu jest naprawdę amerykańską bazą, która zostaje spalona na końcu.
• Film ten jest pierwszym w trylogii Carpentera, którą reżyser nazywa "Apokaliptyczną trylogią". Pozostałe filmy to Książę ciemności i Oni żyją.
• Pierwszym efektem specjalnym w filmie był statek kosmiczny obcego, lecący w kierunku Ziemi i rozbijający się na Antarktydzie, przed narodzinami ludzkiej cywilizacji. Plastikowy model statku miał metr średnicy a dookoła rozmieszczono 144 punkty świetlne.
• Pierwszą, spektakularną demonstracją transformacji obcej formy życia była słynna scena z psami. Aby płynnie zamienić żywego, leżącego psa na mechaniczną imitację, Carpenter montował oba rozwiązania naprzemiennie. Oczywiście nagłe rozerwanie się psiego łba było już efektem mechanicznym.
• Nieoczekiwany efekt wychodzenia z psiego tułowia macek i odnóży nakręcono w stosunkowo prosty sposób. Wszystkie elementy ruchome były wciągane do sztucznego tułowia i dodatkowo poruszane sprężonym powietrzem w celu osiągnięcia efektu gwałtownego ruchu. Następnie w montażu odwrócono bieg taśmy.
• Fenomenalny efekt odrywania się głowy Norrisa od reszty ciała wykonano za pomocą rozgrzanej gumy balonowej, symulującej pękające pęcherze w szyi oraz topionego plastiku, który udawał rozrywaną skórę i mięśnie.
• Jedynymi scenami, w której zastosowano archaiczną dziś technikę animacji poklatkowej, był moment wyskoczenia obcego spod podłogi w piwnicy oraz wyjście psiej sylwetki z największego monstrum, w jakie przemieniło się "coś".
• Kiedy Kurt Russell rzucał laską dynamitu, nie wiedział, jaką siłę będzie miał wybuch. Jego zdziwienie w filmie jest autentyczne.

Źródło

• [[1]] filmweb
• [[2]] wikipedia