Dedal

Z encyklopediafantastyki.pl
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
LEKSYKON FANTASTYKI
fiction
Dedal i Ikar, relief z Villa Albani w Rzymie powstały około 1885 roku
DEDAL — postać w mitologii greckiej.

Imię

Po grecku imię Dedala brzmiało Daídalos, po łacińsku Daedalus.

Rodowód

Dedal wywodził się z królewskiego, ateńskiego rodu. Jego ojcem był, w zależności od wersji, Eupalamos bądź Palajmon bądź też Metion. Dedal był więc wnukiem bądź prawnukiem króla Aten — Erechteusza. W przypadku ojca Euapalamosa jako matkę Dedala wymienia się Alkippe. Dedal miał siostrę o imieniu Perdiks. Z niewolnicą króla Krety, Minosa, Naukrate miał syna Ikara.

Charakterystyka

Dedal był słynnym architektem, rzeźbiarzem, budowniczym oraz konstruktorem. Zabił swojego ucznia, siostrzeńca o imieniu Perdiks, znanego także pod mianem Talosa. Zrobił to z powodu zazdrości, kiedy jego wychowanek wynalazł piłę, jako wzór biorąc pełną kłów paszczę węża. Dedal zrzucił Talosa ze szczytu Akropolu. Z powodu swojej zbrodni był sądzony przed Areopagiem w Atenach.

Skazany na wygnanie Dedal udał się na Kretę. Król Krety, Minos, z radością przyjął na swój dwór tak uzdolnionego architekta. Dedal sporządził dla Pazyfae, żony króla Minosa, drewnianą jałówkę obciągniętą skórą. Jałówka była pusta w środku dzięki czemu żona króla Minosa mogła się tam schować i spółkować z bykiem, do którego, z woli boga Posejdona, zapałała nieposkromioną żądzą. Po narodzinach Minotaura Dedal zbudował na rozkaz króla Minosa labirynt. Pomógł Ariadnie, zdradzając jej sposób z nicią, który umożliwił Tezeuszowi wyjście z labiryntu. Z tego powodu Dedal został oskarżony przez króla Minosa o zdradę i zamknięty w labiryncie wraz z synem Ikarem. By uciec z Krety według najbardziej znanej wersji zbudował dla siebie i syna skrzydła, stworzył je z ptasich piór pozlepianych woskiem. Według innej uciekli na łodziach. W pierwszym przypadku Dedal przestrzegł syna, by nie zbliżał się zanadto do słońca, bo stopi ono wosk, jakim były spojone skrzydła, ani nie leciał za blisko morza, bo wilgoć rozmiękczy wosk. Tak czy tak Ikar zginął.

Dedal doleciał na Sycylię a konkretniej na Kyme. Znalazł nowe schronienie przed pościgiem u króla Kokalosa na tejże Sycylii w mieście Kamikos. A kiedy dotarł tutaj za nim pościg króla Minosa tego ostatniego zabiły córki królewskie. Dedal z wdzięczności postawił w mieście liczne budowle dla króla. Ponadto Dedal upamiętnił pamięć swoją i syna w dwóch posągach, które wzniósł na Wyspach Bursztynowych.

Literatura

  • Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
  • Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
  • Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
  • Schmidt J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2006.
  • Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008.
  • Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997.

(aut. Izabela Ozga)

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony