Franciszek Pik

Z encyklopediafantastyki.pl
Wersja W.sedenko (dyskusja | edycje) z dnia 15:09, 2 mar 2012
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Franciszek Pik
Mirandola.jpg
Data i miejsce urodzenia 15 grudnia,1871
Krosno
Data i miejsce śmierci 4 czerwca 1930
Kraków
Narodowość Polska
Ważne dzieła Tropy


Franciszek Czcisław Pik (ur. 13 lipca 1871 w Krośnie, zm. 3 czerwca 1930 w Krakowie), polski pisarz, poeta i tłumacz okresu Młodej Polski. Kojarzony z takimi kierunkami literackimi jak impresjonizm i ekspresjonizm. Jeden z pierwszych twórców rodzimej fantastyki naukowej oraz fantastyki grozy (tzw. weird fiction).

Syn Wojciecha Pika, miejscowego aptekarza i Marii ze Stacherskich. Ukończył wydział farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim. Choć trudności materialne zmuszały poetę do prowadzenia aptek w Krośnie, Stryju, Bukowsku (w Sanockiem), uparcie wracał co jakiś czas do Krakowa, a szczęśliwe czasy studiów pozwoliły mu odbywać podróże literackie i naukowe (Mirandola studiował filozofię w Heidelbergu, przebywał w Berlinie i Paryżu).

Podobieństwo własnego nazwiska (Pik) do pierwszego członu nazwiska włoskiego renesansowego pisarza Pico della Mirandola podsunęło mu pomysł na pseudonim literacki. Przełożył około 200 tomów prozy literatur: włoskiej, francuskiej, angielskiej, niemieckiej i skandynawskiej. Publikował także tłumaczenia poezji (m.in. Novalisa i Laforgue). Debiutem poetyckim Mirandoli jest wydany w Krakowie w 1898 roku zbiór wierszy Liber tristium, stanowiący wyraz typowej atmosfery młodopolskiej. W 1901 roku ukazał się kolejny tom poezji zatytułowany Liryki.

Duża część poezji Mirandoli rozproszona po pismach lewicowych, nigdy nie została zebrana. Jest to grupa utworów rewolucyjnych, związanych z polskim ruchem robotniczym. Mirandola zetknął się z ruchem socjalistycznym w latach uniwersyteckich i wstąpił do PPS. Brał udział w redagowaniu czasopisma Naprzód - jeszcze jako tygodnika, następnie współpracował z innymi pismami socjalistycznymi i lewicowymi: Ogniwo, Robotnik warszawski, Prawo Ludu, Promień lwowski. W Bibliotece Latarni wydał broszurę Sztuka a lud.

Okres wojny 1914-1918 spędził Mirandola w galicyjskim miasteczku, gdzie tworzył nowele drukowane w czasopismach, a potem zebrane w tomie Tempore belli. Wydanie w 1916 roku nie zakończyło cyklu. W 1919 ukazał się kolejny zbiór prozy pod tytułem Tropy.

Ostatnie lata życia Mirandoli nie sprzyjały oryginalnej twórczości. Tłumaczył pozycje wchodzące w skład serii laureatów Nagrody Nobla dla firmy Wagnera w Poznaniu, dla wydawnictwa Renaissance. Zaczął interesować się filmem - układać scenariusze i napisy, opracowywał serie przezroczy. Mimo tak różnorodnych zajęć poeta żył w nędzy - zapomniany, atakowany przez pisma z powodu filologicznych nieścisłości swoich przekładów, nadużywający alkoholu, załamał się po śmierci bliskiego przyjaciela, Władysława Orkana i w niedługi czas potem, w pierwszych dniach czerwca 1930 roku zmarł w swoim mieszkaniu przy ul. Felicjanek, z którego właśnie oczekiwał eksmisji za niezapłacony czynsz.

F. Pik (pisał pod pseud. Mirandola Franciszek) jest twórcą fantastyki alegorycznej, baśniowej, kreacyjnej, zamieszczonej w wyborze Tropy (nakł. czasopisma „Maska", Kr. 1919: Zatruta studnia; Ulica dziwna; Wolność; Cel; Pułapka; Świt; Pociąg nadzwyczajny; Gościniec dusz; Stary dom; Zamknięte; Chleb i woda; Hotel pod Ideałem; Dola; Drogowskaz; Lux perpetua). Jest to fantastyka niesamowitości, cudowności, pozbawiona motywów scjentycznych z wyjątkiem opowiadania "Cel", które stanowi paraboliczną przypowieść o życiu i losie człowieka, nieustannym poszukiwaniu, przeobrażaniu ziemskich ideałów (prwdr.: „Ilustrowany Tygodnik Polski" 1915 nr 10-11). Rodzajem fantastycznonaukowej groteski jest "Sztuczny żołnierz", opublikowany w czasopiśmie „Maski" (1918 nr 15), utwór o wyraźnej wymowie pacyfistycznej. Genialny samouk-wynalazca Protazy Kulas, chcąc zapobiec rozlewowi krwi, buduje automat, który mógłby walczyć na polu bitwy zastępując wyszkolonych żołnierzy, ale maszyna odmawia posłuszeństwa i dezerteruje ku wielkiemu zaskoczeniu obserwatorów.

Zbiór opowiadań

Opowiadania

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony