Hathor
LEKSYKON FANTASTYKI | |
fiction |
Nazwa
Imię Hathor oznacza Dom Horusa. Hathor obdarzana była wieloma przydomkami. Znano ją między innymi jako Złotą czy Panią Sykomory. Czczona także poza Egiptem była znana jako Pani Nubii i Pani Byblos.
Rodowód
Boginię Hathor, córkę boga słońca, Re, utożsamiano z boginiami Izydą, Sachmet, Tefnut. W Tekstach Piramid uważana za matkę Horusa, później została zastąpiona w tej roli przez Izydę. W Denderze z kolei widziano w niej małżonkę Horusa z Edfu. Grecy identyfikowali Hathor z Afrodytą natomiast Rzymianie, analogicznie, z Wenus.
Wygląd i atrybuty
Hathor przedstawiano w postaci krowy albo kobiety z krowimi rogami na głowie, pomiędzy którymi znajdował się dysk słoneczny. Do jej atrybutów należało sistrum, rodzaj instrumentu muzycznego.
Charakterystyka
W mitach związanych z bogiem słońca, Re, Hathor pełnił, jako córka Re, rolę Oka Słonecznego. Przemieniwszy się w lwicę na rozkaz Re miała ukarać ludzkość. Jednak gniew bogini wymknął się spod kontroli i dążyła ona do zniszczenia całej ludzkości. By ją powstrzymać na rozkaz Re przygotowano piwo wymieszane z owocami z Elefantyny, nadając tym samym trunkowi barwę krwi. Rozlano go na polach, co zmyliło boginię, która ponadto upiła się i zapomniała o swoim zamiarze wygubienia ludzkości. Tę rolę Hathor dzieli niekiedy z innymi boginiami — Sachmet, Tefnut oraz Bastet. Podczas sporu pomiędzy Horusem i Sethem, rozstrzyganego przez trybunał bogów, Hathor rozśmieszyła obrażonego boga słońca, Re, ukazując mu swoje łono. Hathor uważana była za karmicielkę króla, jego boską matkę.
Kult
Hathor była czczona w wielu miejscach w całym Egipcie. Głównym ośrodkiem kultu bogini była Dendera. Ku jej czci, jako małżonki Horusa z Edfu, obchodzono coroczne święto. W czasie jego trwania posąg bogini wędrował z Dendery do Edfu, gdzie łączył się z Horusem. Czczona była także między innymi w Tebach, Heliopolis oraz Memfis a także poza Egiptem, na co wskazują niektóre z przydomków bogini. Takim miejscem było na przykład fenickie Byblos.
Literatura
- Rachet G., Słownik cywilizacji egipskiej, Katowice 1994.
- Bator W., Religia starożytnego Egiptu, Kraków 2012.
- Černý J., Religia starożytnych Egipcjan, Warszawa 1974.
- Niwiński A., Bóstwa, kulty i rytuały starożytnego Egiptu, Warszawa 1993.
- Niwiński A., Mity i symbole religijne starożytnego Egiptu, Warszawa 1984.
- Hart G., Mity egipskie, Warszawa 1999.
- Lipińska J.; Marciniak M., Mitologia starożytnego Egiptu, Warszawa 1980.
(aut. Izabela Ozga)