Jerzy Jesionowski

Z encyklopediafantastyki.pl
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Jerzy Jesionowski
Data i miejsce urodzenia 7 listopada,1919
Ponikiew Duża
Data i miejsce śmierci 28 października 1992
Warszawa
Narodowość Polska


Jerzy Jesionowski ur. 7 listopada 1919 w Ponikwi Dużej (woj. warszawskie). Studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Następnie podjął studia techniczne na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej i na Wydziale Filozoficznym UW. W 1955 uzyskał dyplom inżyniera mechanika i do 1959 pracował jako inżynier łączności. W 1965 objął stanowisko naczelnego redaktora Programu III PR, a w 1966 dyrektora programowego tej instytucji. W 1969 został kierownikiem artystycznym zespołu filmowego „Wektor". Laureat licznych konkursów literackich, uhonorowany nagrodami i odznaczeniami państwowymi.

Ma w swym dorobku 13 powieści i 9 sztuk teatralnych. Debiutował jako uczeń szkoły średniej w „Kuźni Młodych" w 1934. Sporym zainteresowaniem cieszyły się jego powieści: Niewygodny człowiek (1965); Dwadzieścia batów (1966) i dramat Nieosądzony („Dialog" 1967 nr 2). Konwencją fantastyki naukowej posłużył się Jesionowski w powieściach: Z drugiej strony nieba (Czytelnik, W. 1969); Przygoda w czasie (Czytelnik, W. 1970) oraz w sztukach: Wyprawa po zielony metal (LSW, W. 1972); Za tych co w górze (w zbiorze: Teatr szklanego ekranu, Iskry, W. 1970); Odnowiciel (Dialog 12 (224) 1974); Nowe piękne czasy (Dialog 03 (251) 1977); Egzylia („Dialog" 1982 nr 8). W 1984 roku ukazała się historia fantastyczna dla młodzieży Opowieść kosmopilota Patryka (WL, Kr.), Egzylia (WŁ, Ł. 1985), a w 1986 Raport z planety Sol-3 (powieść, WL).

Fantastyka naukowa Jerzego Jesionowskiego zbliża go do założeń nurtu polskiej science fiction lat sześćdziesiątych. Jest prozą dydaktyczną, niekiedy nawet publicystyczną, nie gardzi prostymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, przygodową oprawą wydarzeń. Powieść Z drugiej strony nieba ukazuje na przykładzie długotrwałego lotu kosmicznego narastające trudności adaptacyjne, lęk przed izolacją środowiskową, zagubieniem w bezmiernej pustce wszechświata, konflikty mikrogrupy społecznej prowadzące do ujawnienia kompleksów, frustracji i dewiacji psychicznych. Motyw „laboratoryjnego testu" na odporność ludzkiego organizmu łączyć się z tematem eksploracji obcych światów, potwierdzając tezę Lema (np. Solaris), iż ucieczka poza Ziemię nie rozwiąże podstawowych kwestii etycznych, nie wyzwoli nas od pamięci, historii. Gorzką, pesymistyczną wymowę książki pogłębia narracja epistolarna: obszerne listy wymieniane przez członków załogi z Ziemią wskazują na stopniowy upadek moralności, chaos urbanizacyjnych centrów wielkomiejskich, beznadziejną walkę z przeludnieniem, epidemiami o charakterze cywilizacyjnym. Bohaterowie kolejnej powieści Jesionowskiego (Przygoda w czasie)- studenci Emil i Hanka zasiadają za sterami wehikułu temporalnego (cudownego wynalazku profesora Anzelma), aby opisać historię Europy. Doświadczenia młodocianych zwiadowców nie napawają optymizmem. W XV wieku uznani za szarlatanów z trudem unikają kary z wyroku inkwizycji („Gdyby zaczęli rozpowszechniać prawdy, staliby się prorokami, a do tego nie może dopuścić Kościół"). W XXV stuleciu zostają odizolowani od społeczeństwa, aby nie rozpoznali zasadniczego kształtu przyszłości (lecz nawet to, co zdołają zobaczyć, nie wygląda najlepiej: przeludnienie, brak surowców naturalnych, klęska ekologiczna, urbanistyczna, surowe prawa kodeksu karnego).

Powieści

Opowiadania

Inne książki

  • Filip z Konopi
  • Patrz Kościuszko...
  • Milion
  • Wuj z Ameryki
  • Satyra prawdę ci powie
  • Świszczypała
  • Niewygodny człowiek
  • Dwadzieścia batów
  • Nieosądzony
  • Powrót pożegnanych
  • Zielony metal i zielona głowa
  • Przed drugim brzegiem
  • Zwariowana książeczka
  • Drugi brzeg
  • Surmak
  • Przystanek w biegu
  • Dobrze urodzony
  • Nad urwiskiem
  • Poszukiwany Albert Peryt
  • Rzeka czasu
  • Rzeczy nie do rzeczy

Źródła[edytuj]

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony