Jesion

Z encyklopediafantastyki.pl
Wersja I.ozga (dyskusja | edycje) z dnia 17:00, 24 kwi 2016
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
LEKSYKON FANTASTYKI
fiction
Meyers Blitz-Lexikon, Leipzig, 1932
JESION - w wierzeniach drzewo magiczne.

Nazwa

Jesion, a dokładniej jesion wyniosły, to po łacinie fraxinus excelsior. Jego europejskie nazwy biorą swój początek od indoeuropejskiego rdzenia *os-. Przez starożytnych Rzymian zwany ornus, po rosyjsku jasen, po staroislandzku askr.

Charakterystyka

W mitologii greckiej z krwi wykastrowanego Uranosa powstają meliady, nimfy jesionu. Z drzewa jesionowego Zeus stworzył pokolenie ludzi brązu. Z jesionu wyrabiano włócznie. W mitologii taką włócznią posługuje się pod Troją Achilles. Ponoć jesion chronił przed ukąszeniem węża. W Rzymie łączono go z Jowiszem.

W mitologii skandynawskiej jesionem jest drzewo świata, Yggdrasill. Tutaj również bogowie tworzą z jesionu pierwszego człowieka, konkretniej mężczyznę, Aska. Podobnie jak w Grecji i Rzymie z jesionu wyrabiano włócznie. Taka była słynna włócznia Odyna, Gungnir.

W mitologii celtyckiej spośród pięciu świętych drzew Irlandii trzy były jesionami.

W mitologii słowiańskiej jesion, rosnący w świętych gajach, otoczony był czcią.

W folklorze brytyjskim jesion uważano za skuteczny amulet przeciwko utonięciu. Przez rozszczepiony pień jesionu przeciągano dzieci z przepukliną w nadziei jej ustąpienia.

W medycynie ludowej używano jesionu przeciwko ukąszeniu żmii. Ponadto był skuteczny na łamanie w kościach. Sen pod jesionem zapewniał odpoczynek umysłowi. W charakterze amuletu wkładano liście jesionu pod prześcieradło by zażegnał kłótnie między małżonkami.

Literatura

  • Kaczor I., Kult drzew w tradycji mitologicznej i religijnej starożytnych Greków i Rzymian, [w:] „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, nr. 3, Łódź 2001.
  • Macioti M. I., Mity i magie ziół, Kraków 2006.
  • Na początku było drzewo, Warszawa 2011.
  • Pietrzak E., Historyczne spojrzenie na mistyczne związki ludzi z drzewami, [w:] „Maska. Roślina”, nr. 27/2015.
  • Leksykon symboli, pod red. Jarosiński R., Warszawa 1991.
  • Botheroyd S.; Botheroyd P., Słownik mitologii celtyckiej, Katowice 1998.
  • Online Etymology Dictionary, dostępne [on-line]: http://www.etymonline.com/index.php?term=mandrake&allowed_in_frame=0.

(aut. Izabela Ozga)

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony