Jestem legendą

Z encyklopediafantastyki.pl
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Jestem legendą

Richard Matheson
I Am Legend

Jestem legenda1.jpg
Język oryginału angielski
Forma Powieść
Pierwsze wydanie 1954
I wydanie polskie 1992
Wydawca PiK
Przekład Wojciech Kustra
Autor okładki Zbigniew Mielnik
Seria wydawnicza Mistrzowie grozy
ISBN 8385264086


Jestem legendą (1954) to powieść Richarda Mathesona, której tematem przewodnim jest walka z epidemią wampiryzmu. Wraz z rozprzestrzeniającą się zarazą pojawiają się liczne teorie dotyczące jej źródeł. Lokalne władze twierdzą, że komary oraz muchy, które pojawiły się wraz z burą piaskową, rozniosły zabójcze zarazki. Z kolei dziennikarze początkowo za rozwój pandemii obwiniają broń biologiczną. Z dnia na dzień życie mieszkańców Los Angeles ulega gwałtownej zmianie. Wraz ze wzrostem zachorowań oraz zgonów zamknięto zakłady pogrzebowe. Władze miasta ustanowiły nowe prawo zapobiegające rozprzestrzenianiu się epidemii; każdą zmarłą osobę wskutek tajemniczego wirusa należy spalić. Po śmierci żony, Robert Neville postanawia rozwiązać zagadkę tajemnicznych zgonów. Aby zapewnić sobie bezpieczeństwo protagonista przekształca swój dom w grobowiec. Jego codzienna egzystencja koncentruje się na zbieraniu czosnku, z którego wykonuje naszyjnki chroniące go przed ingerencją wroga.

W związku z tym, iż wszyscy mieszkańcy zachorowali, Robet samodzielnie nauczył się obsługi mikroskopu oraz metod przygotowywania preparatów do badania. Pierwsza hipoteza badawcza Neville'a dotyczyła związku między rozprzestrzeniającą się zarazą a nowymi przypadkami wampiryzmu w mieście. Protagonista uważał, że kluczową rolę odgrywają bakterie, które wywołują u chorych w ciągu dnia śpiączkę spowodowaną przez zarazki ochraniające zakażonych przed promieniowaniem słonecznym. W wyniku licznych badań mężczyzna odkrywa, iż niektóre gatunki pałeczek bakterii potrafią wykształcić przetrwalniki zwane sporami. Proces ten polega na zamknięciu zawartości komórek w owalnym ciele o grubej ścianie komórkowej. W przypadku niekorzystnych warunków ciało to odczepia się od pałeczki i staje się sporą odporną na uszkodzenia fizyczne oraz chemiczne. W momencie braku dostępu do krwi, pałeczki wampiryzmu wytwarzają spory, powodując, iż wampir zapada w śpiączkę. Gdy warunki ulegają poprawie (tj. drapieżca wyczuwa źródło świeżej krwi) monstrum budzi się, a jego ciało pozostaje niezmienione. Podążając tym tropem, Robert dochodzi do wniosku, że burza piaskowa uwolniła spory, które mogły zagnieździć się w mikroskopijnych uszkodzeniach skóry. Podczas licznych eksperymentów na martwych wampirach bohater powieści odkrywa, iż pałeczka bakterii pobudza produkcję lepiku, który natychmiast zasklepia wszystkie rany. Unicestwienie wampira za pomocą drewnianego kołka ściśle łączy się z naturą samej bakterii, która żyje w symbiozie z organizmem. Wampir odżywia ją świeżą krwią, z kolei bakteria dostarcza energii, by gospodarz mógł dalej zdobywać pokarm. Drewniany kołek wbity w ciało drapieżnika nie pozwala zamknąć się ranie, co uniemożliwia regenerację organizmu. Gdy do otwartej rany dostanie się powietrze, bakteria przekształca się w złośliwego pasożyta, pożerając właściciela.

Rozprzestrzeniająca się pandemia wampiryzmu w Los Angeles staje się źródłem wykreowania nowej mitologii. Przeobrażone wampiry organizują wiece oraz zgromadzenia, podczas których próbują uzasadnić sens własnej egzystencji. Bohaterowie w swoich rozważaniach na temat absurdu istnienia poszukują wskazówek dotyczących ocalenia jednostki. Swoje nowe życie postrzegają w kategoriach grzechu pierworodnego, a całe miasto rozpatrują w kategoriach biblijnego potopu. Wraz z rozwojem pandemii Los Angeles ogarnęła fala odnowy religijnej. Ponowoczesne społeczeństwo pragnie odnaleźć odpowiedzi na nurtujące ich pytania dotyczące bólu, cierpienia oraz sensu egzystencji. Zwrot ku prymitywnej wierze nie przynosi oczekiwanego rezultatu, co potwierdza również protagonista powieści. Osamotniony Robert Neville, przebywający we własnym domu będącym jednocześnie jego więzieniem, uważa, że istnienie jednostki to owoc czystego przypadku. Bohater powieści egzystuje w świecie postapokaliptycznym; to ostatni żyjący człowiek na ziemi, któremu narzucono kluczową rolę społeczną. Neville staje się nie tylko wojownikiem walczącym o przetrwanie gatunku ludzkiego, ale również mesjaszem-męczennikiem, który poprzez swoje cierpienie ma przywrócić porządek na ziemi. W trakcie peregrynacji wymarłego miasta, mężczyzna spotyka Ruth, której organizm został zainfekowany pałeczką wampiryzmu. Obawiając się o własne życie kobieta ucieka od Roberta, zostawiając mu list, w którym wyjawia mu swoją prawdziwą naturę.

Okazuje się, że dzięki systematycznej pracy naukowcy zakażeni śmiercionośną bakterią opracowali lek pozwalający wampirom egzystować w ciągu dnia. Fundamentalne odkrycie pozwala na wykreowanie nowoczesnego doskonałego społeczeństwa. Aby proces formowania idealnego państwa zakończył się sukcesem, należy wyeliminować wszystkich przedstawicieli starej rasy. Robert Neville jako ostatni człowiek zostaje aresztowany i skazany na śmierć, co wynika z faktu, iż członkowie nowoczesnego społeczeństwa obawiają się outsiderów. Bohater popełnia samobójstwo, połykając tabletki ofiarowane przez Ruth.

Protagonista powieści przegrywa walkę, pozostając symbolem starej rasy, która nie potrafiła zaakceptować nowego społeczeństwa. Początkowo Neville uważał wspólnotę wampirów za mniejszość prześladowaną ze względu na odrębny styl życia, którego stara rasa nie potrafiła zaakceptować. Bycie outsiderem wiąże się nie tylko z ogólną niechęcią społeczeństwa, ale również rodzi obawy niekontrolowanej eskalacji nienawiści wobec Innego. Wybuch epidemii stanowi egzemplifikację konfliktu między dwoma obozami; ze względu na liczebną przewagę wrogów oraz niechęć do podjęcia z nimi dialogu Robert Neville przegrywa.

Opracował: Dariusz Piechota


Lp. rok wydania okładka informacja przekład
1 1992 Jestem legenda1.jpg Wydawca: PiK

Seria: Mistrzowie grozy
Projekt okładki: Zbigniew Mielnik
ISBN 8385264086
Wojciech Kustra
2 2008 Jestem legenda2.jpg Wydawca: Mag


Projekt okładki: Piotr Chyliński
ISBN 9788374800716
Paulina Braiter
3 2008 Jestem legendaKO.jpg Wydawca: Egmont
Komiks, oprawa twarda


ISBN 978-83-237-2928-0
4 2019 Jestem legenda piekielny dom czlowiek ktory nieprawdopodobnie sie zmniejszal1.jpg Wydawca: Mag
oprawa twarda; Omnibus zawiera także '''Piekielny dom''' i '''Człowiek, który nieprawdopodobnie się zmniejszał'''
Seria: Artefakty
Projekt okładki: Dark Crayon
ISBN 978-83-66409-46-0
Paulina Braiter, Robert Waliś
Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony