Jarzębina
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
JARZĘBINA — drzewo znane także z historii kultury.
Nazwa
Łacińskie miano jarzębiny pospolitej, to sorbus aucuparia.
Występowanie
Jarzębina często nie wyrasta bezpośrednio z ziemi, bywa, że rośnie na innych drzewach, często w szczelinach skalnych albo na dużych wysokościach, co nadaje jej specjalny, uświęcony charakter.Wygląd
Jeżeli chodzi o funkcję sakralną ważne znaczenie ma czerwona barwa jej jagód.Charakterystyka
Fakt, że nie musi wyrastać bezpośrednio z ziemi nadaje jarzębinie status magiczny. W mitologii celtyckiej uchodziła za roślinę świętą. Jej jagody służyły druidom do wróżb. Ich czerwona barwa wiązała jarzębinę z tamtym światem. Druidzi używali jarzębinowego drzewa do sporządzania różdżek. Ze skrzyżowanych ze sobą gałązek jarzębiny sporządzano ochronne amulety. Jarzębina mogła być portalem do tamtego świata. Pamięć o jarzębinie przechował folklor, w którym przepisywano jej funkcję ochronną. W tym celu wieszano gałązki na drzwiami domostw. Chroniło to między innymi przed istotami nadprzyrodzonymi. Jarzębina stanowiła zabezpieczenie również przed wiedźmami. Z kolei by uniknąć zgubnych uroków palono ją. Noszona przy sobie podczas podróży nocą chroniła jej posiadacza. Z tego powodu ten ostatni miał często przy sobie kostur sporządzony właśnie z jarzębinowego drzewa.
Jarzębina w fantastyce
Pojawia się w serialu Nastoletni wilkołak.
Literatura
- Macioti M. I., Mity i magie ziół, Kraków 2006.
- Cunningham S., Cunningham’s Encyclopedia of magical herbs, 2000.
- Botheroyd S.; Botheroyd P., Słownik mitologii celtyckiej, Katowice 1998.
- Sentier E., Trees of the Goddess, Winchester 2014.
- Iwicka R., Użycie roślin w telewizyjnych serialach fantastycznych, [w:] „Maska. Roślina”, nr. 27/2015.
- Online Etymology Dictionary, dostępne [on-line]: http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=rowan, dostęp 28.02.2016.
- Oxford Dictionaries, dostępne [on-line]: http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/rowan, dostęp: 28.02.2016.
(aut. Izabela Ozga)
