Kelpie

LEKSYKON FANTASTYKI

fiction

[−] Kelpie (Bibliografia)

  Efemera

  Kroniki Spiderwick

  Nowoczesna baśń

  Saga o wiedźminie (cykl)

KELPIE – duch wodny z mitologii celtyckiej, najczęściej ukazujący się pod postacią konia. Nazwa kelpie pochodzi od celtyckiego słowa colpach, oznaczającego źrebaka. Podania o kelpie były szczególnie charakterystyczne dla Szkotów. Niekiedy istoty te wiąże się z innymi istotami wodnymi począwszy od szkockiej each-uisge, uważanej za groźniejszą odmianę kelpie i zamieszkującej jeziora, przez irlandzkiego pooka, aż do Bäckahästena, jednej z postaci niks, nadprzyrodzonych istot z mitologii nordyckiej.

T.Keightley, Artystyczna wizja kelpie, The World Guide to Gnomes, Fairies, Elves and Other Little People 1870

Kelpie zamieszkiwały wody z czego szczególnie upodobały sobie jeziora, rzeki i rwące strumienie. Istoty te były zmiennokształtne. Chociaż w większości podań przybierają postać czarnego źrebaka, bywało, że ukazywały się jako mężczyźni. W tym ostatnim wypadku ich cechą charakterystyczną było bujne owłosienie na ciele.

Kelpie były duchami wrogimi i nieprzyjaznymi ludziom. To one wywoływały burze i sztormy, niespodziewanie mąciły spokojne dotąd wody. Ich ofiarą padali nie tylko żeglarze, ale także ludzie, których kelpie wabiły, by następnie utopić. Podania mówią, że sprowadzały dziki szał na konie, bądź też same przybierały taką postać a kiedy zabłąkany jeździec dosiadał takiej klaczy ta unosiła go prosto w wodne odmęty.

Literatura

1. G.M. Eberhart, Mysterious Creatures. A Guide to Cryptozoology, Santa Barbara 2002.
2. P. Monaghan, The Encyclopedia of Celtic Mythology and Folklore, New York 2004.
3. Encyclopedia Mythica, dostępne[on-line] http://www.pantheon.org/.
4. J. Matthews i C. Matthews, Mitologia Wysp Brytyjskich, Poznań 1997.
5. A. Gedžiūtė, A semiotic attempt at the reconstruction of Celtic mythical models: the figure of the horse, w: Respectus Philologicus, nr. 18, Kielce 2010.

(aut. Izabela Ozga)