Nuada

Z encyklopediafantastyki.pl
(Przekierowano z Kategoria:Nuada)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
LEKSYKON FANTASTYKI
fiction

NUADA – w mitologii celtyckiej, a konkretniej irlandzkiej, bóg światła i rozwoju, król Tuatha Dé Danann, opisany w powstałej na przełomie XI i XII wieku Księdze Najazdów na Irlandię (Lebor Gabála Érenn).

Imię i rodowód

W mitologii irlandzkiej występuje także pod imieniem Nuadu bądź Nuadhu a od historii swojego kalectwa zwany był Nuada Argatlám, czyli Srebrnorękim. Nuada bywa utożsamiany z Nechtanem, zwanym także jako Elcmar, co wiąże tego boga z historią jednej z jego utraconych siedzib, Brugh na Bóinne i tamtejszą boginią Bóand, z którą był związany. Nechtan bądź Elcmar byłoby więc rodzajem pseudonimu tego boga. Uważa się, że odpowiednikami Nuady są w Wali Llud Law Ereint (Srebrnoręki) a na kontynencie powiązano go z Nodensem.

Siedziba

Jako król Tuatha Dé Danann miał Nuada swoją siedzibę w Tarze. Kiedy Tuatha Dé Danann zostali pokonani przez szóstą falę mitycznych najeźdźców na Irlandię, mianowicie plemię Milezjan, przodków dzisiejszych Irlandczyków, ich siedzibami stały się sídhe. Ponoć Brugh na Bóinne miało być pierwotnie jego siedzibą, ale został stamtąd podstępem usunięty przez boga Dagdę z którym związała się żona Nuady, bogini tego miejsca, Bóand. Za męża bogini i władcę Brugh na Bóinne uchodzi także Nechtan, znany także jako Elcmar i utożsamiany z Nuadą.

Nuada jako okaleczony król

Nuada, który był królem Tuatha Dé Danann, w momencie ich przybycia do Irlandii, stracił dłoń wraz z cudownym mieczem podczas bitwy z Fir Bolgami, których opór napotkali a którzy osiedlili się na tych terenach przed nimi jako czwarta fala najeźdźców. Zgodnie z celtyckim zwyczajem Nuada jako okaleczony król nie dysponował pełnią sił, byłby więc zagrożeniem dla swojego królestwa, a więc musiał zrzec się tronu. Zrobił to na rzecz Bresa o mieszanym rodowodzie – pół Fomorianina a pół Tuatha Dé Danann. W ten sposób zapanował pokój między oboma plemionami, ponieważ do Fomorian przyłączyli się po klęsce Fir Bolgowie. Tymczasem Nuada miał wrócić do władzy po odsunięciu od niej Bresa, który nie spełnił pokładanych w nim oczekiwań. Aby to było możliwe Dían Cécht i Creidne wykonali dla Nuady srebrną dłoń, która miała zastąpić prawdziwą.

Śmierć Nuady

Nuada poległ z ręki Fomorianina, Balora, podczas drugiej bitwy pod Mag Tuired do jakiej doszło między oboma plemionami.

Późniejsze powiązania

Późniejsze przekazy łączą rodowód Nuady z rodowodem jednego z dwóch, najważniejszych irlandzkich herosów – Fionna Mac Cumhaill.

Nuada w fantastyce

Pojawia się w filmie Hellboy.

Literatura

  • Gąssowski J., Mitologia Celtów, Warszawa 1987, vol. 8.
  • Kempiński A.M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
  • Matthews J., i Matthews C., Mitologia Wysp Brytyjskich, 1997.
  • Botheroyd S., i Botheroyd P.F., Słownik mitologii celtyckiej, 1998.
  • Davies N., Wyspy, Kraków 2003.
  • Monaghan P., The Encyclopedia Of Celtic Mythology And Folklore, New York 2004.
  • HÓgáin D.Ó., The Lore of Ireland. An Encyclopaedia of Myth, Legend and Romance, Woodbridge 2006.
  • Gierek B., Religie Celtów, Kraków 2013.

(aut. Izabela Ozga)

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony