Kir Bułyczow

Z encyklopediafantastyki.pl
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

Kir (Kirył) Bułyczow. Właściwie – Igor Możejko. Rosyjski prozaik, scenarzysta i historyk. Tworzył fantastykę, prozę przygodową i popularno-naukową, biografie. Jedna z głównych postaci i najbardziej płodnych autorów radzieckiej i rosyjskiej sf lat 1960-2000.

Kir Bułyczow
Bulyczow.jpg
Data i miejsce urodzenia 18 października,1934
Moskwa
Data i miejsce śmierci 5 września 2003
Narodowość Rosja
Ważne dzieła Wielki Guslar, Alicja, Pawłysz, Rieka Chronos
Nagrody
EuroCon, Bronzowaja Ulitka

, Bielajewskaja priemija , Zilantkon , Aelita , Sigma-F , ABS-priemija , Zwiozdnyj Most , Strannik , RosCon

Strona domowa


Urodził się w Moskwie, 18 października 1934 r. W 1957 roku ukończył szkołę wyższą języków obcych z dyplomem orientalisty, pracował w Birmie jako tłumacz na budowie. Po powrocie do ojczyzny, w roku 1959 zaczął pisać dla prasy artykuły popularno-naukowe. W połowie lat sześćdziesiątych podjął pracę w Instytucie Orientalistyki Rosyjskiej Akademii Nauk, specjalizując się w historii Birmy.

Pierwsze opowiadania sf opublikował w roku 1965, między innymi kilka tekstów rozpoczynających najbardziej znany jego cykl – o przygodach dziewczynki Alicji na Ziemi i w kosmosie, zebranych następnie w zbiorach "Diewoczka s Ziemli" (1974), „Sto liet tomu wpieried” (1978), „Million prikljuczenij” (1982), „Diewoczka iz buduszczewo” (1984), „Nieposieda” (1985), „Plienniki asteroida” (1988) i „Nowyje prikljuczenija Alisy” (1990); wiele z tych historii zostało następnie sfilmowanych (najczęściej – na podstawie scenariuszy samego Bułyczowa).

Wrodzony dar humorysty Bułyczow wspaniale zaprezentował we wczesnych opowiadaniach o mieszkańcach prowincjonalnego miasteczka Wielki Guslar, częściowo zebranych w tomie „Czudiesa w Gusliarie” (1972). Nakreślone z humorem i sympatią, stało się miasto wspaniałym poligonem, na którym można było obserwować zderzenie radzieckiej codzienności lat 60-80 minionego stulecia z najbardziej niewiarygodnymi, fantastycznymi sytuacjami, często podanymi pod postacią parodii klasycznych chwytów literatury sf: poczynając od rutynowych lądowań przybyszy z kosmosu na rozebraniu baśniowych motywów kończąc. Do najbardziej znanych utworów tego cyklu zaliczyć należy opowieści o skutkach sprzedaży w miejscowym sklepie złotych rybek („Postupili w prodażu zołotyje rybki”, 1972) czy odkryciu w pobliżu Wielkiego Guslaru eliksiru nieśmiertelności („Marsianskoje zelje”, „Rycerze na rozdrożach”, 1971). Późniejsze teksty cyklu zebrane zostały w tomach „Wielikij Gusliar” (1987), „Głubokouważajemyj mikrob, ili Gusliar w kosmosie” (1989) oraz „Marsianskoje zelje. Samaja połnaja lietopis Wielikogo Gusliara” (1990).

Sukces przyniosły Bułyczowowi także wczesne utwory ze zbioru „Ljudi kak ljudi” (1975), kameralne historie o zwykłych ludziach, udziałem których stały się niewiarygodne wydarzenia. Kolejne opowiadania i mikropowieści tego rodzaju znalazły się w tomach „Lietnieje utro” (1979), „Pierewał” (1983), „Pochiszczienije czarodieja” (1989) i „Korałłowyj zamok” (1990).

W wielu opowiadaniach życie ludzi zmienia się radykalnie pod wpływem fantastycznych wynalazków czy odkryć: aparatu do czytania myśli („Korona professora Kozarina”, 1973), umiejętności rzucania z dokładnością różnymi przedmiotami („Umienije kidat mjacz”, 1973), możliwości połączenia telefonicznego człowieka nam współczesnego z abonentem z oblężonego Leningradu z roku 1941 („Możno poprosit Ninu?”, 1973) czy sztucznego wzroku („Głaz”, 1978).

Szereg bardziej tradycyjnych „kosmicznych” utworów Bułyczowa łączy postać bohatera – kosmicznego lekarza Pawłysza. W skład cyklu wchodzą między innymi „Wielikij Duch i biegliecy” (1972), Snieguroczka” (1973) i „Zakon dlia drakona” (1975).

Wśród pozostałych utworów tego okresu wyróżnić należy nowelę „O niekrasiwom bioformie” (1974), której bohater poddaje się całkowitej biologicznej transformacji dla tego, by przeżyć w surowych warunkach obcej planety, mikropowieść „Pierewał” („Przełęcz", 1980), wchodzącej w skład powieści „Posiołok” („Osada”, 1988), której bohaterowie, potomkowie ziemskich rozbitków, walczą o przeżycie na obcej planecie, zmagając się z jej przyrodą, czy łącząca elementy space opery heroic fantasy powieść „Podzemielje wiedm” („Świątynia czarownic”, 1987).

Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych powstały między innymi mikropowieść „Smiert etażom niżie” („Śmierć piętro niżej”, 1989), opisująca skutki katastrofy fabryki chemicznej w jednym z syberyjskich miast, i opowiadanie „Wstriecza pod Rowno” (1990), o tajnym spotkaniu Hitlera ze Stalinem, okazującymi się być przybyszami z kosmosu, „wychowującymi” Ziemian przy pomocy jakże brutalnych metod.

W 1989 roku rozpoczął Bułyczow pracę nad cyklem „Chronos”, rozpoczęty powieścią „Rieka Chronos”, zakrojona na szeroką skalę próba wykreowania alternatywnej historii dwudziestowiecznej Rosji, Związku Radzieckiego i całej ludzkiej cywilizacji.

Na przełomie wieków kontynuował pracę tak nad starymi cyklami (Wielki Guslar, Alicja), jak i zapoczątkowanymi w latach dziewięćdziesiątych: Teatr tieniej (akcja toczy się w Świecie Bez Czasu – krainie, gdzie czas się zatrzymał, a może wcale go nie było), InterGpol (opowieści o przygodach agenta nr 3 Intergalaktycznej Policji, Kory Orwat) czy o współczesnym odpowiedniku Wielkiego Guslaru, rosyjskim miasteczku Wieriewkinie. Prócz fantastyki pisał kryminały (cykl Lidia Bierestowa), wiersze, sztuki.

Tłumaczył z angielskiego, pisał też scenariusze filmowe.

Zmarł 5 września 2003 roku w wieku 69 lat.

Spis treści

Bibliografia

Alicja

Opowieści o dziewczynce z przyszłości - Alicji Sieliezniewoj. Skierowane do dzieci utwory o nadzwyczajnych przygodach ziemskiej dziewczynki Alicji, oscylujące na pograniczu fantastyki i bajek. Najprzedziwniejsze stworzenia, prawdziwi kosmiczni piraci, wojownicze liliputy, podróże w czasie - to i wiele jeszcze innych rzeczy czeka tak na Alicję, jak i na czytelników.

  • Diewoczka, s kotoroj niczewo nie słuczitsia, 1965 (mikropowieść) Dziewczyna, której nigdy nie stanie się nic złego lub Dziewczynka, której nic się nie stanie Literatura Radziecka 8/1983, Ludzie jak ludzie, Dziewczynka z przyszłości; fragment: Nieśmiały szusza Galaktyka I
  • Rżawyj feldmarszał, 1968 (mikropowieść) Wyspa Zardzewiałego Lejtnanta Dziewczynka z przyszłości
  • Putieszestwije Alisy, 1974 (mikropowieść) Podróże Alicji
  • Tajna trietiej płaniety, 1997 (mikropowieść)
  • Dien rożdienija Alisy, 1974 (mikropowieść) Urodziny Alicji Dziewczynka z przyszłości
  • Million prikliuczenij, 1982 (podcykl mikropowieści) Milion przygód
    • Nowyje podwigi Hierakła, 1982
    • Zagranicznaja princessa, 1976
    • Kanikuły na Pieniełopie, 1982
    • Szkatułka piratskoj mamaszy, 1982
  • Sto liet tomu wpieried, 1978 (mikropowieść) Było to za sto lat
  • Plienniki asteroida, 1983 (mikropowieść) Więźniowie asteroidy Dziewczynka z przyszłości
  • Nieposieda (podcykl mikropowieści)
    • Zapowiednik skazok, 1985
    • Kozlik Iwan Iwanowicz, 1985
    • Liłowyj szar, 1983
  • Wokrug swieta za tri czasa, 1985 (opowiadanie)
  • Uzniki "Jamagiri-maru", 1987 (mikropowieść)
  • Eto wam nie jabłocznyj kompot!, 1986 (opowiadanie)
  • Wtorogodniki, 1986 (opowiadanie)
  • Eto ty, Alisa?, 1986 (opowiadanie)
  • Gaj-do (podcykl mikropowieści)
    • Gaj-do, 1986, Wakacje w kosmosie
    • Gorod biez pamiati, 1988
    • Dieti dinozawrow, 1995
    • Płanieta dlia tiranow, 1997
    • Gost' w kuwszinie, 1996
    • Siekriet cziornowo kamnia, 1999
      • Zwiezdnyj drakonczik, 1999
      • Kamien-rebus, 1999
    • Urody i krasawcy, 2002
  • Czudowiszcze u rodnika, 1987 (opowiadanie)
  • Koniec Atłantidy, 1987 (mikropowieść)
  • Podziemnaja łodka, 1989 (mikropowieść)
  • Kład Napolieona, 1991 (opowiadanie)
  • Wojna s liliputami, 1992 (mikropowieść)
  • Zołotoj medwieżonok, 1993 (mikropowieść)
  • Nastojaszczeje kino, 1993 (opowiadanie)
  • Alisa i kriestonoscy, 1993 (mikropowieść)
  • Izłuczatiel dobroty, inny tytuł: Pochiszczenije, 1994 (mikropowieść)
  • Syszczik Alisa, 1996 (mikropowieść)
  • Priwidienij nie bywajet, 1996 (mikropowieść)
  • Opasnyje skazki, 1997 (mikropowieść)
  • Alisa i czudowiszczie, 1999 (mikropowieść)
  • Alisa na żiwoj płanietie, inny tytuł: Nasmork i łopata, 2000 (mikropowieść)
  • Alisa w Guslarie, 2000 (opowiadanie)
  • Zwiezdnyj pies, 2001 (mikropowieść)
  • Wampir Połumraks, 2001 (mikropowieść)
  • Sapfirowyj wieniec, inne tytuły: Alisa i sapfirowyj wieniec, Korona w pieszczerie, Plienniki pieszczery, 2001 (mikropowieść)
  • Zakołdowannyj korol, inny tytuł: Alisa i zakołdowannyj korol, 2001 (mikropowieść)
  • Alisa i Alisija, 2003 (mikropowieść)
  • Urody i krasawcy, inny tytuł: Prikliuczenija Alisy, 2002 (opowiadanie)
  • Alisa i jeje druzia w łabirintach istorii (podcykl mikropowieści)
    • Driewnyje tajny, 1999
    • Paszka-trogłodit, inny tytuł: Paszka trogłodit, 1998
    • Czułan Siniej Borody, 1999
      • Płaton w biedie, 1999
    • Drakonozawr, 2001
      • Alisa w drakonie, 2000
    • Princy w basznie, 2002
  • Powiesti ob Alisie dlia dietiej mładszewo wozrasta (podcykl mikropowieści)
    • Koroliewa piratow na płanietie skazok, 1997
    • Kołdun i Snieguroczka, inny tytuł: Alisa i Snieguroczka, 1998
    • Alisa na płanietie zagadok, 1999
    • Alisa i drakon, 1998
    • Alisa i pritworszcziki, 1999

Utwory, które weszły w skład innych:

  • Łowuszka, 1981
  • Agijewa łaboratorija, 1982
  • Tajna rabyni Zauri, 1990
  • Tajna rabyni, 1990
  • Ałmaz dlia pirata, 1992
  • Konsilium, 1994
  • Diewoczka s Ziemli, 1995
  • Nowosti buduszczego wieka, 1998
  • Institut wriemieni, 1999
  • Kamien'-riebus, 1999
  • Płaton w biedie, 1999
  • Zwiezdnyj drakonczik, 1999
  • Alisa w drakonie, 2000
  • Alisa w stranie fantazij, 2000

Bajki

Kilka opowiadań z cyklu "Bajki" zebranych pod zbiorczym tytułem "Almanach "Zadziwiający kosmos"" stanowiło dodatek do powieści "Posliednaja wojna" z cyklu "Pawłysz" (jako prace konkursowe napisane przez jednego z bohaterów tej powieści). Począwszy od 1993 r. powieść była wydawana bez owego dodatku.

Wielki Guslar

cykl Wielki Guslar (o ile nie oznaczono inaczej - wymienione poniżej teksty wchodzące w skład cyklu to opowiadania)

Część pierwsza. Cuda w Guslarze

Część druga. Obcy w Guslarze

  1. Biesposzczadnaja ochota, 1979
  2. Wosiemnadcat' raz, 1981, Osiemnaście razy Kwazar 03 (11) 1982
  3. Nabieg, 1987

Część trzecia. Powrót do Guslaru

Część czwarta. Guslar-2000

Część piąta. Mieszkańcy Wielkiego Guslaru

Część szósta. Guslar na zawsze

Część siódma. Listy do redakcji

  • Bratia w opasnosti!, 1970
  • Agient caria, 1973
  • Edison i Grubin, 1974
  • Uważajemaja redakcija!, 1974
  • Mieżdunarodnyj dien' borby s sujewierijami, 1974
  • Chronofagi, 1974
  • Gławnomu redaktoru żurnała "Uralskij sliedopyt", 1987
  • Gławnaja tajna Tołstowo, 1992
  • Podwig krasnoj kosynki, 2002
  • Bogomolcy dołżny trudit'sia!, 1976

Pozostałe opowiadania

  • Alisa w stranie fantazij, 2000
  • Alisa w Guslarie, 2000
  • Orieł, 2008
  • Żełtoje priwidienije, 2012

Pawłysz

cykl Pawłysz

Utwory, które weszły w skład innych tekstów:

Kim Pietrow

cykl Kim Pietrow

  • Protest, 1975 (opowiadanie) Protest Retrogenetyka i inne opowiadania
  • Odin malczik nastupił na ramokali, 1982 (opowiadanie)
  • Chocziesz ulietiet so mnoj?, 1987 (opowiadanie)

Instytut ekspertyzy

cykl Instytut ekspertyzy

  • Detektiwnaja istorija, 1985 (opowiadanie)
  • Obozrimoje buduszczeje, inny tytuł: Dobriak, 1984 (opowiadanie)
  • ...Chot potop, inne tytuły: Dokazatiel'stwo, ...Chot potop!, 1980 (opowiadanie)
  • Komu eto nużno?, 1980 (opowiadanie) Komu to potrzebne? Nie drażnić czarownika!
  • Pis'ma raznych liet, 1978 (opowiadanie) Listy z laboratorium Listy z laboratorium, Ostatnie sto minut, Opowiadania wybrane tom 3
  • Pokuszenije na rasswietie, 2000 (opowiadanie)

Ligon

cykl Ligon

Andrew Bruce

cykl Andrew Bruce

Wieriewkin

cykl Wieriewkin

  • Kotieł, 1992 (opowiadanie) Kocioł Nowa Fantastyka 04 (211) 2000, Pupilek
  • Lisznij blizniec, 1997 (powieść, nie zakończona)
  • W kogtiach strasti, 1998 (powieść)
  • Czuma na wasze polie!, inny tytuł: Czuma na polie, 1999 (mikropowieść)
  • Zołuszka, inny tytuł: Zołuszka na rynkie, 1999 (mikropowieść)
  • Buduszczieje naczinajetsia siewodnia, 1999 (opowiadanie)
  • Gienij i złodiejstwo, 2000 (mikropowieść)

Rzeka Chronos

cykl Rzeka Chronos

  • "Rieka Chronos": ot istoka - k ustju, 2000 (esej)
  • Rieka Chronos, 1992 (powieść)
    • Nasliednik (Rieka chronos. 1914), 1992 (powieść)
    • Szturm Diulbera (Rieka Chronos. 1917), 1992 (powieść)
    • Wozwraszczenije iz Trapiezunda (Rieka Chronos. 1917), 1992 (powieść)
  • Pokuszenije, 2005 (powieść, niezakończona)
  • Zapowiednik dla akadiemikow (Rieka Chronos. 1934-1939), 1992 (powieść) Rezerwat dla naukowców
  • Kupidon, inny tytuł: Kupidon czeriez sorok liet, 1998 (mikropowieść)
  • Mładieniec Friej (Rieka Chronos. 1992), 1993 (powieść)
  • Usni, krasawica, 1994 (powieść)
  • Takich nie ubiwajut, 1998 (powieść)
  • Dom w Londonie, 2003 (powieść)

Policja Intergalaktyczna

cykl Policja Intergalaktyczna

  • Dietskij ostrow, 1995 (mikropowieść) Wyspa dzieci
  • Na połputi s obrywa, 1995 (mikropowieść) Przepaść bez dna
  • Pokuszenije na Tiesieja, inny tytuł: Pochiszczenije Tiesieja, 1994 (powieść) Zamach na Tezeusza
  • W kurinoj szkurie, 1994 (mikropowieść)
  • Priedskazatiel proszłowo, 1994 (mikropowieść)
  • Posliednyje drakony, 1994 (mikropowieść)
  • Isczeznowienije profiessora Lu Fu, inny tytuł: Pochiszczenije, 1995 (mikropowieść)
  • Zierkało zła, 1996 (powieść)

Teatr cieni

cykl Teatr cieni

Zoja Płatonowna

  • Pietuch kriczit s opozdanijem, 2008 (opowiadanie)
  • Gibiel poeta, 2008 (opowiadanie)
  • Wystrieł Kupidona, 2003 (opowiadanie)

Powieści

Mikropowieści

Zbiory opowiadań

Opowiadania

Miniatury

  • Kogda wstriecznaja rakieta pribliziłas'..., 1989
  • Blizorukij czełowiek nikogda nie snimał oczkow na nocz'..., 1991
  • Budilnik wsiegda zwonił w siem' utra..., 1991
  • Było dwa czasa noczi, i szieł mokryj snieg..., 1991
  • W Moskwie, w zimniem zalie CSKA prochodili boi gladiatorow so lwami..., 1991
  • Wielikan był takoj bolszoj, czto czistił zuby sapożnoj szczetkoi..., 1991
  • Wo Francii na wyborach pobiedili nudisty..., 1991
  • Gorod Saratow po rieszeniju obszczestwiennych organizacij uszeł pod wodu..., 1991
  • Żenia pojmał raka i chotieł otwiezti jego na prodażu w Pariż..., 1991
  • Żił-był byk..., 1991
  • K nam za stolik sieł sierżant milicii..., 1991
  • Komieta Galleja stołknułas' s Sołncem i razbiła jego na miełkije kusoczki..., 1991
  • Kosmonawt H. rasskazywał, czto Wsieliennaja zamknuta..., 1991
  • Mietieorit probił wosiem' etażiej..., 1991
  • Moj drug był w komandirowkie w Dniepropietrowskie..., 1991
  • My żdali Żeniu i Ilju..., 1991
  • Na Krasnoj płoszczadi wstrieczali caria..., 1991
  • Na paradie sied'mogo nojabria..., 1991
  • Odnażdy u mienia był dlinnyj puszistyj chwost, łuczszij w Moskwie..., 1991
  • Poslie parada po gorodu razjezżali rakiety i bronietransportiery..., 1991
  • Prowodia opytnoje burienije w Antarktidie..., 1991
  • Ja dołgo stojał u pamiatnika Gribojedowy u Kirowskich worot..., 1991
  • Ja jechał na eliektriczkie w Moskwu..., 1991
  • Ja zawtrakał na kuchnie..., 1991
  • Ja klieił oboi..., 1991
  • Ja tak spiesził na swidanije, czto u mienia wyrosli krylja..., 1991
  • Papa Alisy Sieliezniewoj..., 1999
  • W Jałtie było oczien' żarko..., 2004
  • Gorod Pierm' pieriewieli..., 2004
  • Kokda kafie "Fiałka"..., 2004
  • Moja tietia pojechała w Jałtu..., 2004
  • My sidieli u Naumowych..., 2004
  • Prodawszczica w magazinie gramplastinok..., 2004
  • Takaja nieliepaja smiert'..., 2004
  • U mienia jest' żiełtaja rubaszka..., 2004
  • Utrom, kokda ja poszieł w wannuju..., 2004
  • Edik naucziłsia ponimat'..., 2004
  • U Niły było bogatoje woobrażenije..., 2015

Non fiction

Sztuki

Scenariusze

  • Docz' kosmosa (współautor: Riczard Wiktorow), 1980
  • Czieriez tiernii k zwiezdam (współautor: Riczard Wiktorow), 1980
  • Angieły kosmosa, 1981
  • Tajna trietjej płaniety, 1981
  • A sliezy kapali (współautor: Gieorgij Danielija), 1982
  • "Komieta", 1983
  • Zołotyje rybki, 1983
  • Swidanije z "Komietoj", 1983
  • Gostja iz buduszcziewo, 1984
  • Szans, 1984
  • Dwa bilieta w Indiju, 1985
  • Rodimoje piatno, 1986
  • Altiernatiwa, 1987
  • Liłowyj szar, 1987
  • W odnoj znakomoj ulicie, 1988
  • Million prikluczenij. Ostrow rżawogo gienierała, 1988
  • Pieriewał, 1988
  • Poliana skazok, 1988
  • Umienije kidat' miacz, 1988
  • Pochiszczienije czarodieja, 1989
  • Towariszcz D, 1989
  • Kopiłka, 1990
  • Podziemielje wied'm, 1990
  • Jabłonia, 1990
  • Kładiez' mudrosti, 1991
  • Uzniki "Jamagiri-maru", 1991
  • Czudiesa w Guslarie, 1991

Utwory niezakończone

  • Lisznij blizniec, 1997
  • Pokuszenije, 2005

Inne utwory

Antologie

  • Cech fantastow 1991 (1), 1991
  • Cech fantastow 1991 (2), 1991
  • Czernyj sakwojaż. Kukły iz kosmosa (współautor: Władimir Małow), 1991
  • Cech fantastow 1993

Nagrody

Linki zewnętrzne

Cytaty

  • "Najwyraźniej jesteśmy skłonni cenić w innych nie to, co istotnie zasługuje na pochwałę lecz to, czego nam samym brakuje".

Kir Bułyczow "Retrogenetyka i inne opowiadania"

  • "Bezczynność jest najgorszym rodzajem nieudolności".

Kir Bułyczow "Podróże Alicji"

  • "Jeśli demonstracyjnie będę ignorował swoje obowiązki wobec społeczności, społeczność może mnie odrzucić... Ale czy aż tak bardzo mi na niej zależy? Warto się nad tym zastanowić".

Kir Bułyczow

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony