Kocioł Obfitości
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
KOCIOŁ OBFITOŚCI – w legendach arturiańskich magiczny kocioł, cel wyprawy króla Artura i Rycerzy Okrągłego Stołu, dał początek Graalowi.
Rodowód
Motyw Kotła Obfitości wywodzi się z mitologii celtyckiej. Kocioł miał dla Celtów znaczenie kultowe, w mitologii celtyckiej był atrybutem Bogów, przypisywano mu też rozliczne właściwości magiczne. Kocioł, stanowiący źródło wszelkiej obfitości, był atrybutem irlandzkiego boga Dagdy. Każdy z ucztujących dostawał potrawę o której tylko zamarzył i nikt nigdy nie odchodził głodny. Podobne właściowości miał kocioł znany z walijskiej tradycji. Zgodnie z mitologicznym przekazem znajdował się on w zaświatach, zwanych u Walijczyków Anwnn. Podobnie jak w przypadku kotła boga Dagdy i w nim nigdy nie brakowało jedzenia. Na strawę nie mógł liczyć ten, kto był tchórzem bądź zdrajcą. To właśnie ten ostatni przekaz stanowi bezpośrednio źródło motywu, pojawiającego się w legendach arturiańskich.
Wyprawa króla Artura i Rycerzy Okrągłego Stołu do Annwn
Kocioł Obfitości w legendach arturiańskich pojawia się w, zamieszczonym w Księdze Taliesina, starowalijskim eposie, datowanym na X wiek. Poemat ów znany jest pod tytułem Łupy z Annwn, co w oryginale brzmi Preiddeu Annwfyn. Kocioł Obfitości był własnością pana zaświatów, miejsca zwanego Annwn. Strzec go miało dziewięć dziewic. By go zdobyć król Artur wraz z Rycerzami Okrągłego Stołu przeprawia się przez morze na trzech, jak dowiadujemy się z eposu, statkach. Chociaż po ciężkich trudach udaje im się osiągnąć cel – zdobyć magiczny Kocioł Obfitości – to wraz tylko siedmiu spośród wszystkich ludzi króla Artura, którzy wyruszyli na tą wyprawę.
Kocioł Obfitości a Graal
Motyw Kotła Obfitości, wraz z całą legendą o jego poszukiwaniu przez króla Artura, dał początek legendom o Graalu.
Literatura
- Sacha-Piekło M., Zaświaty i krainy mityczne, Kraków 1999.
- Matthews J., i Matthews C., Mitologia Wysp Brytyjskich, Poznań 1997.
- Botheroyd S., i Botheroyd P.F., Słownik mitologii celtyckiej, 1998.
- Monaghan P., The Encyclopedia of Celtic Mythology and Folklore, Nowy Jork 2004.
- Encyclopedia Britannica, b.d., http://www.britannica.com/.
- Encyclopedia Mythica, b.d., http://www.pantheon.org/.
- Ó hÓgáin D., The Lore of Ireland. An Encyclopaedia of Myth, Legend and Romance, Woodbridge 2006.
(aut. Izabela Ozga)
