Prognozowanie

Z encyklopediafantastyki.pl
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
LEKSYKON FANTASTYKI
pojęcie


PROGNOZOWANIE (grec. prognosis - przewidywanie) - świadoma działalność, której celem jest formułowanie prognoz na podstawie danych empirycznych i racjonalnej analizy współcześnie istniejących tendencji rozwojowych. Prognozowanie w literaturze fantastycznonaukowej polega na ukazywaniu świata przyszłości (najczęściej wszakże tylko jego wycinka), wywiedzionego z aktualnego stanu rozwoju nauki i techniki. Nurt prognostyczny zapoczątkowała twórczość, H. G. Wellsa. W literaturze polskiej koncepcje prognostyczne zaznaczyły się wcześniej, bo w pierwszej, nie zachowanej wersji Historii przyszłości A. Mickiewicza (historia przyszłości). Najpełniej zaś ujawniły się w powieściach naśladowcy J. Verne'a, W. Umińskiego.

W okresie późniejszym funkcje prognostyczne fantastyki zaczęły powoli zanikać. Dziś nurt ten jest niezauważalny. Związane to jest między innymi z niemożliwością dokładnego przewidywania przyszłości i tak szybkim tempem rozwoju techniki, za którym nie nadąża często fantazja pisarzy. Pewne ślady prognozowania znaleźć można jeszcze tylko w utopii oraz w dystopii, gdzie pełnią one wszakże inną funkcję.

Nie tyle dotyczą rzeczywistych przewidywań, ile ostrzeżeń przed nadmiernym zaufaniem do nauki i techniki, a także przed niebezpieczeństwami tkwiącymi w aktualnych tendencjach rozwojowych różnych systemów społeczno-politycznych (futurologia).

(aut. Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz)

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony