Robert Sheckley

Z encyklopediafantastyki.pl
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Robert Sheckley
Robert sheckley1.jpeg
Data i miejsce urodzenia 16 lipca,1928
Nowy Jork
Data i miejsce śmierci 9 grudnia 2005
Nowy Jork
Narodowość USA
Strona domowa
Robert sheckley2.jpeg
z czwartą żoną, Jay - 1982
z Witalijem Kwitką, ostatni konwent Sheckleya, Kijów 2005
z Normanem Spinradem i Harlanem Ellisonem

Robert Sheckley urodził się w 1928 roku, całe życie spędził w Nowym Jorku. Zadebiutował opowiadaniem „Final Examination” w 1952 ro­ku, opublikowanym w magazynie „Imagination”. Jego twórczość można podzielić na trzy, wyraźne etapy: lata 50., 60. i… później.

Spis treści

Początki kariery

W latach pięćdziesiątych Sheckley pisał bar­dzo dużo opowiadań do magazynów science fiction. największą sławę przyniosły mu te, które publikował w „ Galaxy SF”. I te opowiadania są najbardziej zna­ne. Opierały się na oryginalnym pomyśle, zaskakują­cej, nierzadko dowcipnej puencie. Takie opowiadania jak „ Duch V” (agencja adaptowania planet wyru­sza w świat, w którym straszy i okazuje się, że w powietrzu jest jakiś czynnik, który materializuje podświadome fobie i strachy, ale badacze radzą sobie z problemem w jedyny możliwy, zapamiętany z dzieciństwa, sposób: chowając głowę pod kocem). „Bezgłośny pistolet” (badacz planetarny zaopa­trzony zostaje w bezgłośną i bardzo wydajną broń. która eliminuje dzikie zwierzęta setkami, ale nie wywołuje ich strachu, gdyż czyni to bezgłośnie, w związku z czym skuteczniejsza jest zwykła broń palna, która swym hukiem wywołuje strach napastni­ków), „Zwiadowca minimum” (o nieudaczniku wysłanym do przygotowania planety na przybycie kolonistów, którego błędy poprawia super robot. w trakcie jednak jak rośnie doświadczenie zwiadow­cy, robot popełnia za niego błędy) na stałe weszły do kanony fantastyki.

W latach sześćdziesiątych Sheckley zabrał się za pisanie powieści, zgodnie z trendem w świato­wej fantastyce. Były to bowiem lata, gdy zaczęto wydawać masowo książki science fiction (do lat 60. fantastyka była domeną magazynów SF, wydawni­ctwa zwarte pojawiały się sporadycznie). I tu okazało się, że talent Sheckleya do pisania kapitalnych krót­kich historyjek, całkowicie nie sprawdza się w dłuż­szej formie. Pisarz zgubił gdzieś lekki styl, dowcip, wdając się w poplątane i niejasne intrygi, metafi­zyczne rozważania.

Dorobek

W 1954 roku ukazał się zbiór „Untouched by Human Hands”, uznany za jeden z najlepszych debiutanckich zbiorów opowiadań w historii science fiction. Zawiera kilka historyjek, które weszły do kanonu fantastyki. Między innymi „Potwory” z 1953 roku czy „Specjalista” (też z 1953), gdzie Galaktyka, zamieszkana przez mnóstwo rozumnych ras, zdolnych do łączenia swoich specjalistycznych funkcji w statki kosmiczne, poszukuje rasy zdolnej do poruszania takowym pojazdem; pada oczywiście na nas – ludzkość uważana jest zresztą w wielu opowia­daniach Sheckleya za pępek wszechświata. Zbiór zawiera też „Siódmą ofiarę”, sfilmowaną w 1966 roku jako „La Decime Victim”. Następne zbiory Sheckleya, równie udane, to: „Citizen in Space” (1955, Obywatel galaktyki); „Pilgrimage to Earth” (1957, Pielgrzymka na Ziemię), „Notions: Unlimited” (1960), „Storę of Infinity” (1960, Magazyn nieskończoności), „Shards of Space” (1962, Odłamki kosmosu). Ugruntowały one opinię Sheckleya, jako twórcy świetnych shortów. Potem ukazywały się już raczej kompilacje starych opowiadań: „The Robert Sheckley Omnibus” (1973), „Is THAT What People Do?: The Selected Short Sto­ries” (1984) i wspomniany na wstępie wybór pięciotomowy. Robert Sheckley wielokrotnie podkreślał w wywiadach, że pisanie owych opowiadań bardzo go rajcuje, a humor i niespodziewane zakończenia służą do: „spuentowania niebezpieczeństw życia w XX wieku”.

Powieści. Najpopularniej­sza jest chyba Nieśmiertelność na zamówienie („Immortality Delivered”, publikowana w prasie w la­tach 1958-1959 jako „Time Killer”), którą sfilmo­wano w 1992 roku pod tytułem Freejack – jedną z głównych ról zagrał w tym filmie Mick Jagger. Opo­wiada o zrujnowanej ekologicznie Ziemi XXII wieku, gdzie bogacze przedłużają sobie życie wymieniając co jakiś czas cielesną powłokę na zdrowszą i młodszą. A ponieważ zdrowe ciała w tym stuleciu są rzad­kością, istnieje organizacja dostarczająca ciał do reinkarnacji z przeszłości Ziemi. Aby proceder taki nie został wykryty współczesnym, kradnie się ciała osób, które giną w wypadkach – główny bohater Thomas Blaine, na którego ciało istnieje kontrakt, jest kierowcą rajdowym i ginie w wypadku samochodowym.

Inną w miarę udaną powieścią Sheckleya, jest Planeta zła („The Status Civilization”, 1960) o wię­ziennej planecie, gdzie konformizm oznacza bycie złym do szpiku kości.

Zwichrowany świat („Mindswap”, 1966) to już znacznie słabsza książka, jej pomysł opiera się na możliwości podróżowania bez przemieszczania ciała, samą duszą – biuro podróży załatwia międzyplanetarny transfer dusz i możesz poznać Marsa, znajdując się w ciele Marsjanina. Bywają jednak biura podróży – co znamy z własnego podwórka – bardzo niesolidne i na takie natrafia Martin Flynn, który właściwie zostaje eksmitowany z własnego ciała i rozpoczyna reinkarnacyjny pościg za złodziejami cielesnej powłoki.

Wymiar cudów („Dimension of Miracles”, 1968) to kiepsko napisana historia Thomasa Carmody’ego, typowego Amerykanina, rzuconego przez okrutny los w wir galaktycznych rozgrywek, gdzie musi uciekać poprzez alternatywne światy przed obcym prześladowcą.

W latach 70. Sheckleyowi nie udaje się popra­wić swojego wizerunku, w dodatku pisze już rzadko. Opcje („Options”, 1975) to trudna, chaotyczna powieść o kosmonaucie, którego statek rozbił się na pustkowiu niezamieszkałej planety i wraz z robotem udaje się na poszukiwanie pomocy. Podróż zamienia się w koszmar, bohater powoli traci zmysły, w do­datku robot jest zaprogramowany do trochę innych zadań, niż te które ich czekają.

Potrójna reintegracja („The Alchemical Marriage of Alistair Crompton”, 1978) to historia paranoidalnego schizofrenika, na którym dokonano kiedyś operacji rozszczepienia trzech osobowości, dwie z nich – jedną o morderczych instynktach – umiesz­czono na odległych planetach. I Alistair Crompton postanawia pewnego dnia, jest wszak paranoikiem, odzyskać brakujące cząstki swojego „ja”, gdyż z up­ływem lat czuje się coraz bardziej niepełny.

Inne powieści Sheckleya to „Dramocles: An Intergalactic Soap Opera” (1983) i seria Victim, będąca powieściowym rozwinięciem opowiadania „Siódma ofiara”: „The Tenth Victim” (1966), „Victim Prime” (1987) i „Hunter Victim” 1988.

w latach 1981/1982 współredagował z Benem Bovą magazyn Omni. Używał pseudonimów: Finn O'Donnevan , Ned Lang , Phillips Barbee , Phillip Barbee.

W maju 2005 roku Sheckley był gościem konwentu Portal w Kijowie. Po konwencie zwiedzał Ukrainę. Zasłabł, hospitalizowany w Kijowie przez długi czas. Leczenie było drogie, okazało się, że Sheckley jest pozbawiony ubezpieczenia, fani ukraińscy dokonali zbiórki pieniędzy. Sheckley został przewieziony do USA i poddany kilku operacjom. Zmarł w grudniu 2005 roku.

AAA Ace

Aliens Universe

Babylon 5 Universe

  • Babylon 5: TV Movie Novelizations
    • 3 A Call to Arms (1999)

Bill, the Galactic Hero

Bring Me the Head of Prince Charming

Hob Draconian

  • 1 The Alternative Detective (1993)
  • 2 Draconian New York (1996)
  • 3 Soma Blues (1997)

Star Trek Universe

  • Star Trek: Deep Space Nine
    • 12 The Laertian Gamble (1995)

The Collected Short Fiction of Robert Sheckley

  • 1 The Collected Short Fiction of Robert Sheckley: Book One (1991)
  • 2 The Collected Short Fiction of Robert Sheckley: Book Two (1991)
  • 3 The Collected Short Fiction of Robert Sheckley: Book Three (1991)
  • 4 The Collected Short Fiction of Robert Sheckley: Book Four (1991)
  • 5 The Collected Short Fiction of Robert Sheckley: Book Five (1991)
  • The Collected Short Fiction of Robert Sheckley (1991) [omnibus 1-5]

Victim

Powieści

Zbiory opowiadań

  • Untouched by Human Hands (1954)
  • Citizen in Space (1955) Obywatel galaktyki
  • Pilgrimage to Earth (1957)
  • Notions: Unlimited (1960)
  • Store of Infinity (1960) Magazyn nieskończoności
  • Shards of Space (1962) Odłamki kosmosu
  • The People Trap (1968)
  • Can You Feel Anything When I Do This? (1971)
  • Les Univers de Robert Sheckley (1972)
  • The Robert Sheckley Omnibus (1973)
  • The Robot Who Looked Like Me (1978)
  • The Wonderful World of Robert Sheckley (1979)
  • Le Livre d'Or de la Science-Fiction: Robert Sheckley (1980)
  • Le prix du danger et autres nouvelles (1983)
  • Is That What People Do? (1984)
  • Das große Robert Sheckley Buch (1985)
  • Das zweite Robert Sheckley Buch (1987)
  • Le robot qui me resssemblait (1987)
  • Douces Illusions (1987)
  • Feast of Sheckley: Short Stories (1989)
  • The Scheherezade Machine (1991) Maszyna Szeherezada
  • Ritorno nell'universo (1991)
  • Uncanny Tales (2003)
  • The Masque of Mañana (2005)
  • The Monsters and Other Science Fiction Tales (2008)
  • La Variante Di Carmody (2008)
  • Der widerspenstige Planet (2009)
  • "The Perfect Woman" and Other Stories (2011)
  • Store of the Worlds: The Stories of Robert Sheckley (2012)
  • Siódma ofiara
  • Bilet na Tranai
  • Diabelska maszyna
  • Pielgrzymka na Ziemię
  • Zwiadowca minimum

Omnibusy

  • Le Temps Meurtrier / Et Quand Je Vous Fais Ça, Vous Sentez Quelque Chose? (1974)
  • The Status Civilization and Notions: Unlimited (1979)
  • The People Trap plus Mindswap (1981
  • The Status Civilization / Mind Swap (1993)
  • Dimensions of Sheckley (2002)
  • Alien Starswarm / Human's Burden (2010) z Damien Broderick i Rory Barnes

Zredagowane antologie

  • After the Fall (1980)

Chapterbooks

  • In a Land of Clear Colors (1979)
  • Watchbird (1990)
  • Minotaur Maze (1990)
  • Alien Starswarm (1991)
  • Xolotl (1991)
  • The Omega Egg (Part 4 of 17) (2005)
  • Bad Medicine (2005)
  • Beside Still Waters (2009)
  • The Hour of Battle (2009)
  • Cost of Living (2009)
  • Forever (2009) [jako Ned Lang]
  • Warm (2009)
  • The Leech (2009) [jako Phillips Barbee ]
  • Warrior Race (2009)
  • Death Wish (2009)
  • Diplomatic Immunity (2010)
  • One Man's Poison (2010)
  • Keep Your Shape (2010)
  • Ask a Foolish Question (2010)

Nonfiction

  • Futuropolis (1978)

Serie opowiadań

  • Riverworld
    • Diaghilev Plays Riverworld (1993)
  • Meanwhile, Back at the Bromide
    • Meanwhile, Back at the Bromide (1960)
    • The Locked Room (1960)
    • Desperate Chase (1960)
    • Disguised Agent (1960)
  • Time Gate
    • The Resurrection Machine (1989)
    • Simul City (1990)
  • Foundation Universe
    • Carhunters of the Concrete Prairie (1989)

Opowiadania

Źródło

artykuł ze SFinksa z 1997 http://sedenko.pl

Cytaty

  • "A inteligencja zawsze bierze górę, gdy ma przeciwko sobie prymitywny instynkt".

Robert Sheckley "Rakietowe szlaki 1. Opowiadania fantastyczno-naukowe"

  • "O czym myśli maszyna, gdy zastanawia się nad swoim pochodzeniem? Nie wie, skąd się wzięła. Ma jakieś wspomnienia oczywiście. Czasami staje się nawet narratorem własnych opowieści, czasami zaś narratorem cudzych. Niekiedy wydaje jej się, że ludzie mówią o niej różne rzeczy, a niekiedy, że w ogóle nie zawracają sobie nią głowy. A ona bez trudu przechodzi z rąk do rąk i donosi o poczynaniach innych ludzi".

Robert Sheckley "Maszyna Szeherezada"

  • "Pułkownik był osobnikiem kłótliwym, upartym, łatwo wpadającym w gniew i wyznającym pewne prawdy, których większość zasadzała się na niewzruszonych podwalinach niemal całkowitej ignorancji. - Skazaniec w kosmosie".

Robert Sheckley "Pielgrzymka na ziemię"

Źródło „https://encyklopediafantastyki.pl/index.php?title=Robert_Sheckley&oldid=110456”
Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony