Uranos

LEKSYKON FANTASTYKI

fiction

[−] Uranos (Bibliografia)

  Percy Jackson i Bogowie Olimpijscy

  Szkoła bogów (cykl)

Tycho Brahe, Bóg Uranos (Gott Uranus), 1610

URANOS — w mitologii greckiej bóg nieba.

Nazwa

Imię bóstwa bierze swój początek od greckiego słowa ouranós, oznaczającego niebo.

Rodowód

Uranos należał do najstarszego pokolenia bogów. Według jednej z wersji wyłonił się z pierwotnego Chaosu. Według innej, przekazanej w Teogonii Hezjoda, zrodziła go Gaja. W obu Uranos i Gaja są małżeństwem, bądź to jako brat i siostra w pierwszym przypadku, bądź jako syn i matka w drugim przypadku.

W mitologii orfickiej początek Uranosowi, a także Gaji, dał Eros, po tym jak sam wykluł się z jajka, jedną jego połowę umieścił na górze i tak powstało niebo, tożsame z Uranosem, a drugą na ziemi, i tak powstała ziemia tożsama z Gają.

Z Gają Uranos doczekał się licznego potomstwa. Do jego dzieci zaliczyć należy olbrzymów, a więc sturękich, cyklopów oraz tytanów. Z krwi wykastrowanego Uranosa powstały Erynie, nimfy jesionu, zwane meliadami, a według jednej z wersji zetknięcie krwi Uranosa z morską pianą dało początek Afrodycie.

Charakterystyka

Uranos uchodził za tyrana. Własne dzieci strącał kolejno do Tartaru, sprawiają tym brzemieniem ból Gaji. Po tym jak strącił tam cyklopów oraz sturękich Gaja namówiła kolejne jego dzieci, olbrzymów tytanów, by zbuntowały się przeciwko ojcu. Wszyscy poza Kronosem bali się jej posłuchać. W ręce tego ostatnio Gaja oddała sierp kamienny. Kronos szedł za radą matki, kiedy schował się przed Uranosem. I w momencie, gdy bóg przyszedł, jak co noc, połączyć się z Gają, Kronos z ukrycia złapał lewą ręką genitalia Uranosa, a trzymanym w prawej ręce sierpem odciął mu je i odrzucił za siebie do morza. Według najpopularniejszej wersji miało się to zdarzyć na przylądku Drepanon.

Po przejęciu władzy przez Kronosa Uranos wraz z Gają, przepowiedział synowi, że powinien strzec się własnego potomka, bo spotka go podobny los, jaki spotkał Uranosa.

Literatura

• Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
• Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
• Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
• Schmidt J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2006.
• Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008.
• Kerényi, K., Mitologia greków, Warszawa 2002.
• Pietrzykowski M., Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1983.

(aut. Izabela Ozga)