Wszechświat Gwiezdnych Wojen

Z encyklopediafantastyki.pl
Wersja W.sedenko (dyskusja | edycje) z dnia 10:10, 30 sty 2014
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

Wszechświat ‘’Gwiezdnych Wojen’’ to nie tylko filmy (Epizody I-VI), ale także inne oficjalne: kreskówki, komiksy, gry komputerowe oraz przede wszystkim niezliczone książki. Wszystkie te dodatkowe źródła tworzą tzw. ‘’Expanded Universe’’ (‘’Rozszerzony Świat’’), w skrócie EU.

Spis treści

Historia EU

Początki

Początki EU sięgają 1978 roku, kiedy to Alan Dean Foster napisał pierwszą książkę z serii SW, nie dotyczącą wydarzeń z filmu – Spotkanie na Mimban. Ukazały się wtedy także pierwsze komiksy wydane przez znane z komiksów o superbohaterach wydawnictwo Marvel. Jako że historie komiksowe nie odstawały poziomem od standardowych produkcji tego wydawnictwa, część z nich została oparta na sprawdzonych już pomysłach. Stąd nie zabrakło wśród nich takich komiksowych chwytów jak klony głównych bohaterów, zielonych zwierzątek podejrzanej proweniencji i niewidzialnych szpiegów zajmujących się też magią.

Przez lata komiksy te były jedynym źródłem historii z wszechświata Gwiezdnych Wojen, oczywiście poza nowelizacjami scenariuszy kolejnych epizodów. Wszystko zmieniło się w 1987 r., kiedy to wydawnictwo West End Games rozpoczęło szaleństwo związane z grą fabularną opartą na Gwiezdnych Wojnach – Star Wars Roleplaying Game. Ponieważ autorzy gry potrzebowali znacząco poszerzyć gwiezdnowojenny świat, szybko rozpoczęła się publikacja tzw. sourcebooków, dodatków poświęconych Gwiezdnych Wojnom. Wykorzystywano w nich nie tylko najdrobniejsze elementy filmów, ale także dodawano kolejne wymyślone rozdziały do galaktycznej przygody. To właśnie w książkach wydawanych przez West End Games po raz pierwszy pojawił się gwiezdnowojenny alfabet Aurebesh, który potem został wykorzystany w filmowych prequelach, komiksach i "Wojnach klonów".

Boom książkowy

Rok 1990 oznaczał wielki przełom w świecie gwiezdnowojennym, ukazał się wówczas pierwszy tom trylogii Timothy’ego Zahna, Dziedzic Imperium, który odkurzył z lekka już zakurzoną konwencję tego wszechświata. Sukces Zahna, również komercyjny, oznaczał początek wielkiej serii, a także wyznacznik jakości dla dziesiątek napisanych później książek. Mniej więcej w tym samym czasie wskrzeszono komiksowe historie, jako że prawa do publikacji nabyło wydawnictwo Dark Horse, które zadebiutowało m.in. komiksem Dark Empire, budzącym do dzisiaj spore kontrowersje. Równocześnie West End Games zaczęło rozszerzać swoją ofertę o podręczniki dotyczące nowych produkcji, oferując sourcebooki do książek i komiksów, które stanowiły z kolei kompendia wiedzy dla kolejnych autorów.

Chociaż pierwotnie wszystkie historie dotyczyły losów bohaterów po finale Epizodu VI (tudzież po premierach kolejnych części, jeśli chodzi o komiksy Marvela), z biegiem lat autorzy powieści oraz scenarzyści komiksów sięgnęli również do najdawniejszych czasów: początków Zakonu Jedi, Starej Republiki, a także do wydarzeń mgliście wspomnianych w Starej Trylogii – Wojen klonów czy powstania Imperium.

Niestety, jak łatwo się domyślić, kolejne książki powielały te same pomysły, brakowało im oryginalności, bo jak długo można było ożywiać niedobitki galaktycznego Imperium. Pod koniec lat 90. postanowiono wprowadzić nowych antagonistów, rasę Yuuzhan Vong, a seria im poświęcona miała 20 tomów. Niestety, także i tutaj w połowie serii autorom zabrakło pomysłów i rozmachu, a kolejne perypetie rodu Skywalkerów po zakończeniu Nowej Ery Jedi znowu koncentrują się na konflikcie Jedi i Sithów.

Wokół prequeli

Przed premierą Mrocznego widma Lucas zabronił gwiezdnowojennym twórcom eksploatacji świata w okresie przed Nową nadzieją (wyjątkiem była seria komiksowa Tales of the Jedi, której akcja rozgrywała się jednak kilka tysięcy lat przed filmami). Epizod I dał olbrzymie pole do popisu dla autorów, które tylko powiększyło się po premierze Ataku klonów. Nowy konflikt, w dodatku wspominany od dwudziestu lat, stał się źródłem inspiracji, a także tematem tego, czego już dawno w świecie gwiezdnowojennym nie było - serialu animowanego. Wojny klonów stały się także tematem wielu historii komiksowych, w tym jednej z najlepszych: In the shadows of their fathers.

Datowanie wydarzeń w Gwiezdnych Wojnach

Opowieści osadzone w świecie Gwiezdnych Wojen, zarówno filmy, jak i EU, obejmują spory przedział czasowy, który przyjęło się datować według wydarzeń Epizodu IV. Mamy zatem okres BBY (Before Battle of Yavin), obejmujący wszystko, co wydarzyło się do zniszczenia pierwszej Gwiazdy Śmierci, a także okres ABY (After Battle of Yavin), opowiadający o tym, co stało się potem. W ramach tej chronologii wyróżniamy również kilka okresów historycznych, których spis można znaleźć poniżej.

Stara Republika (25 000 – 1 000 BBY)

Historie osadzone w tym okresie koncentrują się przede wszystkim na Jedi Starej Republiki i tajemniczego zagrożenia, jakim są dla Galaktyki Sithowie. Obecnie okres ten jest najbardziej eksploatowany ze względu na kampanię reklamową gry The Old Republic.

Powstanie Imperium (1 000 - 0 BBY)

Proklamowanie Imperium to tylko zwieńczenie knowań Sithów Zakonu Dartha Bane’a, dlatego okres ten liczy sobie tysiąc lat, zresztą większość utworów koncentruje się na wydarzeniach powiązanych z prequelami, pośrednio i bezpośrednio prowadzących do finału Epizodu III, końca pewnej epoki. Oprócz ery Starej Republiki, jest to najszybciej rozrastający się obecnie dział literatury gwiezdnowojennej.

Era Rebelii (0 BBY - 5 ABY)

Ten okres galaktycznej historii rozpoczyna się zwycięstwem Rebeliantów nad Yavinem 4, a kończy ostatecznym rozgromieniem Imperium pod Endorem. Oryginalna Trylogia Gwiezdnych Wojen to właśnie ten okres. Niestety, jest on rzadko wybierany przez autorów książek, jako że został dosyć dokładnie opracowany i mało tu miejsca na twórczą swobodę.

Era Nowej Republiki (5 ABY - 25 ABY)

Po zwycięskiej Bitwie o Endor Rebelia przekształca się powoli w mniej lub bardziej sprawnie funkcjonujący system państwowy. Jest to również okres bezustannych potyczek, głównie z Pozostałościami Imperium, a także odbudowy Zakonu Jedi. Ta część historii galaktycznej, jakkolwiek rozpoczęta z rozmachem przez Timothy’ego Zahna, w końcu stała się jedną wielką kalką, zarówno pomysłów, jak i postaci. Nie wydaje się, by w najbliższym czasie powstały książki, których akcja będzie działa się w tym okresie.

Nowa Era Jedi (25 - 40 ABY)

Wydawałoby się, że kiedy Zakon Jedi ostatecznie się odrodził, a pokój z siłami Imperium został podpisany, w galaktyce zapanuje pokój. Nikt nie mógł przewidzieć inwazji obcych spoza granic znanego wszechświata, którzy błyskawicznie zdobyli większą część Republiki, spychając jej obrońców do defensywy. Seria miała stanowić antidotum na nudne trylogie opiewające przygody rodzin Solo i Skywalkerów, jednak w połowie zabrakło jej rozmachu. Gwoździem do trumny była beznadziejna Trylogia Mrocznego Gniazda, kończąca chronologicznie ten okres literatury gwiezdnowojennej.

Era Dziedzictwa (od 40 ABY)

Po zawarciu pokojowego traktatu z Yuuzhanami, nowo utworzona Federacja Galaktyczna próbuje utrzymać jedność w Galaktyce. Niestety, liczne tendencje separatystyczne i zagrożenia terrorystyczne sprawiają, że walka o wolność staje się walką niezwykle brutalną, a Jedi, który stanął na jej czele, zbliża się niebezpiecznie do Ciemnej Strony. Ten okres nie został zamknięty przez żadną graniczną datę, należy do niego również seria komiksowa „Legacy of the Force”, której akcja dzieje się 140 lat ABY.

Źródła

Filmy, kreskówki i programy telewizyjne

  • „Star Wars Holiday Special” (1978) to dwugodzinny program telewizyjny przedstawiający powrót Chewbaccy na Kashyyyk, planetę Wookiech. U boku gwiazd „Nowej nadziei” pojawili się Beatrice Arthur, Art. Carney i grupa Jefferson Starship. SWHS jest postrzegana jako kanoniczne, tutaj po raz pierwszy pojawił się Boba Fett, a także położono podwaliny pod późniejsze przedstawienie planety Wookiech.
  • „Caravan of Courage: An Ewok Adventure” (1984) był pierwszym z dwóch filmów koncentrujących się na Ewokach. W „Caravan of Courage” Ewoki pomagają dwójce ludzkich dzieci w uwolnieniu ich rodziców. Godnym zauważenia jest fakt, że historia zarówno tej części, jak i sequela, została stworzona przez George’a Lucasa we własnej osobie.
  • „Ewoks: The Battle for Endor” (1985) to ciąg dalszy przygód Wicketa i ludzkiej dziewczynki, Cindel, którzy tym razem muszą obronić wioskę Ewoków.
  • „Star Wars: Droids” (1985-1986) to serial animowany poświęcony przygodom C3PO i R2-D2 w okresie między „Zemstą Sithów” a „Nową nadzieją”.
  • „Star Wars: Ewoks” (1985-1987) to serial animowany opowiadający o przygodach Ewoków przed wydarzeniami „Powrotu Jedi” i obu filmów.
  • „Star Wars: Wojny klonów” (2003) to serial animowany Genndy’ego Tartakovsky’ego, poświęcony wydarzeniom między „Atakiem klonów” a „Zemstą Sithów”.
  • „Star Wars: Wojny klonów” (2008) to pełnometrażowy film animowany wyświetlany w kinach, stanowiący jednocześnie fabularny początek nowego serialu poświęconego Wojnom klonów.
  • „Star Wars: Wojny klonów” (2008 – do dzisiaj) to serial animowany tworzony w technologii 3D.
  • „Star Wars: Underworld” to roboczy tytuł planowanego serialu aktorskiego, którego akcja ma toczyć się pomiędzy „Zemstą Sithów” a „Nową nadzieją”. Serial ma się koncentrować na postaciach niewystępujących w filmach, aczkolwiek twórcy nie wykluczają ewentualnego epizodycznego pojawienia się postaci znanych z EU.

Audycje radiowe

Radiowa audycja oparta na “Nowej nadziei” została wyemitowana w 1981 r. w National Public Radio. Scenariusz została napisany przez Briana Daley’a, autora, który wcześniej stworzył trylogię „Przygody Hana Solo”. Wywiązał się z tego zadania na tyle dobrze, że powierzono mu również adaptacje dwóch następnych epizodów. Wśród obsady znaleźli się Mark Hamill, Anthony Daniels i Billy Dee Williams, a John Williams (kompozytor muzyki) oraz Ben Burtt (odpowiedzialny za dźwięki w „Gwiezdnych Wojnach”) zadbali o odpowiednią oprawę dźwiękową. Dużą atrakcją audycji było dodanie wielu scen, których zabrakło w Trylogii, jak na przykład zaprezentowanie ciągu zdarzeń prowadzącego do pościgu nad Tatooine lub rozbicie konwoju Rebeliantów sprzed wydarzeń Epizodu V.

Wkrótce po premierze radiowego „Powrotu Jedi” Buena Vista Records wyemitowała audycję „Rebel Mission to Ord Mantell”, również napisaną przez Briana Daley’a. Przez wiele lat była to jedyna radiowa adaptacja niezwiązana bezpośrednio z filmami, jednak kiedy Dark Horse Comics rozpoczęło publikację nowych komiksów związanych ze Star Wars, liczba audycji powiększyła się m.in. o „Tales of the Jedi” (1995), „Tales from the Mos Eisley Cantina” (1995), „Dark Empire I i II” (1996), „Empire’s End” (1997), „Dark Forces” (1998) i „Crimson Empire” (1998).

Książki

Pierwsza z książek gwiezdnowojennych została wydana jeszcze przed pierwszym filmem, w 1976 r. w Stanach wyszła bowiem ‘’Nowa nadzieja’’. Wkrótce też powstały pierwsze książki z EU: „Spotkanie na Mimban” i trylogie poświęcone przygodom Hana Solo i Lando Carlissiana. Prawdziwy boom na literaturę gwiezdnowojenną zaczął się jednak dopiero po premierze ‘’Dziedzica Imperium’’ w 1991 r. Większość wydanych książek dotyczy czasów po Powrocie Jedi, obecnie równie liczną grupą jest literatura poświęcona Wojnom klonów.

Poniżej znajduje się spis książek z podziałem na okresy, w których dzieje się ich akcja.

Świt Jedi (37 000 - 25 000 BBY

Stara Republika (25 000 – 1 000 BBY)

  1. Fatalny sojuszSean Williams (3643 BBY)
  2. OszukaniPaul S. Kemp (3653 BBY)
  3. RevanDrew Karpyshyn (3954 BBY)
  1. Darth Bane: Droga zagłady – Drew Karpyshyn (1003-1000 BBY)
  2. Darth Bane: Zasada dwóch – Drew Karpyshyn (1000 – 990 BBY)
  3. Darth Bane: Dynastia zła – Drew Karpyshyn (980 BBY)

Powstanie Imperium (1 000 - 0 BBY)

  1. Narodziny MocyDave Wolverton (45 BBY)
  2. Mroczny przeciwnik - Jude Watson (45 BBY)
  3. Ukryta przeszłość - Jude Watson (44 BBY)
  4. Królewskie znamię - Jude Watson (44 BBY)
  5. Obrońcy umarłych - Jude Watson(44 BBY)
  6. Niepewna ścieżka - Jude Watson (44 BBY)
  7. Świątynia w niewoli - Jude Watson (44 BBY)
  8. The Day of Reckoning - Jude Watson (44 BBY)
  9. The Fight for Truth - Jude Watson (43 BBY)
  10. The Shattered Peace - Jude Watson (43 BBY)
  11. The Deadly Hunter - Jude Watson (43 BBY)
  12. The Evil Experiment - Jude Watson (43 BBY)
  13. The Dangerous Rescue - Jude Watson (43 BBY)
  14. The Ties That Bind - Jude Watson (41 BBY)
  15. The Death of Hope - Jude Watson (41 BBY)
  16. The Call to Vengeance - Jude Watson(41 BBY)
  17. The Only Witness - Jude Watson (41 BBY)
  18. The Threat Within - Jude Watson (40 BBY)
  19. Special Edition #1: Deceptions (2001 - Jude Watson (41-29 BBY)
  20. Special Edition #2: The Followers (2002) - Jude Watson (40-28 BBY)
  1. Path to Truth - Jude Watson (28 BBY)
  2. The Way of the Apprentice - Jude Watson (27 BBY)
  3. The Trail of the Jedi - Jude Watson (27 BBY)
  4. The Dangerous Games - Jude Watson (27 BBY)
  5. The Master of Disguise - Jude Watson (27 BBY)
  6. The School of Fear - Jude Watson (26 BBY)
  7. The Shadow Trap - Jude Watson (25 BBY)
  8. The Moment of Truth - Jude Watson (25 BBY)
  9. The Changing of the Guard - Jude Watson (24 BBY)
  10. The False Peace - Jude Watson (24 BBY)
  11. The Final Showdown - Jude Watson (24 BBY)
  1. Boba Fett: The Fight to SurviveTerry Bisson (22 BBY)
  2. Boba Fett: Crossfire - Terry Bisson (22 BBY)
  3. Boba Fett: Maze of DeceptionElizabeth Hand (22 BBY)
  4. Boba Fett: Hunted - Elizabeth Hand (22 BBY)
  5. Boba Fett: A New Threat - Elizabeth Hand (19.5 BBY)
  6. Boba Fett: Pursuit - Elizabeth Hand (19.5 BBY)
  • Wojny klonów
  1. Wojny klonówKaren Traviss (21 BBY)
  2. Wojny klonów: Dzika przestrzeńKaren Miller (21 BBY)
  3. Wojny klonów: Żadnych jeńców - Karen Traviss (21 BBY)
  4. Wojny klonów: Gambit: Misja na Lanteeb - Karen Miller (21 BBY)
  5. Wojny klonów: Gambit: Oblężenie - Karen Miller (21 BBY)
  • Komandosi Republiki
  1. Komandosi Republiki: Bezpośredni kontakt - Karen Traviss (22 BBY)
  2. Komandosi Republiki: Potrójne zero - Karen Traviss (21 BBY)
  3. Komandosi Republiki: Prawdziwe barwy - Karen Traviss (21 BBY)
  4. Komandosi Republiki: Rozkaz 66 - Karen Traviss (19 BBY)
  5. Komandosi Imperium: Legion 501 - Karen Traviss (19 BBY)
  1. Noce Coruscant: Pogrom Jedi - Michael Reaves (19 BBY)
  2. Noce Coruscant: Aleja cieni - Michael Reaves (19 BBY)
  3. Noce Coruscant: Ścieżki Mocy - Michael Reaves (19 BBY)
  • The Last Jedi
  1. The Last One Standing - Jude Watson (18 BBY)
  2. The Desperate Mission - Jude Watson (18 BBY)
  3. Dark Warning - Jude Watson (18 BBY)
  4. Underworld - Jude Watson (18 BBY)
  5. Death on Naboo - Jude Watson (18 BBY)
  6. A Tangled Web - Jude Watson (18 BBY)
  7. Return of the Dark Side - Jude Watson (18 BBY)
  8. Secret Weapon - Jude Watson (18 BBY)
  9. Against The Empire - Jude Watson (18 BBY)
  10. Master of Deception - Jude Watson (18 BBY)
  11. Reckoning - Jude Watson (18 BBY)
  • Trylogia Hana Solo
  1. Rajska pułapkaA. C. Crispin (10 BBY)
  2. Gambit Huttów - A. C. Crispin (5-4 BBY)
  3. Świt Rebelii - A. C. Crispin (3-0 BBY)
  • Przygody Lando Carlissiana
  1. Lando Calrissian i Myśloharfa SharówL. Neil Smith (4 BBY)
  2. Lando Calrissian i Ogniowicher Oseona - L. Neil Smith (4 BBY)
  3. Lando Calrissian i Gwiazdogrota ThonBoka - L. Neil Smith (3 BBY)
  1. Han Solo na Krańcu GwiazdBrian Daley (2 BBY)
  2. Zemsta Hana Solo - Brian Daley (2 BBY)
  3. Han Solo i utracona fortuna - Brian Daley (2 BBY)

Era Rebelii (0 BBY - 5 ABY)

  1. Posłuszeństwo - Timothy Zahn (0.5 ABY)
  2. Ręka sprawiedliwości - Timothy Zahn (0.8 ABY)
  • Galaxy of Fear
  1. Eaten AliveJohn Whitman (0.5 ABY)
  2. City of the Dead - John Whitman (0.5 ABY)
  3. Planet Plague - John Whitman (0.5 ABY)
  4. The Nightmare Machine - John Whitman (0.5 ABY)
  5. Ghost of the Jedi - John Whitman (0.5 ABY)
  6. Army of Terror - John Whitman (0.5 ABY)
  7. The Brain Spiders - John Whitman (0.5 ABY)
  8. The Swarm - John Whitman (0.5 ABY)
  9. Spore - John Whitman (0.5 ABY)
  10. The Doomsday Ship - John Whitman (0.5 ABY)
  11. Clones - John Whitman (0.5 ABY)
  12. The Hunger - John Whitman (0.5 ABY)
  1. Rebel Force: TargetAlex Wheeler (0 ABY)
  2. Rebel Force: Hostage - Alex Wheeler (0 ABY)
  3. Rebel Force: Renegade - Alex Wheeler (0 ABY)
  4. Rebel Force: Firefight - Alex Wheeler (0.5 ABY)
  5. Rebel Force: Trapped - Alex Wheeler (0.5 ABY)
  6. Rebel Force: Uprising - Alex Wheeler (1 ABY)
  1. Mandaloriańska zbroja - K. W. Jeter (0-4 ABY)
  2. Spisek Xizora - K. W. Jeter (0-4 ABY)
  3. Polowanie na łowcę - K. W. Jeter (0-4 ABY)

Era Nowej Republiki (5 ABY - 25 ABY)

  1. The Glove of Darth VaderPaul & Hollace Davids (5 ABY)
  2. The Lost City of the Jedi - Paul & Hollace Davids (5 ABY)
  3. Zorba the Hutt's Revenge - Paul & Hollace Davids (5 ABY)
  4. Mission from Mount Yoda - Paul & Hollace Davids (5 ABY)
  5. Queen of the Empire - Paul & Hollace Davids (5 ABY)
  6. Prophets of the Dark Side - Paul & Hollace Davids (5 ABY)
  1. X-wingi: Eskadra ŁotrówMichael A. Stackpole (6.5 ABY)
  2. X-wingi: Ryzyko Wedge’a - Michael A. Stackpole (6.5 ABY)
  3. X-wingi: Pułapka Krytosa - Michael A. Stackpole (7 ABY)
  4. X-wingi: Wojna o bactę - Michael A. Stackpole (7 ABY)
  5. X-wingi: Eskadra WidmAaron Allston (7 ABY)
  6. X-wingi: Żelazna pięść - Aaron Allston (7.5 ABY)
  7. X-wingi: Rozkaz Solo - Aaron Allston (7.5 ABY)
  8. X-wingi: Zemsta Isard - Michael A. Stackpole (9 ABY)
  9. X-wingi: Myśliwce Adumaru - Aaron Allston (12-13 ABY)
  10. X-wingi: Cios łaski - Aaron Allston (c. 44 ABY) (publikacja w USA: sierpień 2012)
  1. Dziedzic Imperium - Timothy Zahn (9 ABY)
  2. Ciemna Strona Mocy - Timothy Zahn (9 ABY)
  3. Ostatni rozkaz - Timothy Zahn (9 ABY)
  • Trylogia Akademii Jedi
  1. W poszukiwaniu JediKevin J. Anderson (11 ABY)
  2. Uczeń Ciemnej Strony - Kevin J. Anderson (11 ABY)
  3. Władcy Mocy - Kevin J. Anderson (11 ABY)
  1. Dzieci JediBarbara Hambly (12-13 ABY)
  2. Miecz ciemności - Kevin J. Anderson (12-13 ABY)
  3. Planeta zmierzchu - Barbara Hambly (12-13 ABY)
  1. Przed burząMichael P. Kube-McDowell (16 ABY)
  2. Tarcza kłamstw - Michael P. Kube-McDowell (16 ABY)
  3. Próba tyrana -Michael P. Kube-McDowell (16 ABY)
  1. Zasadzka na KorelliRoger MacBride Allen (18 ABY)
  2. Napaść na Selonii - Roger MacBride Allen (18 ABY)
  3. Zwycięstwo na Centerpoint - Roger MacBride Allen (18 ABY)
  • Duologia Thrawna
  1. Widmo przeszłości - Timothy Zahn (19 ABY)
  2. Wizja przyszłości - Timothy Zahn (19 ABY)
  1. The Golden GlobeNancy Richardson (22 ABY)
  2. Lyric's World - Nancy Richardson (22 ABY)
  3. Promises - Nancy Richardson (22 ABY)
  4. Anakin's QuestRebecca Moesta (22 ABY)
  5. Vader's Fortress - Rebecca Moesta (22 ABY)
  6. Kenobi's Blade - Rebecca Moesta (22 ABY)
  • Młodzi Rycerze Jedi
  1. Spadkobiercy Mocy - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  2. Akademia ciemnej strony - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  3. Zagubieni - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  4. Miecze świetlne - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  5. Najciemniejszy rycerz - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  6. Oblężenie Akademii Jedi - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  7. Shards of Alderaan - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  8. Diversity Alliance - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  9. Delusions of Grandeur - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  10. Jedi Bounty - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  11. The Emperor's Plague - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  12. Return to Ord Mantell - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  13. Trouble on Cloud City - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)
  14. Crisis at Crystal Reef - Kevin J. Anderson & Rebecca Moesta (23-24 ABY)

Nowa Era Jedi (25 - 40 ABY)

  1. Wektor pierwszyR. A. Salvatore (25 ABY)
  2. Mroczny przypływ I: Szturm - Michael A. Stackpole (25 ABY)
  3. Mroczny przypływ II: Inwazja - Michael A. Stackpole (25 ABY)
  4. Agenci chaosu I: Próba bohatera - James Luceno (25 ABY)
  5. Agenci chaosu II: Zmierzch Jedi - James Luceno (25 ABY)
  6. Punkt równowagi - Kathy Tyers (26 ABY)
  7. RecoveryTroy Denning (26 ABY)
  8. Ostrze zwycięstwa I: PodbójGreg Keyes (26 ABY)
  9. Ostrze zwycięstwa II: Odrodzenie - Greg Keyes (27 ABY)
  10. Gwiazda po gwieździe - Troy Denning (27 ABY)
  11. Mroczna podróż) – Elaine Cunningham (27 ABY)
  12. Linie wroga I: Powrót Rebelii - Aaron Allston (27 ABY)
  13. Linie wroga II: Twierdza Rebelii - Aaron Allston (27 ABY)
  14. Zdrajca - Matthew Stover (27 ABY)
  15. Szlak przeznaczeniaWalter Jon Williams (28 ABY)
  16. Ylesia - Walter Jon Williams (28 ABY)
  17. Heretyk Mocy I: Ruiny Imperium - Sean Williams & Shane Dix (28 ABY)
  18. Heretyk Mocy II: Uchodźca - Sean Williams & Shane Dix (28 ABY)
  19. Heretyk Mocy III: Spotkanie po latach - Sean Williams & Shane Dix (28 ABY)
  20. Ostatnie proroctwo - Greg Keyes (28 ABY)
  21. Jednocząca Moc - James Luceno (29 ABY)
  • Mroczne Gniazdo
  1. Władca Dwumyślnych - Troy Denning (35 ABY)
  2. Niewidzialna królowa - Troy Denning (36 ABY)
  3. Wojna rojów - Troy Denning (36 ABY)

Era Dziedzictwa (od 40 ABY)

  • Dziedzictwo Mocy
  1. Zdrada - Aaron Allston (40 ABY)
  2. Braterstwo krwi - Karen Traviss (40 ABY)
  3. Nawałnica - Troy Denning (40 ABY)
  4. Wygnanie - Aaron Allston (40 ABY)
  5. Poświęcenie - Karen Traviss (40 ABY)
  6. Piekło - Troy Denning (40 ABY)
  7. Furia - Aaron Allston (40 ABY)
  8. Objawienie - Karen Traviss (40 ABY)
  9. Niezwyciężony - Troy Denning (41 ABY)
  1. Wygnaniec - Aaron Allston (43.5 ABY)
  2. Omen - Christie Golden (43.5 ABY)
  3. Otchłań - Troy Denning (43.5 ABY)
  4. Odwet - Aaron Allston (44 ABY)
  5. Sojusznicy - Christie Golden (44 ABY)
  6. Wir - Troy Denning (44 ABY)
  7. Wyrok - Aaron Allston (44.5 ABY)
  8. Hegemonia - Christie Golden (44.5 ABY)
  9. Apokalipsa - Troy Denning (44.5 ABY)

Komiksy

Wydawnictwem, które jako pierwsze publikowało rysunkowe przygody pod znakiem “Star Wars”, był Marvel, znany przede wszystkim z publikacji o superbohaterach. Przygody Luke’a i spółki były wydawane w latach 1977 – 1986 i wypełniły karty 107 zeszytów. Większość historii była całkowicie oryginalna i zawierała elementy charakterystyczne dla komiksowych historii Marvela – klony, powroty martwych bohaterów czy wręcz istoty o ponadnaturalnych zdolnościach, nie możemy jednak zapominać o komiksowych adaptacjach Epizodów IV-VI. Ponadto, wydawnictwo wypuściło na rynek dwie serie przeznaczone dla młodszych czytelników: „Star Wars Droids” oraz „Star Wars Ewoks”. Jednak po pewnym czasie od premiery „Powrotu Jedi”, zainteresowanie spadło i Marvel nie był zainteresowany przedłużeniem licencji.

Wykupiło ją wydawnictwo Dark Horse, które w 1991 r. zainicjowało swoją gwiezdnowojenną działalność komiksem „Mroczne Imperium” (zresztą, ten projekt był również w planach Marvela). Od tamtego czasu wydano wiele serii, które doczekały się znakomitych recenzji. Najważniejsze to:

  • „Mroczne Imperium” (1991-1992) – seria opowiadająca o zmartwychwstaniu Imperatora Palpatine’a kilka lat po bitwie pod Endorem. Składa się z trzech części: „Mroczne Imperium”, „Mroczne Imperium II” oraz „Empire’s End”. Niestety, podsumowanie trylogii nie zostało wydane po polsku.
  • „Tales of the Jedi” (1993-1998) – seria, której akcja dzieje się 5000 – 4000 lat przed wydarzeniami „Nowej nadziei”, opowiada o losach Jedi i Sithów w Starej Republice. W jej skład wchodzą „Ulic Qel-Droma and the Beast Wars of Onderon”, „The Saga of Nomi Sunrider”, „The Freedon Nadd Uprising”, “Dark Lords of the Sith, “Sith War”, “Redemption”, a także “The Golden Age of the Sith” oraz “The Fall of the Sith Empire”. W Polsce wydano tylko dwie ostatnie opowieści.
  • “Trylogia Thrawna” (1995-1998) – komiksowa adaptacja bestsellerowej trylogii Timothy’ego Zahna (Dziedzic Imperium, Ciemna Strona Mocy oraz Ostatni rozkaz). Wydana w całości w Polsce.
  • “X-Wing: Rogue Squadron” (1995-1998) – seria opowiadająca o najlepszej eskadrze pilotów Rebelii, późniejszej Nowej Republiki. Składa się z następujących części: „The Phantom Affair”, „Battleground: Tatooine”, „The Warrior Princess”, „Requiem for a Rogue”, „In the Empire’s Service”, „Blood and Honor”, „Masquerade” oraz „Mandatory Retirement”.
  • “Cienie Imperium” (1997) – komiks będący częścią dużego projektu multimedialnego, w skład którego wchodziła książka, gra komputerowa, komiks, a także – co unikalne – specjalnie skomponowana ścieżka dźwiękowa. Wydany w Polsce.
  • „Karmazynowe Imperium” (1997-1999, 2011-2012) – seria opowiadająca o przygodach byłego imperialnego gwardzisty, Kira Kanosa, dziejąca się już po bitwie pod Endorem. W Polsce dotychczas wydano dwie pierwsze części „Karmazynowe Imperium” oraz „Karmazynowe Imperium II: Rada we krwi”. „Crimson Empire III: Empire Lost” zostało świeżo zakończone w Stanach.
  • „Star Wars: Republic” (1998-2006) – seria koncentrująca się na przygodach różnych postaci w okresie schyłku Starej Republiki. Opowiada o przede wszystkim o Jedi, od pewnego momentu koncentruje się na Wojnach Klonów. W Polsce poszczególne zeszyty są wydawane w częściach w różnych zeszytach „Star Wars Komiks” oraz w jego wydaniach specjalnych, publikowanych przez wydawnictwo Egmont.
  • „Star Wars: Tales” (1999-2005) – opowieści z różnych okresów historii wszechświata Gwiezdnych Wojen. Część zeszytów koncentruje się na jednym temacie: może to być postać lub wydarzenie. Podobnie jak w przypadku „Star Wars: Republic”, część historii zostało wydanych na łamach „Star Wars Komiks”.
  • „Związek” (1999-2000) – krótka, czterozeszytowa opowieść o ślubie Luke’a Skywalkera i Mary Jade. Wydana w całości w Polsce.
  • „Jedi vs. Sith” (2001-2002) – stosunkowo krótka seria, której akcja toczy się wokół postaci Dartha Bane’a i tego, jak doszło do sformułowania tzw. „Zasady Dwóch.”
  • „Star Wars Infinities” (2001-2004) – seria wybitnie niekanoniczna, jako że przedstawia alternatywne wydarzenia Epizodów IV-VI.
  • „Star Wars: Empire” (2002-2006) – historie, których akcja dzieje się już po powstaniu galaktycznego Imperium. W Polsce część opowieści zostało wydanych na łamach „Star Wars Komiks”.
  • „Star Wars: Jedi” (2003-2004) – miniseria składająca się z pięciu części, opowieści o przygodach pięciu Jedi podczas Wojen Klonów. Bohaterami są Mace Windu, Shaak Ti, Aayla Secura, Hrabia Dooku i Yoda.
  • „Star Wars: Visionaries” (2005) – nietypowy album zawierający 11 opowieści napisanych i narysowanych przez twórców „Zemsty Sithów”. W Polsce ukazują się na łamach „Star Wars Komiks”.
  • „Star Wars: Rycerze Starej Republiki” (2006-2010) – akcja tej serii dzieje się ok. 4 tys. lat BBY, a jej bohaterem jest padawan Zayne Carrick, niesłusznie oskarżony o zabójstwo swoich przyjaciół. Komiks jest znakomicie napisany, opowiada o okresie Wojen Mandaloriańskich, będąc w pewnym sensie prequelem gry „Knights of the Old Republic”. Ciąg dalszy serii to „Knight of the Old Republic: War” (2012). W Polsce ukazuje się za sprawą wydawnictwa Egmont.
  • „Star Wars: Rebelia” (2006-2008) – seria opowiadająca o losach Luke’a Skywalkera i Rebeliantów po bitwie o Yavin. W Polsce ukazuje się w ramach „Star Wars Komiks”.
  • „Star Wars: Dziedzictwo” (2006-2010) – nietypowa seria, której akcja dzieje się nie w przeszłości, jak w przypadku większości komiksów, a w przyszłości, kiedy to nowy Mroczny Lord i nowy Zakon Sithów przejmuje władzę nad Galaktyką. Jej dalszy ciąg stanowi seria „Dziedzictwo: Wojna” (2010-2011). W Polsce ukazuje się za sprawą wydawnictwa Egmont.
  • „Star Wars: Mroczne czasy” (2006-) – seria będąca niejako ciągiem dalszym serii „Republic”, opowiadająca o losach poszczególnych postaci tuż po proklamowaniu Imperium. W Polsce ukazuje się za sprawą wydawnictwa Egmont.
  • „Star Wars: Wektor” (2008) – pierwszy crossover w świecie Gwiezdnych Wojen, koncentrujący się wokół losów Jedi Celeste Morne i odnalezionego przez nią sithowego artefaktu, przechowującego ducha Lorda Karnessa Muura. Poszczególne odcinki pojawiają się w ramach serii „Rycerze Starej Republiki”, „Mroczne czasy”, „Rebelia” oraz „Dziedzictwo”. W Polsce ukazał się nakładem wydawnictwa Egmont.
  • „Star Wars: Force Unleashed” (2008) – komiks wchodzący w skład kolejnego dużego projektu, oscylującego wokół gry „Moc wyzwolona”. Druga część, oparta na kolejnej odsłonie gry, ukazała się w 2010.
  • „Star Wars: The Clone Wars” (2008-2010) – seria oparta na serialu animowanym „Wojny Klonów”.
  • „Star Wars: The Old Republic” (2009-2012) – seria powiązana fabularnie z grą MMO pod tym samym tytułem. Składa się z dwóch części: „Threat of Peace” oraz „Blood of the Empire”, pierwotnie publikowanych na sieci.
  • „Star Wars: Invasion” (2009-) – seria oparta na wydarzeniach cyklu książkowego „Nowa Era Jedi”, opowiadającym o najeździe Yuuzhan Vongów na Galaktykę, jednak nie będąca adaptacją książek.
  • „Star Wars: Knight Errant” (2010-) – seria opowiadająca o losach młodej Jedi walczącej z Sithami ok. 1 tys. lat BBY. Krytykowana za mocno fatalny scenariusz.
  • „Star Wars: Dawn of the Jedi” (2012-) – najnowszy projekt ze stajni Dark Horse, którego akcja jest osadzona 37 tys. lat BBY, w momencie, kiedy prekursorzy Rycerzy Jedi zaczynają odkrywać, czym jest Moc.

Gry komputerowe

Jak nietrudno się domyślić, wkrótce do książek i komiksów osadzonych w świecie „Gwiezdnych Wojen” dołączyły gry komputerowe. Pierwszą było „Imperium kontratakuje” przeznaczone na Atari 2600, wydane w 1982, które przede wszystkim oferowało graczom możliwość niszczenia AT-AT podczas ich ataku na Hoth. Później świat gier uległ gwałtownej ekspansji, przede wszystkim za sprawą LucasArts, należącego do George’a Lucasa studia deweloperskiego. Inne znane firmy odpowiedzialne za rozwój tego medium to m.in. BioWare i Sega. Gry gwiezdnowojenne oferują rozrywkę niemal dla każdego gracza – są pośród nich gry strategiczne, RPG, zręcznościówki, wyścigi, symulatory czy strzelanki. Najważniejsze z nich to:

  • „Imperium kontratakuje” (1982) – pierwsza gra komputerowa świata „Gwiezdnych Wojen”.
  • „Star Wars: X-Wing” (1993) – pierwsza gra LucasArts, do której powodzenia bez wątpienia przyczynił się sukces Trylogii Thrawna Timothy’ego Zahna, do dzisiaj posiadająca zagorzałych fanów. Gra to symulator lotów kosmicznych, jak łatwo się domyślić, gracz walczy po stronie Rebelii. „X-Wing” doczekał się wielu dodatków i reedycji.
  • „Rebel Assault” (1994) – gra opierała się na wydarzeniach Epizodu IV, jako że gracz wcielał się w nieśmiałego bohatera z Tatooine, który postanowił dołączyć do Rebelii, jednak dodano do niej różne wydarzenia, których próżno szukać w filmie– imperialny atak na Tatooine, AT-AT szturmujące Mos Eisley, postać gracza lecąca również na Hoth i tam broniąca bazy przed Imperium. W końcu, to gracz niszczy Gwiazdę Śmierci. Jak łatwo się domyślić, nie dbano specjalnie o poprawność kanoniczną.
  • „Star Wars: TIE Fighter” (1994) – imperialna odpowiedź na „X-winga” i druga część gry, w której gracz pnie się w górę hierarchii imperialnej. Gra również doczekała się dodatków.
  • „Star Wars: Dark Forces” (1995) – pierwsza strzelanka w świecie gwiezdnowojennym, która odniosła olbrzmi sukces i doczekała się licznych kontynuacji również pod szyldem „Star Wars: Jedi Knight”. Gra wprowadziła postać Kyle’a Katarna, która później pojawiła się wielokrotnie w EU.
  • „Star Wars: Rebel Assault II: The Hidden Empire” (1995) – sequel gry z 1994. Tym razem bohater próbuje rozwikłać tajemnicę niewidocznych myśliwców TIE, atakujących rebelianckie konwoje.
  • „Star Wars: Jedi Knight: Dark Forces II” (1997) – pierwsza gra, która wykorzystała możliwości grania po sieci, a także w której wcielamy się w rycerza Jedi. Jej akcja rozgrywa się już po zniszczeniu Gwiazdy Śmierci, a bohater, Kyle Katarn, próbuje powstrzymać Mrocznego Jedi przed zdobyciem źródła olbrzymiej siły.
  • „Star Wars: Masters of Teräs Käsi” (1997) – pierwsza bijatyka w świecie „Gwiezdnych Wojen”, przeznaczona na PlayStation.
  • „Star Wars: Shadows of the Empire” (1997) – gra będąca częścią multimedialnego projektu Cienie Imperium.
  • „Star Wars: X-wing vs. TIE Fighter” (1997) – kolejna odsłona symulatorów kosmicznych, po raz pierwszy wymagająca dżojstika. Gra przeznaczona dla wielu graczy.
  • „Star Wars: Yoda Stories” (1997) – zręcznościówka, w której kierujemy młodym Skywalkerem, który pobiera dalsze nauki u Yody pomiędzy wydarzeniami V i VI Epizodu. Uznawana przez niektórych za najgorszą grę gwiezdnowojenną.
  • „Star Wars: Rebellion” (1998) – gra strategiczna, w której prowadzimy walkę w imieniu Imperium lub Rebelii. Przez wielu uważana za najlepszą grę osadzoną w świecie „Star Wars”, w którą grają do dzisiaj.
  • „Star Wars: Rogue Squadron” (1998) – gra osadzona między wydarzeniami Epizodów IV i V, pokazująca okoliczności formowania Eskadry Łotrów.
  • „Star Wars: Jedi Knight: Mysteries of the Sith” (1998) – dodatek do gry „Jedi Knight”, przez wielu fanów uznawany za samodzielną rozgrywkę. Jako jedną z jej największych zalet poczytywano możliwość sterowania postacią Mary Jade, najpopularniejszej postaci EU.
  • „Star Wars: Episode I Racer” (1999) – wiele osób twierdziło, że nadmierne rozbudowana sekwencja wyścigu śmigaczy w EI była reklamą tej właśnie gry. Choć o „Mrocznym Widmie” niewielu fanów wypowiada się pozytywnie, „Racer” został bardzo ciepło wśród nich przyjęty.
  • „Star Wars: Force Commander” (2000) – strategia 3D, krytykowana zarówno za grafikę, jak i za beznadziejną historię.
  • „Star Wars: Galactic Battlegrounds” (2001) – kolejna próba wskrzeszenia sukcesu „Rebelliona”. Na fali sukcesu EII wypuszczono również dodatek, poświęcony potyczkom klonów.
  • „Star Wars Galaxies” (2003) – pierwsza gra on-line, osadzona w świecie „Gwiezdnych Wojen”. Cieszyła się olbrzymim powodzeniem, miała wiele dodatków, jednak olbrzymie zmiany wprowadzone w interfejsie gry i klasach postaci sprawiły, że wielu graczy odeszło od niej w ciągu kilku dni, zniesmaczonych nadmiernym ułatwieniem rozgrywki. Jedna z najlepszych gier osadzonych w realiach Starej Trylogii.
  • „Star Wars: Jedi Knight: Jedi Academy” (2003) – kolejna odsłona serii poświęconej Kyle’owi Katarnowi. Tym razem bohater wraz ze swym uczniem próbuje zapobiec wskrzeszeniu jednego ze starożytnych Mrocznych Lordów Sith.
  • „Star Wars: Knights of the Old Republic” (2003) – gra RPG, przez wielu uznawana za najlepszą grę SW. Jej akcja osadzona jest 4 tys. lat BBY, a bohater wciela się w Jedi, próbującego zapobiec kolejnemu najazdowi Sithów na Galaktykę.
  • „Star Wars: Knights of the Old Republic II: The Sith Lords” (2004) – sequel, który jednak nie powtórzył sukcesu poprzednika. Wprawdzie posiadał znakomitą historię i był grywalny, jednak liczne niedoróbki spowodowane nagłym skróceniem terminu oddania gry, doprowadzały fanów do szału, przez co rozpoczęli oni sami pracę nad ulepszeniem i właściwym wykończeniem tytułu.
  • „LEGO Star Wars” (2005) – bardzo przyjemna zabawna gra, jedna z serii wielu przygodówek LEGO. Miała wiele kontynuacji i wariantów.
  • „Star Wars: Empire at War” (2006) – gra strategiczna, osadzona w najbardziej lubianym przez fanów okresie Galaktycznej Wojny Domowej.
  • „Star Wars: The Force Unleashed” (2008) – gra będąca częścią projektu multimedialnego Moc wyzwolona. Gracz wciela się w Starkillera, sekretnego ucznia Dartha Vadera. Wydarzenia rozgrywają się pomiędzy EIII a EIV.
  • „Star Wars: The Force Unleashed II” (2009) – ciąg dalszy losów Starkillera.
  • “Star Wars: The Old Republic” (2011) – druga gra MMORPG w świecie “Gwiezdnych Wojen”, której akcja osadzona została 4 tys. lat BBY. Gracz wciela się w przykładnego obywatela Starej Republiki lub kogoś reprezentującego Imperium Sithów. Wydanie „The Old Republic” poprzedzono olbrzymią kampanią reklamową, która uwzględniała wydanie kilku książek i komiksów poświęconych wydarzeniom związanych z grą. Niestety, nie powtórzyła sukcesu „Star Wars Galaxies” – gracze byli znudzeni zbyt liniową historią, co zapewne stało za decyzją udostępnienia podstawowej wersji gry również za darmo.

Gry RPG

Gry RPG, oferujące możliwość czynnego uczestnictwa w wydarzeniach danego świata, stały się kolejnym medium, przez które „Gwiezdne Wojny” mogły dotrzeć do fanów. W 1987 licencję na wydawanie systemu opartego na „Star Wars” otrzymało wydawnictwo West End Games, które stworzyło „Star Wars RPG” oparte na na mechanice d6. Przez 11 lat wydano trzy edycje głównego podręcznika (1987, 1992 i 1997) oraz prawie setkę dodatków, opisujących konkretne grupy zawodowe (np. łowców nagród), zwierzęta i planety, a także kilkanaście numerów „Star Wars Adventure Journal”, zawierających przygody napisane na potrzeby systemu. Do czasu wydania Trylogii Thrawna i wielkiego powrotu komiksów gwiezdnowojennych za sprawą wydawnictwa Dark Horse, to właśnie SW RPG podtrzymywało zainteresowanie fanów Gwiezdną Sagą i stanowiło zaczątek Expanded Universe. Dość powiedzieć, że kiedy Timothy Zahn rozpoczął pracę nad Dziedzicem Imperium, otrzymał zestaw wydawnictw dostarczonych przez West End Games. Niestety, w 1998 r. licencja wygasła.

Schedę przejęło wydawnictwo Wizards of the Coast, które stworzyło zupełnie nowe zasady i mechanikę, opartą na d20. Pierwsza wersja podręcznika ukazała się w 2000 r., następne, poprawione i uzupełnione w 2002 i 2007. Ostatnie wydanie zostało zmodyfikowane o wydarzenia wszystkich filmów oraz innych źródeł wydanych do tego roku, zasady dopasowano również do figurkowej gry „Star Wars Miniatures”, innego dzieła Wizards of the Coast.

Kwestia kanonu

Wszystkie oficjalne media poza filmami poszerzają przedstawiony przez Lucasa świat i tworzą wraz z nimi tzw. „kanon”. Niestety, coraz liczniejsze są przypadki, w których wydarzenia i postaci uważane za kanoniczne, są zmieniane w nowszych produkcjach. Po części jest to oczywiście nieuniknione, tak jak choćby w przypadku „Spotkania na Mimban”, po części jest to w pełni świadome. Warto tu wspomnieć choćby o losie jednego z Mistrzów Jedi, Evana Piella, który, choć przedstawiony w prequelach, nie kończy spektakularnie życia pod koniec Epizodu III. Postać pojawiła się zatem u Michaela Reavesa w pierwszych rozdziałach pierwszej części „Nocy Coruscant” (2008). Jednak w 2011 w serialu „Wojny klonów” Piell zginął bohaterską śmiercią, co sprowokowało liczne pytania o kanoniczność książek i seriali. Również przez „Wojny klonów” zaognił się konflikt między Karen Traviss a częścią imperium Lucasa odpowiadającą za książki, co spowodowało odejście pisarki.

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony