Zbigniew Przyrowski
Linia 3: | Linia 3: | ||
| Nazwisko =Przyrowski | | Nazwisko =Przyrowski | ||
| Grafika =Przyrowski.JPG | | Grafika =Przyrowski.JPG | ||
− | | Podpis = Polski Hugo | + | | Podpis = Polski Hugo Gernsback |
| Rok urodzenia =1921 | | Rok urodzenia =1921 | ||
| Dzień miesiąc urodzenia =29 lipca | | Dzień miesiąc urodzenia =29 lipca |
Wersja z 16:48, 7 lut 2012
Zbigniew Przyrowski | |
Polski Hugo Gernsback | |
Data i miejsce urodzenia | 29 lipca,1921 Rogoźno |
Data i miejsce śmierci | 29 maja 2008 Warszawa |
Narodowość | Polska |
Zbigniew Przyrowski urodził się 29 lipca 1921 r. w Rogoźnie (Wielkopolska). Ukończył Liceum Nauk Przyrodniczych im. Zygmunta Augusta w Wilnie. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Obwodu Wileńskiego AK. W latach 1946–1950 studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego.
Zbigniew Przyrowski, dziennikarz, członek ZAiKS oraz SDP, założył czasopismo Młody Technik w 1950 r. — najpierw jako przekształcony z „Młodego Zawodowca” dwutygodnik, a od 1953 r. miesięcznik — będąc jego redaktorem naczelnym przez 31 lat. Kształtował zatem profil naukowo-techniczny czasopisma, dbał o popularyzację szeroko pojętej wiedzy technicznej, a zarazem o fachowość i rzetelność w jej przekazywaniu.
Poczynając od tzw. odwilży w 1956 r., red. Przyrowski zaczął zamieszczać w „Młodym Techniku” również opowiadania fantastycznonaukowe science fiction. Znalazły się tam pierwodruki twórczości Stanisława Lema, np. opowiadania o pilocie Pirxie oraz utwory innych, dobrze później znanych autorów: Andrzeja Trepki, Janusza Zajdla, Konrada Fiałkowskiego, Rafała A. Ziemkiewicza, Wiktora Żwikiewicza.
Zbigniew Przyrowski był nie tylko długoletnim redaktorem naczelnym „Młodego Technika”, lecz także autorem, współautorem i redaktorem (m. in. z Bolesławem Orłowskim) licznych, cennych pozycji o tematyce naukowo-technicznej, z których do najbardziej znanych należą: Encyklopedia odkryć i wynalazków: chemia, fizyka, medycyna, rolnictwo, technika, Encyklopedia przyrody i techniki dla dzieci i rodziców (Nagroda Polskiej Sekcji IBBY za Książkę Roku), Księga wynalazków, jak też Słownik uczonych — że nie wspomnimy już o wielu artykułach i innych tekstach, m. in. do audycji radiowych.
Był również członkiem Rady Głównej Towarzystwa Kultury Technicznej (1985–2008) i Kapituły Orderu Uśmiechu (1968–1981 i od 1992 r.), a ponadto wykładowcą Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Warszawie. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Nagrodą m. st. Warszawy, Nagrodą Polskiego Komitetu ds. Radia i Telewizji (dwukrotnie).
Na bazie opowiadań umieszczonych w Młodym Techniku, Przyrowski zredagował trzy antologie opowiadań SF.
Antologie fantastyczne
- Nowa cywilizacja. (Nasza Księgarnia 1973)
- Wołanie na Mlecznej Drodze (Nasza Księgarnia 1976)
- Drugi próg życia (Nasza Księgarnia 1980)
Inne książki fantastyczne pod redakcja Przyrowskiego
- Konrad Fiałkowski, Poprzez piąty wymiar (autor posłowia; Nasza Księgarnia 1967)
- Jules Verne, Wokół Księżyca (autor wstępu; przekł. Ludmiła Duninowska; ilustr. Daniel Mróz; Nasza Księgarnia 1970)
- Czesław Janczarski, Płynie Wisła, płynie... (autor objaśnień pod ilustracjami - opisów miast nadwiślańskich; Nasza Księgarnia 1973)
- Encyklopedia odkryć i wynalazków: chemia, fizyka, medycyna, rolnictwo, technika (współautor redakcji, Wiedza Powszechna 1979, 1988, 1990, 1991, ISBN 83-21-4002-1-3)
- Słownik uczonych (współautor haseł dodatkowych; Horyzont 2002, ISBN 83-73-1143-0-0)
Inna twórczość
- Światło z ziemi: opowieść o Ignacym Łukasiewiczu (Nasza Księgarnia 1954; wydanie 3: 1973, 1984, ISBN 83-10-0854-2-7)
- A czy znasz ty, bracie młody... Czytanki dla kl. 4 (ze Stanisławem Aleksandrzakiem; Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych)
- Świat wokół nas: wiadomości o przyrodzie dla kl. 3 (podręcznik szkolny; wespół z Janem Kopczewskim i Tadeuszem Wróblem; Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych)
- W naszej gromadzie: podręcznik do nauki języka polskiego dla kl. 3 (wespół ze Stanisławem Aleksandrzakiem i Józefą Rytlową; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne)
- Z bliska i z daleka: wypisy dla kl. 5 (ze Stanisławem Aleksandrzakiem; Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych)
- Od łuczywa do lasera (Nasza Księgarnia 1970; seria: "Nasz Świat")
- Słowo drukowane (Krajowa Agencja Wydawnicza RSW "Prasa, Książka, Ruch" 1975; seria: "Niezwykłe Dzieje Zwykłych Rzeczy")
- Lata dalekie i bliskie. Wypisy z ćwiczeniami w mówieniu i pisaniu: kl. V (ze Stanisławem Aleksandrzakiem i Janiną Wójcik; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1976)
- Księga wynalazków (z Bolesławem Orłowskim; Nasza Księgarnia 1977, 1978, 1982, ISBN 83-10-0818-7-1)
- Pan Ambroży czyli Jak to było w dawnej Polsce (Nasza Księgarnia 1981, ISBN 83-10-0795-0-8; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 2001, ISBN 83-20-5456-2-5)
- Księga odkryć (z Bolesławem Orłowskim; Nasza Księgarnia 1987, ISBN 83-10-0877-5-6; Wyd. Hubert 2002, ISBN 83-73-1142-7-0)
- Wyprawa Magellana (Wiedza Powszechna 1990; seria: "Miniatury Geograficzne", ISBN 83-21-4067-6-9)
- Encyklopedia przyrody i techniki dla dzieci i rodziców (Wiedza Powszechna 1996, ISBN 83-21-4066-3-7)
- Kto to był? Popularny słownik biograficzny (Wiedza Powszechna 1996, ISBN 83-21-4108-3-9)
- Techniczne abecadło: leksykon dla dzieci (Wiedza Powszechna 1997, ISBN 83-21-4084-3-5)
- Popularna encyklopedia staropolska (wstęp Janusz Tazbir; ABC-Future 1998, ISBN 83-86-7882-8-3)