Arthur C. Clarke

Z encyklopediafantastyki.pl
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Arthur C. Clarke
Arthur clarke1.jpg
Data i miejsce urodzenia 16 grudnia,1917
Minehead
Data i miejsce śmierci 19 marca 2008
Colombo
Narodowość Anglia
Ważne dzieła 2001 Odyseja kosmiczna
Nagrody
Hugo, Nebula

, Locus

Strona domowa
Ze Stanleyem Kubrickiem
Arthur clarke2.jpg
Arthur clarke3.jpg
Arthur clarke4.jpg

Sir Arthur Charles Clarke, (ur. 16 grudnia 1917 w Minehead, w południowo-zachodniej Anglii, zm. 19 marca 2008 w Colombo, na Sri Lance) – prozaik, pisarz fantastycznonaukowy, propagator nauki, a przede wszystkim astronautyki. Na podstawie jego koncepcji powstały stacje orbitalne.

Jego najbardziej znanym dziełem jest powieść 2001: Odyseja kosmiczna oraz nakręcony przez Stanleya Kubricka film o tym samym tytule według wspólnego scenariusza Clarke'a i Kubricka. Sam pomysł powieści zrodził się z opowiadania Clarke'a pt. Sentinel.

W latach 1927-1936 uczęszczał do Huish’s Grammar School w Taunton. Już we wczesnej młodości wykazywał duże zainteresowanie czasopismami science fiction, które skrzętnie kolekcjonował. W roku 1933, mając 17 lat został przyjęty do założonego rok wcześniej British Interplanetary Society. W roku 1936 Clarke przeprowadził się do Londynu.

Druga wojna światowa skierowała kroki przyszłego pisarza do Royal Air Force. W roku 1941 podjął służbę jako oficer w jednostce radarowej. Fantazja Clarke'a i doświadczenia zdobyte przy obsłudze radarów były podstawą studium na temat orbity geostacjonarnej i umieszczonych na niej satelitów. To studium zostało opublikowane w październiku 1945, w "Wireless World" wywołując burzliwą dyskusję w kołach naukowych. W wizji Clarka trzy satelity, umieszczone na orbicie geostacjonarnej w wierzchołkach trójkąta równobocznego, miały zapewnić łączność między wszystkimi punktami na kuli ziemskiej. Wielu naukowców uważało Clarka za fantastę, a jego wizję za utopię. Jednak 12 lat później pierwszy sztuczny satelita ziemi, sowiecki Sputnik, rozpoczął nadawanie sygnałów radiowych z kosmosu.

Wizja Artura C. Clarka stała się podwaliną dzisiejszej techniki satelitarnej, a on został uznany za jej ojca. W wielu opracowaniach technicznych orbita geostacjonarna nosi nazwę "orbity Clarka".

Po zakończeniu II wojny światowej, Clarke podjął studia na wydziałach matematycznym i fizycznym King’s College w Londynie. W latach 1946-1947 i 1950-1953, piastował stanowisko przewodniczącego British Interplanetary Society.

Pod koniec lat 50., na łamach kilku czasopism ukazały się pierwsze utwory Clarke'a o tematyce science fiction. Jedno z nich, The Sentinel, napisane w roku 1948, stało się podstawą do filmu 2001: Odyseja kosmiczna. Na początku lat 50. Clarke opublikował pierwsze powieści – The Sands of Mars (Piaski Marsa) i Islands in the Sky (Wyspy na niebie).

W sierpniu 1953 roku ukazał się bestseller Clarka Koniec dzieciństwa. W ciągu dwóch tygodni sprzedano około 200 000 egzemplarzy książki.

W latach 50. Clarke zainteresował się nurkowaniem. Podczas jednej z ekspedycji poznał Marylin Torgenson, którą poślubił 15 czerwca 1953. Małżeństwo rozpadło się jeszcze tego samego roku.

Zimą 1954 roku Clarke wyruszył na ekspedycję nurkową do Australii. Droga prowadziła przez Sri Lankę, gdzie grupa zrobiła małą przerwę. Clarke był zachwycony tym krajem, co spowodowało, że dwa lata później powrócił, by tam zamieszkać. Sri Lanka stała się jego drugą ojczyzną.

W latach 60. napisał wiele książek naukowych, których tematem były badania oceanograficzne i kosmos. W tym czasie poznał wiele osobistości, takich jak Jurij Gagarin, Jacques Cousteau i Gene Roddenberry. Największy wpływ na jego późniejsze życie miało spotkanie z reżyserem Stanleyem Kubrickiem.

Kubrick namówił Clarke'a, w tym czasie znanego już na całym świecie autora książek SF, aby mu pomógł stworzyć "niewysłowienie dobry film science fiction". W ten sposób powstał film 2001: Odyseja kosmiczna, inspirowany opowiadaniem Clarke'a The Sentinel. Był nie tylko sukcesem, ale też kamieniem milowym w historii filmu SF, a książka o tym samym tytule powstawała w miarę tworzenia filmu. Doskonałe efekty specjalne, po raz pierwszy realistyczne przedstawienie statków kosmicznych i przyszłościowych rozwiązań, jak sztuczna inteligencja, spowodowały, że obraz ten stał się "filmem kultowym". Przez ten film Clarke osiągnął w branży filmowej takie samo uznanie, jak i za ideę satelitów komunikacyjnych na orbicie geostacjonarnej.

Podczas lotów kosmicznych Apollo (misja lotu księżycowego) i Sojuz-Apollo, Clarke wystąpił w telewizji jako komentator, przedstawiając w sposób prosty i zrozumiały dla telewidzów skomplikowane procesy lotów kosmicznych.

W latach 70. XX wieku napisał kilka bestsellerów, spośród których na szczególną uwagę zasługuje Spotkanie z Ramą. W latach 80. wstawił się za pokojowym użyciem kosmosu i stał się przeciwnikiem Wojen Gwiezdnych (Star Wars) - technologii SDI. W roku 1982 odwiedził Związek Radziecki, co przyczyniło się do napisania powieści 2010: Odyseja kosmiczna, której tematem były wspólne badania kosmosu przez amerykańskich i rosyjskich uczonych, co było przeciwieństwem ówczesnej rzeczywistości zimnowojennej.

W związku z pogarszającym się stanem zdrowia, Clarke zaczął się wycofywać z życia publicznego i poświęcił się pisaniu. W tym czasie opublikował następne powieści z serii "2001" i "RAMA".

Clarke był propagatorem idei "wolnej energii" (ang. Free Energy), ruchu wynalazczego na pograniczu nauki i fantastyki. Często umieszczał odniesienia do niej w swoich książkach np. w 2010: Odysei kosmicznej.

SESAT - satelita floty Eutelsata wystrzelony na orbitę geostacjonarną 17 kwietnia 2000 roku został dedykowany Arturowi C. Clarke'owi.

Clarke od lat 60. XX wieku cierpiał na powodujący niedowład mięśni - zespół post-polio. Zmarł 19 marca 2008 w wieku 91 lat na Sri

Arthur C. Clarke był kilkakrotnym laureatem najpoważniejszych nagród literackich w dziedzinie fantastyki, m.in. Hugo i Nebuli. Szczególnie uhonorowana została powieść Spotkanie z Ramą, która zebrała wszystkie najważniejsze nagrody w dziedzinie literatury fantastycznej. W 1985 otrzymał Damon Knight Memorial Grand Master Award.

Sam od 1997 r. był patronem innej ważnej nagrody w tej dziedzinie - Nagrody im. Arthura C. Clarke'a, przyznawanej za najlepszą powieść science fiction opublikowaną po raz pierwszy w Wielkiej Brytanii. Nagroda jest gratyfikacją pieniężną, co roku powiększaną o 1 funt brytyjski, a zaczęło się od 2001 funtów.

Na podstawie Pieśni dalekiej Ziemi Mike Oldfield skomponował muzykę i nagrał płytę pod tym samym tytułem.

W 1969 r., wspólnie ze Stanleyem Kubrickiem, został nominowany do Oscara za scenariusz do filmu 2001 Odyseja kosmiczna.

Clarke był dwukrotnie nominowany do Nagrody Nobla: w 1994 do Nagrody Pokojowej, zaś w 1999 do Nagrody Literackiej.


Spis treści

Odyseja kosmiczna

cykl Odyseja kosmiczna

  1. 2001: A Space Odyssey (1968) 2001: Odyseja kosmiczna
  2. 2010: Odyssey Two (1982) 2010: Odyseja kosmiczna
  3. 2061: Odyssey Three (1988) 2061: Odyseja kosmiczna
  4. 3001: The Final Odyssey (1997) 3001: Odyseja kosmiczna

Against the Fall of Night

  • Against the Fall of Night (1953)
  • Beyond the Fall of Night (1990) z Gregory Benford
  • Against the Fall of Night / Beyond the Fall of Night (1991) omnibus z Gregory Benford

RAMA

cykl RAMA

Tales from the White Hart

  • Critical Mass (1949) opowiadanie
  • Silence, Please! (1950) opowiadanie
  • Armaments Race (1954) opowiadanie - Wyścig zbrojeń Problemy 05 (350) 1975, Albedo 03 (03) 1987
  • Patent Pending (1954)opowiadanie, inny tytuł: The Invention (1954)
  • What Goes Up... (1956) opowiadanie
  • The Pacifist (1956) opowiadanie
  • Big Game Hunt (1956) opowiadanie
  • The Reluctant Orchid (1956) opowiadanie - Oporna orchidea Problemy 08 (353) 1975
  • Moving Spirit (1957) opowiadanie
  • The Defenestration of Ermintrude Inch (1957) [SF]
  • Tales from the White Hart (1957) zbiór opowiadań: Tales from the "White Hart" (1979)
  • The Next Tenants (1957) opowiadanie
  • The Ultimate Melody (1957) opowiadanie
  • Cold War (1957) opowiadanie
  • Sleeping Beauty (1957) opowiadanie, inny tytułe: The Case of the Snoring Heir (1957)
  • The Man Who Ploughed the Sea (1957) opowiadanie
  • Let There Be Light (1957) opowiadanie - Niech się stanie światłość Opowieści z dziesięciu światów
  • Tales from the "White Hart", 1990: The Jet-Propelled Time Machine (1990) opowiadanie
  • Time Gentleman Please (2007) opowiadanie z Stephen Baxter

Time Odyssey

Powieści

Zbiory opowiadań

  • Expedition to Earth (1953)
  • Reach for Tomorrow (1956)
  • The Other Side of the Sky (1958)
  • Tales of Ten Worlds (1962) Opowieści z dziesięciu światów
  • The Nine Billion Names of God (1967)
  • The Wind from the Sun (1972)
  • Of Time and Stars (1972)
  • The Lost Worlds of 2001 (1972)
  • The Best of Arthur C. Clarke: 1937-1971 (1973)
  • The Best of Arthur C. Clarke: 1937-1955 (1976)
  • The Best of Arthur C. Clarke 1956-1972 (1977)
  • L'Etoile (1978)
  • Le Livre d'Or de la Science-Fiction: Arthur C. Clarke (1981)
  • The Sentinel (1983)
  • Tales from Planet Earth (1989)
  • More Than One Universe: The Collected Stories of Arthur C. Clarke (1991)
  • The Collected Stories of Arthur C. Clarke (2000)
  • Spedizione di soccorso (2008)
  • Gwiazda polski, oryginalny zbiór 1989
  • Spotkanie z Meduzą polski, oryginalny zbiór 1988

Omnibusy

  • Across the Sea of Stars (1959)
  • From the Ocean, from the Stars (1961)
  • Prelude to Mars (1965)
  • An Arthur C. Clarke Omnibus (1965)
  • Science Fiction Omnibus (1967) z Robert A. Heinlein i Isaac Asimov
  • The Lion of Comarre and Against the Fall of Night (1968)
  • An Arthur C. Clarke Second Omnibus (1968)
  • Millemondinverno 1974: Tre romanzi completi di Arthur C. Clarke (1974)
  • Four Great SF Novels (1978)
  • Science Fiction Special 36 (1981)
  • 2001: A Space Odyssey/The City and the Stars/The Deep Range/A Fall of Moondust/Rendezvous With Rama (1987)
  • The City and the Stars / The Sands of Mars (2001)
  • Odyssee im Weltraum (2001)
  • The Space Trilogy (2001)
  • The Ghost from the Grand Banks and the Deep Range (2001)
  • 3001: The Final Odyssey / The Songs of Distant Earth (2004)
  • The Dark Blue Depths: Adventures from Inner to Outer Space (2005)
  • Clarke's Universe (2006)

Zredagowane antologie

Nonfiction

  • Interplanetary Flight (1950)
  • The Exploration of Space (1951) Na podbój przestrzeni
  • The Exploration of the Moon (1954) z R. A. Smith
  • The Young Traveller in Space (1954)
  • The Coast Of Coral (1956)
  • The Reefs of Taprobane (1957)
  • The Making of a Moon (1957)
  • Voice Across the Sea (1958)
  • The Challenge of the Spaceship (1959)
  • The Challenge of the Sea (1960)
  • Profiles of the Future (1962)
  • Indian Ocean Adventure (1962)
  • The Treasure of the Great Reef (1964)
  • Man and Space (1964) with Editors of Time-Life
  • Indian Ocean Treasure (1964) with Mike Wilson
  • Voices from the Sky - Previews of the Coming Space Age (1965)
  • The Coming of the Space Age (1967)
  • The Promise of Space (1968)
  • Beyond Jupiter: The Worlds of Tomorrow (1972) with Chesley Bonestell
  • Report on Planet Three and Other Speculations (1972)
  • The View From Serendip (1977)
  • The Odyssey File (1984) with Peter Hyams
  • 1984: Spring, A Choice of Futures (1984)
  • Ascent to Orbit: A Scientific Autobiography (1984)
  • Arthur C. Clarke's July 20, 2019: Life in the 21st Century (1986)
  • Astounding Days: A Science Fictional Autobiography (1989)
  • How the World was One: Beyond the Global Village (1992)
  • By Space Possessed: Essays on the Exploration of Space (1993)
  • The Snows of Olympus: A Garden on Mars (1994) Śniegi Olimpu. Ogród na Marsie
  • Greetings, Carbon-Based Bipeds!: Collected Essays 1934-1998 (1999)
  • From Narnia to a Space Odyssey: The War of Letters Between Arthur C. Clarke and C.S. Lewis (2003) z C. S. Lewis

Serie opowiadań

  • The Other Side of the Sky
  1. Special Delivery (1957)
  2. Feathered Friend (1957)
  3. Take a Deep Breath (1957)
  4. The Other Side of the Sky (1957)
  5. Freedom of Space (1957)
  6. Passer-By (1957)
  7. The Call of the Stars (1957)
  • Venture to the Moon -
  1. Venture to the Moon (1956) - Wyprawa na Księżyc Spotkanie z Meduzą
  2. The Starting Line (1956)
  3. Robin Hood, F.R.S. (1956)
  4. Green Fingers (1956)
  5. All That Glitters (1956)
  6. Watch This Space (1956) inny tytuł: Who Wrote That Message to the Stars? ...in Letters a Thousand Miles Long? (1956)
  7. A Question of Residence (1956)

Opowiadania

Linki

Cytaty

  • "Istnieją tylko dwie możliwości: albo jesteśmy sami we Wszechświecie, albo nie. Obie są równie przerażające".

Arthur C. Clarke

  • "Najbardziej zdumiewającym aspektem całej sprawy są jednak ci ewidentni szaleńcy, których pełno było w każdym stuleciu. Każdy z nich ogłaszał, że on i tylko on jeden otrzymał posłanie od Boga. Gdyby wszystkie te przekazy były zgodne, to zakończyłyby dyskusje. Oczywiście każdy mówił w zasadzie co innego, wszelako ci samozwańczy mesjasze i tak gromadzili każdorazowo tysiące, a czasem i miliony stronników gotowych walczyć do upadłego z równie nawiedzonymi wyznawcami innego, głoszącego odrobinę inna prawdę proroka".

Arthur C. Clarke "Odyseja kosmiczna"

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony