Lancelot
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
Rodowód Lancelota
Historia Lancelota zaczyna się od romansów bretońskich. Jej początki wiążą się z dziełem Chrétiena de Troyes. Wątek Lancelota kontynuuje i rozwija Thomas Malory.
Lancelot był królewskiego pochodzenia. Jego ojcem był król Ban z Benoic. Jednak wychowany został przez Panią Jeziora, która stała się dla niego drugą matką i kiedy osiągnął odpowiedni dla młodzieńca wiek wysłała go na dwór króla Artura.
Lancelot i Ginewra
Legenda głosi, że Lancelot zakochał się w królowej Ginewrze od pierwszego wejrzenia a ona odwzajemniła jego uczucie. Historia miłości duchowej Lancelota do żony swojego władcy i królowej Brytanii jest wcześniejsza niż historia zdrady, która doprowadziła do rozłamu Okrągłego Stołu i upadku króla Artura. Ta ostatnia jednak wzięła w górę w późniejszych wersjach legendy, najpierw w cyklu wulgaty a później w utworze Thomasa Malory. Na skutek grzesznej miłości Lancelot utracił swoją pozycję najszlachetniejszego i najznamienitszego rycerza, ustępując synowi, Galahadowi.
Wyprawy Lancelota
Według Geoffreya z Monmouth, a następnie w tradycji kontynuowanej przez cykl wulgaty, to właśnie Lancelot a nie król Artur był tym, który wyzwolił Ginewrę od pana zaświatów, Melwasa, u Geoffreya z Monmouth zwanego Meleagantem. Zanim jednak udało mu się to zrobić musiał przejść próbę. Na swojej drodze spotkał karła, który powiedział, że wskaże mu drogę pod jednym warunkiem. Miał mianowicie Lancelot zrobić rzecz poniżającą go jako rycerza, wsiąść na taczki. Mimo to zgodził się z miłości do Ginewry. Nie był to jednak koniec prób. Okazało się, że drogi w zaświaty strzegą dwa mosty. Jedna była prosta i wygodna, druga niebezpieczna, zrobiona z brzeszczotu miecza, wiodąca nad wodą. Lancelot wybrał tą drugą. Próbę przeszedł jednak zwycięstwo i uwolnił Ginewrę. Krwią z ran odniesiony na moście miał rycerz splamić prześcieradło na którym leżała uprowadzona królowa. Niestety zdarzyło się tak, że w tej samej komnacie nocował inny rycerz, Kay. I tak na koniec przyszło jeszcze Lancelotowi stoczyć bitwę z przyjacielem, którego Melwas, widząc krew na prześcieradle, oskarżył o uwiedzenie Ginewry. W różnych wersjach pojawiały się przesłanki na temat tamtej wyprawy, sugerujące związek królowej i rycerza. Miał on trwać latami. W tym czasie Lancelot wyprawił się na poszukiwania świętego Graala. Opowiada o tym cykl wulgaty. Chociaż był jednym z czterech rycerzy, któremu udało się trafić do Zamku Graala i Króla Rybaka, gdzie ukryty był Graal, nigdy nie poznał jego tajemnicy. Powodem miała być jego grzeszna miłość do Ginewry. To także podczas pobytu na Zamku Graala miał zostać podstępem uwiedziony przez córkę Króla Rybaka, Pellesa i jednocześnie opiekunkę Graala, Elaine. Dzięki magii przybrała ona postać Ginewry. Owocem jej związku z Lancelotem był Galahad. Lancelot miał również stoczyć wiele pamiętnych pojedynków i wyzwolić wielu rycerzy z niebezpieczeństwa. Tradycja przypisuje mu między innymi uwolnienie rycerzy, uwięzionych przez Morganę w brooklyńskim lesie. Ta ostatnia zresztą próbowała go uwieść, nadaremnie.
Lancelot a upadek króla Artura
Historia zdrady, która stała się jedną z przyczyn upadku królestwa i idei Okrągłego Stołu, wiąże się z tradycją zapoczątkowaną przez teksty wulgaty a później kontynuowaną przez Thomasa Malory'ego. Zgodnie z nią, to Lancelot miał być tym, który uratował Ginewrę skazaną na stos za zdradę króla Artura, ujawnioną na skutek spisku Mordreda i Morgany. Podczas walki, jaka się wówczas wywiązała Lancelot zabił swojego przyjaciela Garetha. Udało mu się jednak w ostatniej chwili uratować Ginewrę z płomieni i ujść wraz z nią z kraju. Artur skłonny byłby mu wybaczyć, gdyby tylko królowa do niego wróciła. Koniec tej historii był jednak tragiczny. W momencie, kiedy Artur poniósł śmierć z rąk Mordreda, Lancelot został pustelnikiem a Ginewra wstąpiła do klasztoru. Miał pojawić się dopiero przy łożu jej śmierci. Niektóre wersje mówią, że Lancelot brał udział w bitwie pod Camlan i zginął, walcząc w imię króla Artura.
Literatura
- Mitologie świata. Celtowie, pod red. J. Kałużna-Ross, Warszawa 2007.
- J. Matthews i C. Matthews, Mitologia Wysp Brytyjskich, Poznań 1997.
- S. Botheroyd, P. F. Botheroyd, Słownik mitologii celtyckiej , Katowice 1998.
- J. Gąsowski, Mitologia Celtów, Warszawa 1987.
- J. Simpson, S. Roud, A Dictionary of English Folklore, Oxford 2000.
- P. Monaghan, The Encyclopedia of Celtic Mythology and Folklore, New York 2004.
- J. Sherman, Storytelling. An Encyclopedia of Mythology and Folklore, Nowy York 2011.
- U.X.L. Encyclopedia of World Mythology, pod red. R. Parks, J. Stock, K. Hunt, USA 2009.
- W. Kopaliński, Wielki multimedialny słownik Władysława Kopalińskiego [CD-ROM].
- Encyclopedia Mythica, dostępne[on-line] http://www.pantheon.org/.
- Encyclopedia Britannica, dostępne [on-line] http://www.britannica.com/.
- Online Etymology Dictionary, dostępne [on-line] http://www.etymonline.com/index.php.
- Oxford Dictionaries, dostępne [on-line] http://oxforddictionaries.com/.
(aut. Izabela Ozga)
