Marta Tomaszewska

Marta Tomaszewska
Data i miejsce urodzenia	10 kwietnia,1933 Warszawa
Data i miejsce śmierci	4 lipca 2009 Warszawa
Narodowość	Polska
Ważne dzieła	Tapatiki

Marta Tomaszewska (ur. 10 kwietnia 1933 r. w Warszawie, zm. 4 lipca 2009) - polska pisarka, poetka i baśniopisarka. Z wykształcenia dziennikarka i socjolog. Tworzyła dla dorosłego i młodego czytelnika. Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Polskiego PEN Clubu.

Za książkę "Tego lata w Burbelkowie" otrzymała w 2000 roku Nagrodę Literacką im. K. Makuszyńskiego dla najlepszej książki dla dzieci roku 1999. Za swą twórczość otrzymała wiele nagród, m.in. Order Uśmiechu (1996) i Medal Polskiej Sekcji IBBY (2006).

19 grudnia 2008 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrała Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

Marta Tomaszewska jest autorką powieści o charakterze baśniowym dla dorosłych: Serpente w raju (1978); Podróż do krainy OM (1979) oraz utworów fantastycznych dla dzieci (Omijajcie wyspę Hula) NK, W. 1968); Przyprowadź go do nas Pu-bu (NK, W. 1972) i cyklu o Tapatikach (Wyprawa Tapatików, Prasa-Książka-Ruch, W. 1974; Tapatiki na Ziemi, KAW, W. 1976; Tapatiki kontra Mandiable, KAW, W. 1976; Powrót Tapatików, KAW, W. 1984); Porwanie, (KAW, W. 1977-przekład niemiecki i angielski); O nieszczęśliwej księżniczce Irribindżi, dzielnej Czoro-Moro i Peterze piracie, NK, W. 1983. Na podstawie tekstu Marty Tomaszewskiej powstał musical Wyprawa Tapatików (muzyka: A. Szymalski, premiera w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego, Płock 1982). W 1987 ukazał się książka Wielkolud z Jaskini Piratów albo Tajemnica Czwartej Ściany (NK, W.), a w 1988 Królowa Niewidzialnych Jeźdźców (NK W.).

Powieści Marty Tomaszewskiej (zwłaszcza cykl o Tapatikach) należące do pierwszych powojennych książek SF adresowanych w całości do młodego czytelnika. Akcja utworów dzieje się na Ziemi i w scenerii kosmicznej, uczy poszanowania wolności, tolerancji, pomocy w trudnych sytuacjach. Tomaszewska sięga do sprawdzonych wzorów dydaktycznych, ale w ostatnich utworach dokonuje śmiałych eksperymentów formalnych, komplikując strukturę narracyjną książek, proponując swojemu czytelnikowi swoistą „grę intelektualną", otwartość przesłania, równoległość wątków i sytuacji.

Akcja Wielkoluda z Jaskini Piratów... toczy się na małej Niby-Wyspie Morza Sargassowego, która staje się węzłem dwóch światów: Ziemian i Atlantydów. W tym ostatnim toczy się walka sił ciemnych i jasnych, dobrych i złych-od wyniku tej walki zależą losy naszej cywilizacji. Wydarzenia powieści nie podlegają racjonalnemu uzasadnieniu, są przemieszaniem jawy i snu. Mówi Tomaszewska, że żyjemy w czasach splątania różnych interpretacji świata, że tracimy w nich orientację, poszukujemy celu i sensu życia. A przecież przyszłość Ziemi od nas samych zależy; także od dzieci, które patrzą na świat ciekawiej, niekonwencjonalnie, bez strachu, konformizmu, mają odwagę poznawać go w różnych postaciach - dobra i zła.

Tapatiki

• Wyprawa Tapatików 1974
• Tapatiki kontra Mandiable 1976
• Tapatiki na Ziemi 1976
• Powrót Tapatików 1984
• Tapatiki tom 1 1985 omnibus, cz. 1-2
• Tapatiki tom 2 1985 omnibus, cz. 3-4

Twórczość fantastyczna

• Porwanie 1974
• Serpente w raju (1978)
• Podróż do krainy OM 1979
• O nieszczęśliwej księżniczce Irribindżi, dzielnej Czoro-Moro i Peterze piracie 1983
• Niezwykłe odwiedziny 1984
• Wielkolud z Jaskini Piratów albo Tajemnica Czwartej Ściany
• Królowa Niewidzialnych Jeźdźców 1988

Opowiadania

• Dzieci z Błękitnej Laguny Mała Fantastyka 01 (1) 1987
• Na polanie
• Dolina Czarów
• Paszcza

Inna twórczość

• A potem po prostu życie (1970)
• Bal u zegarmistrza Teofila (1972)
• Baśnie (2001)
• Dolina Czarów (2002)
• Gdzie ten skarb?! (1966, 1977,1990)
• Historia miłosna (1998)
• Jasność i dal: wspomnienia z nie-pamięci (2003)
• Jeżeli ze mną pojedziesz (1993)
• Kawka, Lulek i Sebastian (1983)
• Kim jest wujek Tomek? (1997)
• Którędy do Eldorado? (1967, 1970, 1984)
• Miraż miłości, miraż śmierci (1996)
• Niezwykłe odwiedziny (1984)
• Nocą po dniu miłości (1978)
• Omijajcie wyspę Hula (1968,1973,1983,1988,1995)
• Oswajanie przy tobie (1999)
• Pampuszek w Dolinie Zbiegów (1988)
• Pan Tu i Pan Tam (1986)
• Peruka (1977)
• Podróż do krainy Om (1979)
• Porwanie (1974, 1978)
• Potworek (1983, 1996)
• Przyprowadź go do nas, Pu Bu! (1971, 1985)
• Rozmowy z Ancymonkiem (1987)
• Sędzia (1979)
• Szansa (1973)
• Tajemnica białego pokoju (1977, 1986)
• Tak lekko tańczysz (1996)
• Tego lata w Burbelkowie (2000)
• Tetraktys (1991)
• Trójkąt bermudzki: opowieść magiczna (2002)
• Ulica grozy (2007)
• Urwany ślad (2002)
• Wirująca ciemność (1979)
• Wszyscy znamy Davida (1998)
• Zamach na wyspę (1973,1976, 1986)
• Zorro, załóż okulary! (1969)

Cytaty

• "Ale taki już jest świat, Skrobotku. Niejednakowy i pełen zagadek. Straszny i piękny. Swojski i zaskakujący. Ci, co dużo podróżują, wiedzą o tym i są przygotowani na różne dziwy. Nie trzeba się bać czegoś tylko dlatego, że jest inne".

Marta Tomaszewska "O nieszczęśliwej księżniczce Irribindżi, dzielnej Czoro-Moro i Peterze piracie"

• "W bajce, jak w życiu, wszystko jest możliwe".

Marta Tomaszewska "O nieszczęśliwej księżniczce Irribindżi, dzielnej Czoro-Moro i Peterze piracie"

• Ze strachem to jest tak, że im dłużej trwa, tym mniej jest straszny.

Marta Tomaszewska "O nieszczęśliwej księżniczce Irribindżi, dzielnej Czoro-Moro i Peterze piracie"