Sowa

{{Leksykon |typ=fiction }}__BEZSPISU__<categorytree mode=all style="float:right; clear:right; margin-left:1ex; border:1px solid gray; padding:0.7ex; background-color:white">Sowa (Bibliografia)</categorytree>[[Plik:Sowa.png|350px|thumb|left|Źródło: <i>Historiae naturalis de quadrupetibus libri</i>, 1650.]]<p>Po łacinie <em>strix</em>, <em>strigis</em>. </p><p>Ze względu na nocny tryb życia z reguły łączona z ciemnością, nocą i śmiercią, była zapowiedzią nieszczęścia, niekiedy symbolizowała mądrość ponieważ zgodnie z dawnym wyobrażeniem za wielkimi oczami miał kryć się wielki mózg, a także dlatego, że widziała w ciemności. </p><p>W Indiach oraz Egipcie sowa to ptak śmierci. Hindusi łączyli ją z bogiem śmierci, Jamą. U Rzymian jej pojawienie się w określonych okolicznościach było prodigium, czyli złowróżebnym znakiem. Wierzono, że jej huczenie zapowiada śmierć bądź nieszczęście. We włoskim folklorze to samo znaczenie niosło wpatrywanie się sowy w czyiś dom. W rzymskich wierzeniach w nocne ptaki, a więc także w sowy, zamieniały się wiedźmy, po to by wysysać krew śpiącym i niemowlętom. Wierzenie to za pośrednictwem trafiło później do Słowian. </p><p>Istoty te stały się znane pod nazwą strzygi, od łacińskiego słowa <em>strix</em>, oznaczającego właśnie sowę. Podobnie jak ich rzymskie kuzynki, były to wiedźmy, które pod postacią ptaków pożywiały się ciałem bądź krwią ludzi. Postać strzygi była łączona z inną istotą, rdzennie słowiańskim wampirem. Podobnie jak u innych ludów, także u Słowian dźwięk wydawany przez sowę zapowiadał śmierć. Przysłowia mówią o nieszczęściu jakie przynosi jej hukanie, gdy zasiądze na dachu domostwa. W baśniach, obok kruka, kota i węża stała się atrybutem Baby Jagi. </p><p>W wierzeniach szamańskich sowa jest jednym z przewodników szamana po zaświatach, związany z dołem, krainą ciemności i zmarłych. </p><p>U niektórych plemion indiańskich w Ameryce, postać sów przybierały duchy. Tam również były one kojarzone ze śmiercią. W mitach strzegły przed ludźmi światła.</p><p>W starożytnej Grecji, przeciwnie sowa oznaczała mądrość. Była symbolem Ateny oraz Aten, a jej wizerunek widniał na tamtejszych monetach, a bogini w poematach Homera nosiła przydomek soowiokiej. Ponieważ zwierząt tych było tam pełno, zwrot „zanosić sowy do Aten” oznaczał robienie rzeczy niepotrzebnej. W mitach z kręgu kultury klasycznej, w Tartarze Aloadzi są dręczeni między innymi przez krzyk sowy. W sow zostaje zamieniona Polyfonte. </p><p>W astrologii sowa wiązała się symbolicznie z Saturnem, również ze względu na swój nocny, ciemny aspekt. Ponadto była symbolem wiedzy tajemnej. </p><p>Chrześcijaństwo postrzegało sowę ambiwaletnie. Z jednej strony jako zwierzę nocne, a więc uosobienie ciemności, była symbolem tych, którzy zapatrzeni we własną mądrość, nie dostrzegają jednak mądrości duchowej, to znaczy atrybutem filozofów, niewierzących i heretyków. Z drugiej strony jako zwierzę, które postrzega jasno w ciemności, symbolizowała mądrość, a także Chrystusa podczas cierpienia. Biblia widziała w sowie zwierzę nieczyste. </p>

{{Leksykon |typ=fiction }}__BEZSPISU__<categorytree mode=all style="float:right; clear:right; margin-left:1ex; border:1px solid gray; padding:0.7ex; background-color:white">Sowa (Bibliografia)</categorytree>[[Plik:Sowa.png|350px|thumb|left|Źródło: <i>Historiae naturalis de quadrupetibus libri</i>, 1650.]]<p>Po łacinie <em>strix</em>, <em>strigis</em>. </p><p>Ze względu na nocny tryb życia z reguły łączona z ciemnością, nocą i śmiercią, była zapowiedzią nieszczęścia, niekiedy symbolizowała mądrość ponieważ zgodnie z dawnym wyobrażeniem za wielkimi oczami miał kryć się wielki mózg, a także dlatego, że widziała w ciemności. </p><p>W Indiach oraz Egipcie sowa to ptak śmierci. Hindusi łączyli ją z bogiem śmierci, Jamą. U Rzymian jej pojawienie się w określonych okolicznościach było prodigium, czyli złowróżebnym znakiem. Wierzono, że jej huczenie zapowiada śmierć bądź nieszczęście. We włoskim folklorze to samo znaczenie niosło wpatrywanie się sowy w czyiś dom. W rzymskich wierzeniach w nocne ptaki, a więc także w sowy, zamieniały się wiedźmy, po to by wysysać krew śpiącym i niemowlętom. Wierzenie to za pośrednictwem trafiło później do Słowian. </p><p>Istoty te stały się znane pod nazwą strzygi, od łacińskiego słowa <em>strix</em>, oznaczającego właśnie sowę. Podobnie jak ich rzymskie kuzynki, były to wiedźmy, które pod postacią ptaków pożywiały się ciałem bądź krwią ludzi. Postać strzygi była łączona z inną istotą, rdzennie słowiańskim wampirem. Podobnie jak u innych ludów, także u Słowian dźwięk wydawany przez sowę zapowiadał śmierć. Przysłowia mówią o nieszczęściu jakie przynosi jej hukanie, gdy zasiądze na dachu domostwa. W baśniach, obok kruka, kota i węża stała się atrybutem Baby Jagi. </p><p>W wierzeniach szamańskich sowa jest jednym z przewodników szamana po zaświatach, związany z dołem, krainą ciemności i zmarłych. </p><p>U niektórych plemion indiańskich w Ameryce, postać sów przybierały duchy. Tam również były one kojarzone ze śmiercią. W mitach strzegły przed ludźmi światła.</p><p>W starożytnej Grecji, przeciwnie sowa oznaczała mądrość. Była symbolem Ateny oraz Aten, a jej wizerunek widniał na tamtejszych monetach, a bogini w poematach Homera nosiła przydomek soowiokiej. Ponieważ zwierząt tych było tam pełno, zwrot „zanosić sowy do Aten” oznaczał robienie rzeczy niepotrzebnej. W mitach z kręgu kultury klasycznej, w Tartarze Aloadzi są dręczeni między innymi przez krzyk sowy. W sow zostaje zamieniona Polyfonte. </p><p>W astrologii sowa wiązała się symbolicznie z Saturnem, również ze względu na swój nocny, ciemny aspekt. Ponadto była symbolem wiedzy tajemnej. </p><p>Chrześcijaństwo postrzegało sowę ambiwaletnie. Z jednej strony jako zwierzę nocne, a więc uosobienie ciemności, była symbolem tych, którzy zapatrzeni we własną mądrość, nie dostrzegają jednak mądrości duchowej, to znaczy atrybutem filozofów, niewierzących i heretyków. Z drugiej strony jako zwierzę, które postrzega jasno w ciemności, symbolizowała mądrość, a także Chrystusa podczas cierpienia. Biblia widziała w sowie zwierzę nieczyste. </p>

<h2>Literatura</h2><ul><li><em>Leksykon symboli</em>, Warszawa 1991.</li><li>Kopaliński W., <em>Słownik symboli</em>, Warszawa 2006.</li><li>Wypustek A., <em>Magia antyczna</em>, Wrocław 2001.</li><li>Frazer J.G., <em>Złota gałąź</em>, Kraków 2012.</li><li>Nozedar A., <em>The illustrated signs &amp; symbols sourcebook</em>, New York 2010.</li><li>Cooper J.C., <em>Zwierzęta symboliczne i mityczne</em>, Poznań 1998.</li></ul>

<h2>Literatura</h2><ul><li><em>Leksykon symboli</em>, Warszawa 1991.</li><li>Kopaliński W., <em>Słownik symboli</em>, Warszawa 2006.</li><li>Wypustek A., <em>Magia antyczna</em>, Wrocław 2001.</li><li>Frazer J.G., <em>Złota gałąź</em>, Kraków 2012.</li><li>Nozedar A., <em>The illustrated signs &amp; symbols sourcebook</em>, New York 2010.</li><li>Cooper J.C., <em>Zwierzęta symboliczne i mityczne</em>, Poznań 1998.</li></ul>