Historia przyszłości (pojęcie)

LEKSYKON FANTASTYKI

pojęcie

HISTORIA PRZYSZŁOŚCI - odmiana fikcyjnej historii, przedstawiająca zdarzenia przewidywane jako naturalna, logiczna konsekwencja rozwijającego się procesu dziejowego i najnowszych, znanych autorowi wydarzeń. Charakterystycznymi przykładami tej odmiany w literaturze polskiej są dwa niewielkie fragmenty z lat 1833 i 1835 z dwóch zniszczonych dzieł A. Mickiewicza, opatrzonych wspólnym tytułem Historia przyszłości, oraz opowiadanie Prusa "Zemsta" (1908). We fragmencie pierwszym Mickiewicz przedstawia powszechną rewolucję europejską, w której ścierają się dwie siły: monarchiści, broniący starego porządku i republikanie zjednoczeni w Konfederacji Europejskiej. Fragment drugi nawiązuje do autentycznej sytuacji we Francji w XIX wieku i obejmuje przyszłość niezbyt odległą. Wypadki rewolucyjne obaliły rządy Ludwika Filipa i przywróciły tron dynastii burbońskiej. W nowym układzie sił politycznych republikanie nie mają prawie nic do powiedzenia, a jedyną opozycję w kraju stanowią bonapartyści. Z kolei Prus w Zemście przedstawia losy państwa pruskiego i odrodzonej Polski w latach 1908-2008.

Znakomitym przykładem historii przyszłości w literaturze światowej jest Kształt rzeczy przyszłych (1933) H. G. Wellsa. W utworze tym rysuje autor nie tylko ogólne tło wydarzeń w drugiej połowie XX wieku, ale także wiele szczegółowych wypadków dziejowych (np. wybuch wojny polsko-niemieckiej w dniu 5 stycznia 1940 r.).

(aut. Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz)