H. Beam Piper

Z encyklopediafantastyki.pl
Wersja W.sedenko (dyskusja | edycje) z dnia 09:54, 29 mar 2024
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
H. Beam Piper
Beam piper.jpg
Data i miejsce urodzenia 23 marca,1904
Altoona
Data i miejsce śmierci 11 listopada 1964
Williamsport
Narodowość USA
Strona domowa
Z Johnem W. Campbellem

Henry Beam Piper (23 marca 1904 - 06 listopada 1964) amerykański autor science fiction . Napisał wiele opowiadań i kilka powieści. Najbardziej znany ze swojej obszernej serii Terro-Human i alternatywnej serii Paratime. Do inspiracji twórczością Pipera przyznaje się bardzo wielu znanych autorów, jak choćby Charles Stross czy Alfred Bester.

Pisał pod pseudonimem H. Beam Piper. Niektóre źródła podają inicjał H jako Horacy, ale na nagrobku pisarza widnieje Henry.

Piper był w dużej mierze samoukiem, nie ukończył nawet szkoły średniej. Pracował w stoczni, jako stróż nocny.

Piper opublikował swoją pierwszą nowelę, "Time and Time Again", w 1947 roku w Astounding Science Fiction.

Zmarł śmiercią samobójczą w ​​listopadzie 1964 roku w Williamsport w Pensylwanii, dokładna data jego śmierci nie jest znana; ostatni wpis w jego pamiętniku jest datowany na 5 listopada, a ciało znaleziono cztery dni później. Niektórzy biografowie przypisują ten akt problemami finansowymi, inni problemami rodzinnymi; Pournelle napisał, że Piper odczuł dotkliwie obciążenia finansowe rozwodu, był tez przekonany, że jego utwory nie sprzedają się dobrze (jego agent zmarł przedwcześnie, nie informując go o prawdziwych wynikach sprzedaży, a te nie były złe).

Jego cała spuścizna została ostatecznie zakupiona przez Science Fiction Ace i przedrukowana w zbiorze wydrukowanym w 1980 roku.

Twórczość Pipera była mocno zakorzeniona w przygodowej tradycji tamtych czasów, choć zgodnie z preferencjami „Astounding" w jego opowiadaniach przygoda szła w parze z poważnymi spekulacjami społeczno-politycznymi. Pisywał także „wybuchowe", supernaukowe space opery, popularne w latach trzydziestych. Tylko w jednym z dwóch swoich późnych dzieł, które stworzył tuż przed śmiercią, zapuścił się na trochę inne terytorium. Był znacznie mniej przywiązany do krzykliwego, zawadiackiego stylu „romansu międzygalaktycznego"', które preferowały "Planet Stories" czy "Thrilling Wonder Stories". Dwa najbardziej znane jego cykle opowiadań to Terro-Human i Paratime Police.

Pierwszy porusza temat powstania i upadku międzygalaktycznych imperiów oraz rozgrywek politycznych w skomplikowanej scenerii przyszłości. Historie te mają jednak nieco inny wydźwięk niż powieści Asimova o podobnej tematyce, hołdują doktrynie wolnej woli, są osadzone w polityce, ekonomii i kampaniach militarnych. Można powiedzieć, że przypominają współczesny cykl Poula Andersona, Technic Story. Z kolei opowiadania z serii Paratime Police są bardziej kolorowe i mają lżejszą tematykę. Oba cykle były uzupełniane już po śmierci Pipera o nowe odcinki, inni autorzy tworzyli je jednak z mniejszym zaangażowaniem. Większość nowel i opowiadań z cyklu Terro-Human, takich jak Kosmiczny wiking, Czterodniowa planeta czy "The Cosmic Computer" (Junkyard Planet), to fachowe, lecz dość staroświeckie space opery, tak jak dwie pierwsze nowele Pipera, które napisał wspólnie z Johnem R. McGuire'em - Crisis in 2140 i Planet for Texans (tę ostatnią wydano ponownie pod tytułem Lonestar Planet). W kolejnych opowiadaniach tego cyklu Piper odszedł od space opery w czystej postaci i zaczął zgłębiać hardziej refleksyjne obszary literatury. Odkrył wtedy nowy, intrygujący „ląd", pisząc powieści o kudłaczkach: Kudłaczek i Nowa rasa ludzka, a po latach odnaleziono i wydano już po śmierci Pipera brakującą trzecią część Fuzzies and Other People.

Akcja tych powieści obraca się wokół inteligentnie prowadzonych rozpraw sądowych (wszystko jest utrzymane w stylu zakulisowych intryg i nieczystych zagrań, uwielbianym przez „Astounding"), które mają na celu udowodnić, że przedstawiciele tubylczego gatunku kudłaczków, zamieszkujący planetę skolonizowaną przez Ziemian, są inteligentnymi i wrażliwymi istotami, a więc powinni mieć takie same prawa jak ludzie, łącznie z ochroną przed wyzyskiem, niszczeniem środowiska i ich kolonii przez zaborcze korporacje górnicze. W 1962 roku taka tematyka była dość radykalną odmianą; fantastyka naukowa w tych czasach była raczej skłonna wziąć stronę kawalerii nieustraszonych białych osadników czy Kiplingowskich administratorów kolonii niż Indian czających się w zaroślach na wzgórzu lub poniewieranych sipajów.

Dzisiaj powieści o kudłaczkach mają jeszcze głębszy wydźwięk, co czyni je historiami zdumiewająco aktualnymi i poruszającymi każdego wrażliwego człowieka. Jeśli kudłaczki wydadzą się komuś znajome od pierwszego spotkania, to pewnie dlatego, że najprawdopodobniej stały się (a przynajmniej jeden z nich) inspiracją do stworzenia małych, kudłatych i uroczych, choć bardzo wojowniczych stworzeń - bohaterów słynnego "Powrotu Jedi". Jeśli rzeczywiście tak było, pamiętajcie, że to filmowcy ściągnęli pomysł od Pipera, a nie na odwrót.

Saga o kudłaczkach jest na tyle bogata, że można się zastanawiać, cóż za książki stworzyłby Piper w późniejszych latach. Na nieszczęście w 1964 roku, przygnębiony z powodu stale powiększających się długów i, jak stwierdził, porażką, którą odniósł jako pisarz, Piper sięgnął po rewolwer (był entuzjastycznym kolekcjonerem broni) i się zastrzelił. Podobnie postąpiła dwadzieścia lat później Alice Sheldon, prowadzona przez inne złe duchy. O ironio, w latach siedemdziesiątych i na początku następnego dziesięciolecia nastąpił wzrost zainteresowania dziełami Pipera. Ponownie wydano wszystkie jego książki, a prócz tego pojawiły się żądania, aby inni pisarze kontynuowali zarówno cykl opowiadań o kudłaczkach, jak i nieco obszerniejszy cykl Terro-Human.

Może Kudłaczek jest najlepszą książką Pipera, ale jak dotąd najbardziej interesującą pozycją jest powieść z gatunku „historii alternatywnych", zatytułowana Lord Kalvin of Otherwhen. Powstała na podstawie opowiadania "Bóg prochu", znanej w Polsce z Rakietowych szlaków oraz dwóch jego kontynuacji napisanych dla „Astounding", a publikowanych już po śmierci autora, w 1965 roku. I znowu Piper wyprzedził swoją epokę, pisząc opowiadanie o światach alternatywnych, na długo zanim tego typu historie zyskały taką popularność. Chociaż Lord Kalvin of Otherwhen nie jest pierwszą powieścią z gatunku „historii alternatywnych" (nawiązywał Piper m.in. do Jankesa w Rzymie de Campa i Bring the Jubilee Warda Moora), jest jedną z najlepszych. Wywarła wpływ na twórczość takich pisarzy, jak R. Garcia y Robertson czy G. David Nordley, a w szczególności stała się inspiracją dla Harry'ego Turtledove'a.

"Bóg prochu" jest pierwszą częścią sagi o lordzie Kalvinie i jednocześnie pełną, samodzielną historią. To bardzo pomysłowe opowiadanie przygodowe, o wartkiej akcji. Piper porusza w nim problem potencjalnych konsekwencji, jakie może ponieść społeczeństwo na skutek przełomu technologicznego w nieprzygotowanej nań cywilizacji. Jest to tematyka bardzo aktualna, jak wiele innych zagadnień poruszanych przez współczesnych twórców SF, chociaż samo opowiadanie powstało trzydzieści lat temu. Piper nigdy za życia nie doczekał się własnego zbioru, ale w latach osiemdziesiątych jego opowiadania wydano w zbiorach Paratime, Foundation, Empire i The Worlds of H. Beam Piper. Napisał także kryminał Murder in the Gun Room.

Najbardziej znany jest z historii przyszłości Terro-Human, obejmując najbliższe 6000 lat ludzkiej historii. W 1972 roku wojna nuklearna niszczy Ziemię, ale ostatecznie powstaje Federacja Terran, ludzkość zdobywa kosmos dzięki wynalazkowi napędu antygrawitacyjnego.

Wewnątrz tego cyklu powstała trylogia Fuzzy (Kudłacze). Pokazuje ona skalę ogromnego talentu Pipera.

Ten cykl przypomina nieco w założeniach Fundację Isaaca Asimova.

Spis treści

Terro-Human

Fuzzy

cykl Kudłacze

  • The Fuzzy Papers (1977) omnibus 1-2
  • The Complete Fuzzy (1998) omnibus 1-3 Kudłacze
  1. Little Fuzzy (1962) Kudłaczek
  2. The Other Human Race (1964) inny tytuł Fuzzy Sapiens Nowa rasa ludzka
  3. Fuzzies and Other People (1984) Kudłacze i inni ludzie

Paratime Police

  1. Gunpowder God (1964) (opowiadanie) - Bóg prochu Stare dobre czasy, Rakietowe szlaki tom 7
  2. Down Styphon! (1965) (opowiadanie)
  3. Lord Kalvan of Otherwhen (1965)

Powieści

Zbiory opowiadań

  • The Worlds of H. Beam Piper (1983)
  • Flight from Tomorrow (2006)
  • Crossroads of Destiny (2006)
  • Graveyard of Dreams (2006)
  • Flight from Tomorrow and Other Science Fiction (2006)
  • Collected Works of Henry Beam Piper and John Joseph McGuire (2007) z John J. McGuire
  • Five Sci-Fi Short Stories (2008)
  • Paratime! (2010)

Omnibus

Chapterbooks

  • Genesis (2006)
  • Graveyard of Dreams (2006)
  • Operation R.S.V.P. (2006)
  • The Answer (2006)
  • Flight from Tomorrow (2006)
  • The Edge of the Knife (2006)
  • Crossroads of Destiny (2006)
  • Hunter Patrol (2006) z John J. McGuire
  • Last Enemy (2006)
  • He Walked Around the Horses (2006)
  • The Mercenaries (2006)
  • Time and Time Again (2006)
  • The Return (2006) z John J. McGuire
  • Temple Trouble (2006)
  • Day of the Moron (2006)
  • Naudsonce (2006)
  • Police Operation (2006)
  • Dearest (2006)
  • Rebel Raider (2006)
  • The Keeper (2006)
  • Omnilingual (2006)
  • Oomphel in the Sky (2007)
  • Ministry of Disturbance (2007)
  • A Slave Is a Slave (2007)
  • Null-ABC (2008) z John J. McGuire

Opowiadania

  • Time and Time Again (1947)
  • The Mercenaries (1950)
  • Flight from Tomorrow (1950)
  • Rebel Raider (1950)
  • Operation R.S.V.P. (1951)
  • Dearest (1951)
  • Day of the Moron (1951) - Dzień kretyna Po katastrofie
  • The Return (1954) z John J. McGuire
  • Omnilingual (1957)
  • Lone Star Planet (1957) z John J. McGuire
  • The Edge of the Knife (1957)
  • Hunter Patrol (1959) z John J. McGuire
  • Crossroads of Destiny (1959) - Rozdroża przeznaczenia Złoty Wiek SF tom 12
  • The Answer (1959) - Odpowiedź Złoty Wiek SF tom 12, Pierwsze lądowanie
  • Naudsonce (1962)
  • When in the Course -- (1981)
  • The Adventures of Little Fuzzy (1983) z Benson Parker
  • Giro' Intorno Ai Cavalli (2006)
  • Operazione Di Polizia (2006)
  • L'ultimo Nemico (2006)
  • Crimini Nel Tempo (2006)
  • Traffici Nel Tempio (2006)
Źródło „https://encyklopediafantastyki.pl/index.php?title=H._Beam_Piper&oldid=110242”
Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony