Elizabeth Gaskell

Elizabeth Gaskell
Data i miejsce urodzenia	29 września,1810 Londyn
Data i miejsce śmierci	12 listopada 1865 Holybourne
Narodowość	Anglia

Elizabeth Cleghorn Gaskell, z domu Stevenson (ur. 29 września 1810 - zm. 12 listopada 1865), często nazywana po prostu Panią Gaskell, angielska pisarka z czasów wiktoriańskich. Najbardziej znana jest z biografii pisarki Charlotte Brontë. Jej powieści są portretem życia różnych warstw społecznych.

Elizabeth Stevenson urodziła się w 1810 roku pod numerem 93 Cheyne Walk, Chelsea, które było wtedy przedmieściem Londynu. Jej matka, Elizabeth Holland, pochodziła ze znacznej rodziny ze środkowej Anglii. Zmarła w 1812 roku, gdy Elizabeth była jeszcze dzieckiem. Elizabeth była jedną z ośmiorga dzieci, wśród których tylko ona i jej brat John (urodzony w 1806) przeżyli. John później zaginął w 1827 roku w drodze do Indii.

Ojciec Elizabeth, William Stevenson, który był pastorem kościoła unitariańskiego i pisarzem, ożenił się ponownie po śmierci żony.

Elizabeth większość dzieciństwa spędziła w Cheshire, gdzie mieszkała z ciotką, panią Hannah Lumb, w Knutsford, miejscowości będącej pierwowzorem Cranford z powieści pod tym samym tytułem.

Spędziła również trochę czasu w Newcastle upon Tyne (z wielebnym Williamem Turnerem) i w Edynburgu. Jej macocha była siostrą szkockiego artysty, Williama Johna Thomsona, który specjalizował się w miniaturach i w 1832 namalował słynny portret Elizabeth. W tym samym roku Elizabeth poślubiła Williama Gaskella, pastora kaplicy unitariańskiej na Cross Street w Manchesterze, który robił karierę jako pisarz. Miesiąc miodowy spędzili w Północnej Walii, zatrzymali się u wuja Elizabeth, Samuela Hollanda, który mieszkał blisko Porthmadog. Małżenskie życie w Plymoth Grove

Gaskellowie zamieszkali w Manchesterze, mieście przemysłowym, które było inspiracją do pisania powieści. Mieli kilkoro dzieci: córkę, która urodziła się nieżywa w 1833 roku, następnie była Marianne (1834), Margaret Emily (1837), znaną jako Meta, Florence Elizabeth (1842), Williama (1844-1845) i Julię Bradford (1846). Florence poślubiła w 1862 roku adwokata Charlesa Cromptona.

Po publikacji pierwszej książki w 1850 roku wynajęli willę w Plymouth Grove, gdzie Gaskell żyła przez 15 lat - aż do swojej śmierci. Wszystkie jej książki, prócz jednej, zostały napisane w Plymouth Grove. Kręgi, w jakich obracali się Gaskellowie, obejmowały wielkich pisarzy, innowierców i reformatorów społecznych, takich jak William i Mary Howitt. Plymouth Grove odwiedzali Charles Dickens, John Ruskin, Harriet Beecher Stowe czy amerykański pisarz Charles Eliot Norton, zaś dyrygent Charles Hallé mieszkał blisko i uczył jedną z córek Gaskell gry na pianinie. Charlotte Brontë, bliska przyjaciółka Gaskell, odwiedziła ją trzy razy, zaś raz schowała się za zasłoną w pokoju gościnnym, gdyż była zbyt nieśmiała, by spotkać się z innymi gośćmi Gaskell.

Gaskell zmarła w Holybourne w Hampshire w 1865 roku w wieku 55 lat. Dom w Plymouth był w posiadaniu rodziny Gaskell do 1913 roku.

Powieści

• A Dark Night's Work (1863) Koszmar jednej nocy

Zbiory opowiadań

• The Grey Woman and Other Tales (1865)
• Mrs. Gaskell's Tales of Mystery and Horror (1978)
• Tales of Mystery and the Macabre - Niesamowite historie
• Gothic Tales (2000)
• Curious, If True: Strange Tales (2008)
• The Collected Supernatural and Weird Fiction of Mrs. Gaskell (2012)

Chapterbooks

• The Poor Clare (2013)

Opowiadania

• The Sexton's Hero (1847)
• Disappearances (1851)
• The Old Nurse's Story (1852) - Opowieść starej niani Nie czytać o zmierzchu! 2 lub Opowieść starej piastunki Niesamowite historie
• The Squire's Story (1853) - Opowieść dziedzica Niesamowite historie
• The Scholar's Story (1853)
• The Poor Clare (1856) - Uboga klaryska Niesamowite historie
• The Doom of the Griffiths (1858) - Klątwa rodu Griffithsów Niesamowite historie
• The Crooked Branch (1859)
• The Ghost in the Garden Room (1859)
• The Haunted House (1859) z Charles Dickens i Hesba Stretton i George Augustus Sala i Adelaide Ann Procter i Wilkie Collins
• The Half-Brothers (1859)
• Lois the Witch (1859)
• Curious, If True (1860)
• The Grey Woman (1861) - Szara Dama Niesamowite historie, Szara Dama
• Six Weeks at Heppenheim (1865)
• Libbie Marsh's Three Eras (1865)
• Christmas Storms and Sunshine (1865)
• Hand and Heart (1865)
• Bessy's Troubles at Home (1865)
• Crowley Castle (2012)
• Lizzie Leigh (2012)
• Morton Hall (2012)
• Half a Lifetime Ago (2012)

Prace

Pierwsza powieść Gaskell, Mary Barton, została anonimowo opublikowana w 1848 roku. Najbardziej znanymi powieściami są Cranford (1853), North and South (1854) i Wives and Daughters (1865). Stała się popularna głównie dzięki historiom o duchach, w których pisaniu wspierał ją Charles Dickens i który publikował je w magazynie "Household Words". Styl tych opowiadań, zaliczanych do fikcji gotyckiej, był zupełnie inny od stylu, który stosowała w powieściach.

Gaskell ponadto napisała pierwszą biografię Charlotte Brontë, która odegrała znaczną rolę w odbiorze tej pisarki.