Od nominacji do kreacji. Rzecz o przekładzie neologizmów science fiction
| Od nominacji do kreacji. Rzecz o przekładzie neologizmów science fiction | |
| | |
| Język oryginału | polski |
| Forma | książka krytycznoliteracka |
| Pierwsze wydanie oryginału | 2011 |
| Pierwsze wydanie polskie | 2011 |
| Wydawca | Naukowe UMK |
| Autor okładki | Tomasz Urzędowicz |
| ISBN 978-83-231-2413-9 | |
Książka Od nominacji do kreacji podejmuje zagadnienie przekładu neologizmów fantastyki naukowej na materiale groteski Stanisława Lema (Bajki robotów, Cyberiada, Dzienniki gwiazdowe) oraz twórczości Arkadego i Borysa Strugackich. Tytułowe od nominacji do kreacji, wskazując na cechy, jakie - naszym zdaniem - można przypisać neologizmom, opisuje jednocześnie dualizm dziedzictwa badawczego stanowiącego kontekst naszych obserwacji. Pierwszy nurt to tradycja badania nowych słów w fantastyce naukowej, skupiający się przede wszystkim na wskazywaniu takich naczelnych cech nowotworów, jak właśnie ich nominacyjność (nazywanie nowych obiektów wykreowanej rzeczywistości) i powiązane z nią odtwarzanie quasi-terminologicznego schematu leksykalnego oraz podporządkowana wymogom prawdopodobieństwa typowość językowa. Drugie podejście akcentuje natomiast to, co najczęściej widziane jest jako walor artystyczny neologizmu, a więc wyrażającą się w nim kreatywność, przełamywanie schematu oraz dążenie do odświeżania języka. W opisie przekładu neologizmów science fiction staramy się pogodzić obie te tradycje.
SPIS TREŚCI
- CZĘŚĆ PIERWSZA
- Przekład neologizmów w wybranych utworach S. Lema (Monika Krajewska) /57
- 1. TRANSPOZYCJA NEOLOGIZMÓW ONOMASTYCZNYCH / 61
- 1.1. Neologizmy oparte na obcym materiale słowotwórczym /62
- 1.2. Neologizmy oparte na rodzimym materiale słowotwórczym /87
- 1.3. Przekształcone autentyczne nazwy własne /102
- 1.4. Skrótowce /108
- 1.5. Neologizmy nieprzejrzyste semantycznie /119
- 2. TRANSPOZYCJA NEOLOGIZMÓW APELATYWNYCH /132
- 2.1. Analiza semantyczna /132
- 2.2. Analiza strukturalna /159
- 2.3. Gry słowne /192
- 2.4. Wyrazy sformalizowane (neologizmy sztuczne) /201
- PODSUMOWANIE /210
- LITERATURA PODMIOTOWA /231
- Utwory S. Lema /231
- Przekłady na język rosyjski /233
- CZĘŚĆ DRUGA
- Przekład neologizmów w utworach braci Strugackich (Milena Chomik) /239
- 1. NEOLOGIZMY SŁOWOTWÓRCZE /243
- 1.1. Uwagi wstępne /243
- 1.2. Derywaty proste /246
- 1.3. Przekład derywatów prostych /264
- 1.4. Derywaty złożone /271
- 1.5. Przekład derywatów złożonych /279
- 1.6. Wnioski /283
- 1.7. Zestawienie jednostek badanych w rozdziale 1. Neologizmy słowotwórcze /286
- 2. NEOSEMANTYZMY /291
- 2.1. Oryginał /291
- 2.2. Przekład /300
- 2.3. Zestawienie jednostek badanych w rozdziale 2. Neosemantyzmy /305
- 3. NEOFRAZEOLOGIZMY /307
- 3.1. Oryginał /307
- 3.2. Przekład /313
- 3.3. Zestawienie jednostek badanych w rozdziale 3. Neofrazeologizmy / 319
- 4. NOWE ZESTAWIENIA /320
- 4.1. Oryginał /320
- 4.2. Przekład /326
- 4.3. Zestawienie jednostek badanych w rozdziale 4. Nowe zestawienia /329
- 5. NEOLOGIZMY TWORZONE W CELACH INNYCH NIŻ NOMINACJA /332
- 5.1. Oryginał /332
- 5.2. Przekład /350
- 5.3. Zestawienie jednostek badanych w rozdziale 5. Neologizmy tworzone w celach innych niż nominacja /357
- PODSUMOWANIE /359
- LITERATURA PODMIOTOWA /361
- Utwory A. i B. Strugackich /361
- Przekłady na język polski /363
- ZAKOŃCZENIE /365
- BIBLIOGRAFIA /367
- Wykaz skrótów /367

