Stefan Barszczewski
Stefan Barszczewski | |
![]() Autor Złota Mai | |
Data i miejsce urodzenia | 21 czerwca,1862 Warszawa |
Data i miejsce śmierci | 1937 |
Narodowość | Polska |
Stefan Barszczewski ur. 21 czerwca 1862 w Warszawie. Szkołę średnią ukończył w Warszawie, wyższą w Petersburgu. W 1885 opuścił kraj udając się do Wiednia, Paryża, potem Londynu. Kilka lat przebywał w Ameryce Północnej, zwiedził Argentynę i Brazylię. W 1892 osiedlił się w Chicago, gdzie brał udział w redagowaniu dzienników polskich oraz w pracach rozmaitych stowarzyszeń. Sprawozdania ze swych podróży ogłaszał na łamach „Kuriera Warszawskiego". W 1892 na zjeździe w Filadelfii został wybrany przedstawicielem Związku Stowarzyszeń Polskich w Ameryce Północnej, był redaktorem organu związkowego „Zgoda" wydawanego w Chicago. W 1901 powrócił do kraju i włączył się w nurt pracy literackiej. Przez długi czas był członkiem redakcji „Kuriera Warszawskiego". Wydał wiele utworów o tematyce podróżniczo-przygodowej, m.in. Obrazki amerykańskie (1905); Na szlaku sławy, krwi i złota. Szkice z dziejów odkrycia Ameryki (1928); Marion. Opowieści z dalekiej Kanady (1928); Na ciemnych wodach Paragwaju (1931). Zmarł w 1937.
Utwory Stefana Barszczewskiego wprowadzające motywy literatury fantastycznonaukowej to przede wszystkim powieści: W osiem dni dookoła świata. Powieść z niedalekiej przyszłości (t. H Gebethner i Wolff, W. 1922;) t. 2 - Przygody kapitana St. Claira; Gebethner i Wolff, W. 1927); Eliksir profesora Bohusza (Gebethner i Wolff, W. 1923); Złoto Mai (Gebethner i Wolff, W. 1924); Czandu. Powieść z 22 wieku (Gebethner i Wolff, W. 1925); Jak być mogło. Nieurzeczywistniona opowieść lotnicza (Biblioteka Domii Polskiego, W. 1926); Tajemnica Jeziora Bangweolo. Powieść podróżnicza (Książnica-Atlas, Lw. 1938).
Barszczewski znał doskonale twórczość Herberta George;a Wellsa, mi.in. tłumaczył jego The War of the Worlds, 1898 (Wojna dwóch światów, Spółka Wyd. J. Rowiński i A. Sobieszewski, W. 1907) i The War in the Air, 1908 {Wojna w przestworzu, Gebethner i Wolff, W. 1910); z drugiej strony pociągała go francuska literatura spod znaku Juliusza Verne'a.
Skrzyżowanie wspomnianych wpływów dało ciekawą historię o nieśmiertelności {Eliksir profesora Bohusza)- opowieść o "cudownym wynalazku", niezwykle krytyczną w ocenie naszego świata, z pełnym refleksji przesłaniem-epilogiem. Wpływy Juliusza Verne'a przeważają w dorobku prozatorskim Stefana Barszczewskiego również w utworach pozbawionych wartości literackich, gdzie do głosu dochodzą popularne wersje katastroficznych prognoz XX-lecia międzywojennego (zagrożenie ze Wschodu, Czerwony Mesjasz, upadek cywilizacji europejskiej w koncepcjach Oswalda Spenglera, Mariana Zdziechowskiego, Floriana Znanieckiego).
Powieści Czanadu i Jak być mogło operują schematem przyszłej, ogólnoświatowej wojny, lecz na przekór ostrzegawczym wizjom literatów i filozofów odbudowują w finale ład początkowy, w czym należy upatrywać zarówno niesłychane możliwości fantastycznych wynalazków technicznych (zmodernizowane rakiety, działa, hydroplany-helikoptery), jak i mesjanicznych zalet narodu polskiego, który ocala Europę przed zagładą, stając się ostatnim bastionem kultury chrześcijańskiej.
Twórczość fantastyczna
- W osiem dni dookoła świata. Powieść z niedalekiej przyszłości (t. 1, 1922),
- Przygody kapitana St. Claira (t. 2, 1927)
- Eliksir profesora Bohusza (Gebethner i Wolff, W. 1923)
- Złoto Mai (1924)
- Czandu. Powieść z 22 wieku (1925) fragment w Śniąc o potędze
- Jak być mogło. Nieurzeczywistniona opowieść lotnicza (1926) fragment w Śniąc o potędze
Inna twórczość
- Obrazki amerykańskie (1905)
- Na szlaku sławy, krwi i złota. Szkice z dziejów odkrycia Ameryki (1928)
- Marion. Opowieść z dalekiej Kanady (1928)
- Na ciemnych wodach Paragwaju (1931)
- Tajemnica Jeziora Bangweolo. Powieść podróżnicza (1938)