Marcin Wolski
Marcin Wolski | |
Data i miejsce urodzenia | 22 lipca,1947 Łódź |
Narodowość | Polska |
Ważne dzieła | Świnka, Kwadratura trójkąta, Neomatriarchat |
Marcin Wolski ur. 22 lipca 1947 w Łodzi. W 1972 ukończył Wydział Historii UW. Kierownik literacki kabaretu „Stodoła". Debiutował w „Szpilkach" w 1966, w 1968 - na estradzie w kabarecie „Pod Egidą". W 1970 opublikował pierwszy tom wierszy Co nam zostało z tych wad. W 1969-1981 był pracownikiem redakcji rozrywki III Programu PR, w latach 1973-1975 jej kierownikiem. Autor magazynu „60 minut na godzinę" (1974-1981); twórca wielu widowisk, m.in. Telefon zaufania (współautor M. Wojtyszko, 1973); Niebieska komedia (1973); Szkoła upiorów (1982); Czarny kabaret (współautor A. Zaorski, 1978). Twórca blisko stu słuchowisk radiowych o tematyce SF - grotesek, satyr, pastiszy, dziewięciu popularnych seriali słuchowiskowych SF (m.in. Matriarchat), słuchowisk psychologicznych SF {Szkic do portretu), seriali satyryczno-fantastycznych (Antybaśnie; Żywa woda; I stała się ciemność; Gabinet figur; Pod prąd). W latach 1989-2009 tworzył cotygodniową audycję "ZSYP" w Programie 1. Polskiego Radia.
W latach 1975-1981 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, od 1980 był sekretarzem Podstawowej Organizacji Partyjnej Programu III PR. Podczas stanu wojennego zwolniony z pracy z zakazem zatrudnienia w mediach. Twórca opozycyjnego kabaretu objazdowego. W latach 1993-1995 był członkiem Rady ds. Mediów przy prezydencie Lechu Wałęsie. W 2005 wszedł w skład Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich.
Od 21 lipca 2006 do 18 kwietnia 2007 pełnił funkcję dyrektora Programu I Polskiego Radia. W 2006 roku prezydent Lech Kaczyński odznaczył Marcina Wolskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. 20 maja 2009 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis"[2].
Większość napisanych przez Wolskiego tekstów doczekało się realizacji w postaci skeczy i cyklicznych słuchowisk radiowych. Najbardziej znane słuchowiska napisane przez Wolskiego to Laboratorium nr 8, Świnka oraz Matriarchat. W latach 1991-1993 był współautorem popularnego programu Polskie Zoo, później także szopek noworocznych, przedstawiających w krzywym zwierciadle polską scenę polityczną.
Opowiadanie Świnka stało się kanwą scenariusza polskiego filmu fabularnego z 1990 o tym samym tytule. W pomyśle na film Seksmisja można zauważyć związki z Matriarchatem Wolskiego. Łukasz Palkowski pracuje nad scenariuszem do filmu na podstawie Agenta dołu.
Opowiadania SF zamieszczał również w „Przeglądzie Technicznym" (1983) i „Fantastyce" (1983). Członek World SF.
W 1980 ukazała się jego mikropowieść Laboratorium nr 8 (w: J. Kaczmarek i M. Wolski, Rok 3978, KAW, W.); w 1982 Enklawa. Neomatriarchat. Świnka (mikropowieść, WL, Kr.) oraz Numer (powieść, KAW, W.), a w 1984 Z przymrużeniem ucha (opowiadania i wiersze, WRiTV, W.).
Marcin Wolski jest jednym z nielicznych polskich artystów satyryków wykorzystujących językowe szablony fantastyki naukowej dla osiągnięcia efektów humorystycznych. W przeważającej mierze są to aluzje socjologiczno-polityczne, pojawiające się w jego radiowych i estradowych wystąpieniach od 1973. Sposobem przekazywania treści publicystycznych stają się u Wolskiego baśń, a raczej antybaśń, i groteska oparte na fikcyjnych założeniach historycznych; schematy powieści sensacyjno-kryminalnej oraz fantastycznonaukowej (np. zagadnienia podróży w czasie, roboty) skompromitowane przez odwrócenie bądź zakwestionowanie tradycyjnych układów konstrukcyjnych. Do bardziej znanych książek Marcina Wolskiego należy Numer, rodzaj antyutopii, w której komputer unieszczęśliwia ludzkość, przez pomyłkę stwarzając system przewidujący klasyfikację obywateli na podstawie ich możliwości intelektualnych.
Spis treści |
Pies w studni
cykl Pies w studni
- Pies w studni 2000
- Rekonkwista 2001
- Wilk w owczarni 2010
Antybaśnie
- Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną 1991
- Powrót do antybaśni 1993
- Antybaśnie z 1001 dnia 2004
- Włóczędzy czasoprzestrzeni 2005
Trylogia optymistyczna
- Nieprawe łoże 2006
- Noblista 2008
- Kaprys historii 2009
Wallenrod
Powieści
- Laboratorium nr 8 (1980)
- Numer (1982)
- Enklawa 1982
- Neomatriarchat - 1982
- Świnka 1991
- Agent dołu (1988)
- Piąty odcień zieleni (1991)
- Bogowie jak ludzie (1991)
- Krawędź snu (1996)
- Agent dołu. Diabelska dogrywka (1996) - wznowienie Agenta Dołu z rozdziałem Diabelska dogrywka
- Według św. Malachiasza (1999)
- Kwadratura trójkąta w 2003 w zbiorze pod tym tytułem, w 2014 jako samodzielna powieść
- Alterland (2003)
- Ekspiacja (2004)
- Miejsce dla dwojga (2005)
- Zamach na Polskę (2005)
- Klucz do Apokalipsy (2007)
- EuroDżihad (2008)
- Agent dołu. Czarci pomiot (2009) - kolejne wznowienie Agenta dołu wraz z dodatkowymi rozdziałami Diabelska dogrywka, Agent góry i Czarci pomiot
- Drugie życie (2009)
- Ciemna strona lustra (2010)
- Cud nad Wisłą (2010)
- Jedna przegrana bitwa (2010)
- 13 Gabinet (2011)
- Ewangelia według Heroda (2011)
- Doktor Styks (2011)
- Post-Polonia (2012)
- Prezydent von Dyzma (2013)
- Sodoma (2014)
- Ostatnie konklawe
- Powtórka z rozgrywki (2020)
- Międzymorze 2022
- Niewidzialni rycerze 2023
Zbiory opowiadań
- Z przymrużeniem ucha 1984
- The Bestiarium 2002
- Kwadratura trójkąta 2003
- Tragedia "Nimfy 8" 1987
- Enklawa (2004)
Omnibusy
- Enklawa. Neomatriarchat. Świnka (1982)
- Świnka. Matriarchat (2013)
- Numer. Laboratorium nr 8 (2013)
- Enklawa. Tragedia Nimfy 8 (2013)
Chapterbooks
- Rok 3978 1980 z Jan Kaczmarek
Opowiadania
- Galatea Kwazar 04 (08) 1981
- Trzecia planeta Kwazar 03 (11) 1982, Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Zmiana Kwazar 04 (12) 1982
- Zadziwiający przypadek fascynacji Fantastyka 03 (6) 1983
- Wariant autorski Bliskie spotkanie II, Fantastyka 05 (32) 1985, Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Eksponat Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Konfrontacja Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Ludzie-Ryby Tragedia "Nimfy 8"
- Mam prośbę, Jack... Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Masa krytyczna Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Matryca Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Przestępstwo i wyrok Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Przezorność Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Tragedia "Nimfy 8" Tragedia "Nimfy 8", Kwadratura trójkąta
- Telefon zaufania Fantastyka 04 (79) 1989, Antybaśnie z 1001 dnia, Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną
- Koniec systemu Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną
- Omdlenie Nowa Fantastyka 08 (119) 1992, Co większe muchy, Baśnie dla bezsennych, Enklawa
- Budka nr 7 Baśnie dla bezsennych, Enklawa
- Etyka zawodowa Baśnie dla bezsennych, Enklawa
- Hobbysta Baśnie dla bezsennych, Enklawa
- Jedna z lepiej przeprowadzonych akcji Baśnie dla bezsennych, Enklawa
- Największe zdarzenie od czasów Adama Baśnie dla bezsennych, Enklawa
- Party Baśnie dla bezsennych, Enklawa
- Wampiriada Baśnie dla bezsennych, Antybaśnie z 1001 dnia
- Na żywo Nowa Fantastyka 12 (147) 1994
- Operacja "Herod" Enklawa, Nowa Fantastyka 07 (190) 1998
- Worek Trzynaście kotów
- Kot w windzie Nowa Fantastyka 05 (224) 2001
- Bardzo wielki detektyw Nowa Fantastyka 08 (239) 2002, Antybaśnie z 1001 dnia
- Kto wytępił krasnoludki? Nowa Fantastyka 10 (241) 2002, Antybaśnie z 1001 dnia
- Lustro i kolumna Wizje alternatywne 4
- Matriarchat The Bestiarium
- Tak krawiec kraje Nowa Fantastyka 09 (240) 2002, Antybaśnie z 1001 dnia
- Okrągła kanapa Nowa Fantastyka 09 (252) 2003, Antybaśnie z 1001 dnia
- Regent wszystkich szwagrów Nowa Fantastyka 01 (244) 2003, Antybaśnie z 1001 dnia
- Złota RYBA Nowa Fantastyka 07 (250) 2003, Antybaśnie z 1001 dnia
- "Wdowy i sieroty" Antybaśnie z 1001 dnia
- Adventure Explorer Enklawa
- Aktywacja Enklawa
- Alternatywa Enklawa
- Antychryst wiecznie żywy Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Bezpieczny kraj Antybaśnie z 1001 dnia
- Bezsenna królewna Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Cudów nie ma Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Czwarte życzenie Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Dom specyficznej troski Enklawa
- Druga strona Antybaśnie z 1001 dnia
- I czterdziestu rozbójników Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Kapciuszek Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Księżniczka na ziarnku prochu Antybaśnie z 1001 dnia
- Łapiszcze Enklawa
- Mania Antybaśnie z 1001 dnia
- Miotła eksperymentalna Antybaśnie z 1001 dnia
- Miriam Antybaśnie z 1001 dnia
- Niewidzialny Regent Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Ostatni smok Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Po kulce do kłębka Antybaśnie z 1001 dnia
- Stopklatka Wizje alternatywne 5
- Szklany dołek Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Światło i wdzięk Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Teczka I Antybaśnie z 1001 dnia
- Trup na betonie Antybaśnie z 1001 dnia
- Trzeci brat Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Wirus Enklawa
- Wróżka ostatniej szansy Antybaśnie z 1001 dnia
- Za nic Enklawa
- Zadanie ponad siły Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Zapętlenie Antybaśnie z 1001 dnia
- Zaraza Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Zaraza wściekłych kur Antybaśnie z 1001 dnia
- Zastępstwo Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Zdrój im. Dialektyki Antybaśnie - tomik z Wolszczyzną, Antybaśnie z 1001 dnia
- Źródła Antybaśnie z 1001 dnia
- Bitwa pod Oldix Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Ciąg dalszy przygód HSP w VII wieku Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Czarna Śmierć Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Jak zdobyć władzę nad czasoprzestrzenią Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Mężczyzna po czterdziestce Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Na skraju lasu Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Nasz Ulubiony Ciąg Dalszy Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Niebo koloru krwi Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Pisanina Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Postscriptum Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Powrót do Regentsburga Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Przemytnicy nadziei Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Przymykam oczy Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Rozterki młodego historyka Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Spotkanie w Kolonii Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Sztuka latania Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Testament Azehera Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Thetydionowe uderzenia Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Tonacja dzwonów Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Zamek w Oldix Włóczędzy czasoprzestrzeni
- Zwidy hotelowe Włóczędzy czasoprzestrzeni
- 20 Lipca Czas Fantastyki 02 (19) 2009
- Agent Dołu: Pomiot Nowa Fantastyka 03 (318) 2009
- Defilada Czas Fantastyki 04 (21) 2009
- Pocieszyciel Czas Fantastyki 03 (24) 2010
- Operacja "Renesans" Nowa Fantastyka 12 (351) 2011
Inna twórczość
- 60 minut na godzinę 1978
- Z przymrużeniem ucha. Tomik z wolszczyzną 1984
- Klan Szwendałów (1991) Marcin Wolski i Andrzej Zaorski jako Marta Blask
- Książeczka bez nabożeństwa czyli porady dla nieśmiałych cnotliwych i leniwych (1993)
- Trzecia Najśmieszniejsza Kabaretu Nadredaktora cz. II (2003)
- Kabaret Nadredaktora (2001)
Cytaty
- "Modlę się za pana.
- Nie widzę potrzeby, wszystko idzie mi doskonale. - Babcia nauczyła mnie, żeby modlić się, kiedy wszystko idzie dobrze. - A nie wtedy, kiedy idzie źle? - Wówczas może zabraknąć czasu".
Marcin Wolski "Drugie życie"
- "Elżbieta, spełniona miłość Marka, na jaką zawsze się czeka, a bardzo rzadko trafia. Szansa, która przydarza się raz na milion, a może miliard niespełnień. Nagroda i przeznaczenie. Słodycz, rozkosz, a nawet odrobina szaleństwa. Pełnia w wiecznym niedopełnieniu".
Marcin Wolski "Miejsce dla dwojga"
- "(...) Wszystko na tym świecie musi mieć początek, rozwinięcie i zakończenie; ludzkie dramaty polegają przeważnie na tym, że ich bohaterowie nie potrafią właściwie rozpoznać, w jakiej są fazie. Myślą, że to wstęp wstępu, a to już koniec. Przyznano im bowiem nie powieść do zagrania, tylko nowelę...".
Marcin Wolski "Doktor Styks"
- "Człowiek dopóty pozostaje człowiekiem, póki zna swoją przeszłość, myśli o przyszłości i wartościuje teraźniejszość".
Marcin Wolski "Numer"