Scáthach
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
SCÁTHACH – w mitologii celtyckiej wojowniczka, wieszczka i poetka, znana także, jako Scáthach Bunand, pierwotnie prawdopodobnie bogini związana z wojną.
Imię
Imię Scáthach związane jest ze słowem wskazującym na Scáthach jako Cienistą, Mroczną a drugi człon nazwy Scáthach Bunand, pod jak również jest spotkana, wskazuje na zwycięstwo.
Rodowód
Scáthach miała córkę Uathach a według niektórych wersji także synów.
Miejsce
Scáthach miała zamieszkiwać w krainie Scáth, później identyfikowanej z wyspą Skye i znajdującą się w Albie, czyli po prostu w Szkocji bądź, według innej wersji, w górach w Alpach. Prowadziła tam szkołę dla wojowników, do której przybywało na nauki wielu herosów, w tym Cúchlainn i jego przyjaciel Ferdiad. Na drodze do siedziby Scáthach czyhało wiele niebezpieczeństw. Jeden z podróżujących tam bohaterów, Cúchlainn, napotkał po drodze lwa przewodnika, musiał przebyć równinę, oczywiście również najeżoną niebezpieczeństwami i dolinę, gdzie spotkać miał potwory by wreszcie dotrzeć do Scáth. Według tych wersji, gdzie kraina Scáth jest wyspą, pomiędzy nią a lądem przerzucony był wąziutki most, wygięty ku górze, który podobno miał tę właściwość, że zrzucał każdego jeźdźca. Tak, więc już samo znalezienie się przed bramą stanowiło rodzaj pomyślnie przebytej próby. Cúchlainn miał pokonać ją tzw. skokiem łososia. Miejsce zamieszkania Scáthach należało do tamtego świata, czyli celtyckich zaświatów.
Szkoła wojowników u Scáthach
U Scáthach szkolący się na wojownika opanowywał umiejętności o takich nazwach jak fortel z brzeszczotem, fortel z włócznią, fortel z liną, skok łososia czy taniec mistrza rydwanu.
Scáthach A Cúchlainn
Scáthach szkoliła Cúchlainna. Miała również przepowiedzieć mu przyszłość oraz podarować gae bolga, włócznię niechybiającą celu a także swoją córkę, Uathach. Z kolei Cúchlainna pokonał jej odwiecznego wroga – Aoife.
Literatura
- Gąssowski J., Mitologia Celtów, Warszawa 1987, vol. 8.
- Gierek B., Celtyckie boginie wojny, „Studia Religiologica”, 2003, t.MCCLXVI, nr 36.
- Gierek B., Religie Celtów, Kraków 2013.
- Kempiński A.M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
- Matthews J., i Matthews C., Mitologia Wysp Brytyjskich, 1997.
- Botheroyd S., i Botheroyd P.F., Słownik mitologii celtyckiej, 1998.
- Monaghan P., The Encyclopedia Of Celtic Mythology And Folklore, New York 2004.
- Kałużna-Ross J., Mitologie świata. Celtowie, Kraków 2007.
- Sacha-Piekło M., Zaświaty i krainy mityczne. Leksykon, Kraków 1999.
(aut. Izabela Ozga)
