Styks
LEKSYKON FANTASTYKI | |
fiction |
STYKS — w mitologii greckiej nimfa i rzeka, której dała imię.
Nazwa
Grecka nazwa Styksu charakteryzuje rzeką i nimfę jako przeraźliwą.
Rodowód
Według najbardziej popularnej tradycji Styks była córką Okeanosa i Tetydy. Inne źródło, a konkretniej Hyginus w swoim Fabulae, widzi w niej dziecko Erebu i Nyks. Była żoną Pallasa. Doczekała się z nim potomstwa w postaci Nike, Zelosa, Kratosa, Bii. Jedna z tradycji widzi w niej matkę Persefony, która miała przyjść na świat ze związku Styks z Zeusem. Z Pejrasem miała począć Echidnę.
Miejsce
Rzeka Styks miała swoje źródło w Arkadii w pobliżu Nonakris. Płynęła przez zaświaty.
Charakterystyka
Podczas walki z olbrzymami a konkretniej z tytanami, Styks wsparła Zeusa, przywodząc na Olimp swoje dzieci. Ona sama za swój czyn zyskała od Zeusa miano poręczycielki bogów. Odtąd to na Styks bogowie składali swoje przysięgi. Iris, posłanka bogów, czerpała wodę z podziemnej rzeki. Kto złamał przysięgę na wody Styksu tego czekała dziewięcioletnia kara, rok pozbawienia oddechu, nektaru oraz ambrozji, boskich napojów bogów a następnie dziewięć lat wygnania z Olimpu. Wody Styksu miały ambiwalentny charakter, mogły nieść śmierć bądź życie. Ta część Styksu, która znajdowała się nad ziemią, była śmiertelną trucizną, zarówno dla ludzi jak i zwierząt, z kolei wody płynące pod ziemią, miały życiodajną moc. Według legendy to wodą ze Styksu otruty został Aleksander Macedoński. Z kolei w podziemnych nurtach Styksu Tetyda wykąpała swojego syna, Achillesa, chcąc uczynić go odpornym na wszelkie rany. Po rzece Styks poruszał się przewoźnik umarłych Charon w swojej łodzi. Przewóz rzeką Styks kosztował jednego obola.
Literatura
- Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
- Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
- Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
- Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997.
- Schmidt J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2006.
- Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008.
(aut. Izabela Ozga)