Tuatha Dé Danann
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
TUATHA DÉ DANANN – w mitologii celtyckiej plemię bogini Danu.
Nazwa
Tuatha Dé Danann oznacza właśnie Plemię Bogini Danu. Można je spotkać także pod nazwą Fir Dea, co oznacza Ludzi Bogini, bądź też Tuatha Dea, czyli Plemię Bogini. Od jej trzech synów – Briana, Iuchaira i Iucharbaira – Tuatha Dé Danann znani są także jako Fir tri nDea, czyli Ludzie Trzech Bogów.
Rodowód
To boskie pelmię wywodziło się od Nemeda. Zaliczał się do niego z bogów Nuadu, Dagda, Dian Cécht, Lug, kowal Gobiniu, Ogma a z bogiń Morrígan, Badb i Macha. Byli wśród tego ludu także druidzi.
Atrybuty Tuatha Dé Danann
Do atrybutów tych bogów należał kocioł boga Dagdy, pełen nigdy nie kończącego się jedzenia, nie chybiająca celu włócznia boga Luga, miecz Nuadu oraz Lia Fail, czyli Kamień Fal, który służył do intronizacji królów i odzywał się krzykiem, kiedy zasiadał na nim prawowity władca.
Przybycie Tuatha Dé Danann
Tuatha Dé Danann mieli przybyć do Irlandii na statkach z wysp położonych za morzem na zachodzie. Według podań ich przybyciu towarszyła magiczna mgła, tak gęsta, że umożliwiła im niepostrzeżone pojawienie się. Z drugiej strony podania mówią, że Tuatha Dé Danann spalili swe statki by za zasłoną dymną ukryć się przed mieszkańcami tej ziemi.
Charakterystyka
Tuatha Dé Danann dysponowali ogromną mocą dzięki znajomości magii. Jako mieszkańcy sídhe byli nieśmiertelni a ich rodowód starszy od ludzkiego. To oni byli władcami i mieszkańcami irlandzkich ziem, do czasu przybycia Milezjanów.
Tuatha Dé Danann a Fomorianie
Tuatha Dé Danann stoczyli dwie bitwy nad Mag Tuired nim objęli władzę nad Irlandią. W pierwszej bitwie pokonali Fir Bolgów. Pierwotnie królem został Nuadu, ponieważ jednak w drugiej bitwie, z Fomorianami, został okaleczony, mianowicie stracił dłoń, w jego imieniu rządził Breas. Nuada, który dzięki wprawionej srebrnej dłoni, mógł na powrót sprawować władzę, zginął w drugiej bitwie na Mag Tuired z Fomorianami. Królem po nim zostać miał Lug.
Tuatha Dé Danann a Milezjanie
Tuatha Dé Danann rządzili Irlandią aż do czasu najazdu Milezjanów, plemienia ludzi. Lud Bogini Danu musiał ustąpić i odtąd miał mieszkać w zaświatach, w sídhe jako jedni z aes sídhe, czyli ludu ze wzgórz. Bogowie należący do tego plemienia niejednokrotnie mieszali się w sprawy ludzkie.
Tuatha Dé Danann a wróżki i elfy
Późniejsze źródła łączą sídhe, a więc i Tuatha Dé Danann, z wróżkami oraz z nordyckimi elfami.
Literatura
- Gąssowski J., Mitologia Celtów, Warszawa 1987, vol. 8.
- Matthews J., i Matthews C., Mitologia Wysp Brytyjskich, 1997.
- Monaghan P., The Encyclopedia Of Celtic Mythology And Folklore, New York 2004.
- Botheroyd S., i Botheroyd P.F., Słownik mitologii celtyckiej, 1998.
- Kałużna-Ross J., Mitologie świata. Celtowie, Kraków 2007.
- Ó hÓgáin D., The Lore of Ireland. An Encyclopaedia of Myth Legend and Romance, Woodbridge 2006.
(aut. Izabela Ozga)
