J. G. Ballard
J. G. Ballard | |
Data i miejsce urodzenia | 15 listopada,1930 Szanghaj |
Data i miejsce śmierci | 19 kwietnia 2009 Londyn |
Narodowość | Anglia |
Strona domowa |
James Graham Ballard (15 listopada 1930 - 19 kwietnia 2009) angielski powieściopisarz, w fantastyce jeden z czołowych twórców Nowej Fali. Jego najbardziej znane książki to: Kraksa (1973) i po części autobiograficzna powieść Imperium Słońca, sfilmowana przez Stevena Spielberga, której akcja dzieje się w Szanghaju w czasie II wojny światowej. Proza Ballarda była chetnie przenoszona przez filmowców, choćby Cronenberga.
Charakterystyczny i rozpoznawalny styl pisarski Ballarda doprowadził do powstania przymiotnika "Ballardian" w języku angielskim, na oznaczenie stylu przypominającego styl Ballarda, a opisującego, w sposób antyutopijny, człowieka wobec zmian technologicznych, społecznych i środowiskowych".
Jako dziecko był świadkiem inwazji Japonii na Szanghaj i okrucieństw wojny, co zapewne miało wpływ na na gwałtowność i apokaliptyczne wizje jego pierwszych powieści. Wspomnienia wojenne z obozu dla internowanych stały się kanwą powieści Imperium Słońca, aczkolwiek Ballard dość skutecznie usunął z niej watki rodzinne. W 1946 roku wrócił do Anglii, gdzie rozpoczął studia w Cambridge. Tu zaczął pisać pierwsze surrealistyczne i sugestywne opowiadania. Na polu fantastyki debiutował w 1956 roku w piśmie "New Worlds". W tym czasie - 1964 - zmarła nagle żona Ballarda, co przeżył bardzo głęboko. Sam wychowywał troje dzieci, nigdy się ponownie nie ożenił, aczkolwiek Michael Moorcock kilka lat później poznał go z Claire Walsch, która została partnerką Ballarda.
Ballard stał się autorem jednego z najgłośniejszych skandali w kulturze lat 70., publikując Atrocity Exhibition, zbiór nowel (do dziś krytycy się spierają, czy to rozdziały większej całości czy oddzielne historie), gdzie obnażył światowy establishment i okrucieństwo świata. Książka, już po wydrukowaniu, została zatrzymana w drodze do księgarń i zniszczona, w obawie przed procesami sądowymi od znanych osób i sław, które były bohaterami tych historyjek. Kolejny skandaliczny projekt Ballarda to wystawa rozbitych samochodów i powieść Kraksa, napisana pod wpływem wypadku samochodowego, jaki miał w 1973 roku. Umiejętnie opisał tu seksualny potencjał wypadków samochodowych, śmierć, ból i okaleczenie z podnietą seksualną.
Ballard przez twórców cyberpunku jest nazywany wielkim inspiratorem (Bruce Sterling). Wśród miłośników fantastyki znany z antyutopijnych powieści i sugestywnych opowiadań, a których najbardziej popularny i znany jest cykl "Sands Vermilion", osadzone w tytułowej miejscowości wypoczynkowej na pustyni, zamieszkałej przez zapomnianych gwiazdy, ekscentrycznych artystów, a także kupców. Każda historia zawiera szczególnie egzotyczne technologie, takie jak poezja komponowana przez komputery, orchidee z operowym głosem, phototropic malarskie płótna itp.
U Ballarda zdiagnozowano zaawansowanego raka prostaty w czerwcu 2006 roku, zmarł w Londynie w kwietniu 2009 roku.
W 2008 roku "The Times" umieścił Ballarda na liście "50 największych pisarzy brytyjskich po 1945 roku ".
W Polsce na temat Ballarda napisała książkę Dominika Oramus - Grave New World, The Decline of the West in the Fiction of J.G. Ballard.
Spis treści |
Vermilion Sands
- Prima Belladonna (1956) (opowiadanie) Prima Bella Donna inny tytuł Prima Belladonna Literatura na świecie 7-8 1973, Feniks 01 (01) 1984, Rzeźbiarze chmur
- Venus Smiles (1957) (opowiadanie) inny tytuł: Mobile (1957) Uśmiech Wenus inny tytuł Uśmiech Wenery Feniks 03 (08)1986, Feniks (antologia), Rzeźbiarze chmur
- Studio 5, The Stars (1961) (opowiadanie) Studio 5, Gwiazdy Rzeźbiarze chmur
- The Thousand Dreams of Stellavista (1962) (opowiadanie) Tysiąc snów ze Stellavisty Rzeźbiarze chmur
- The Singing Statues (1962) (opowiadanie)
- The Screen Game (1963) (opowiadanie)
- Cry Hope, Cry Fury! (1967) (opowiadanie)
- The Cloud-Sculptors of Coral D (1967) (opowiadanie) Rzeźbiarze chmur Nowa Fantastyka 3 (234) 2002, Rzeźbiarze chmur
- Say Goodbye to the Wind (1970) [SF]
- Vermilion Sands (1971) zbiór opowiadań
Powieści
- The Drowned World (1962) Zatopiony świat
- The Wind from Nowhere (1962)
- The Burning World (1964) inny tytuł: The Drought (1965)
- The Crystal World (1966)
- Crash (1973) Kraksa
- Concrete Island (1974) Wyspa
- High-Rise (1975)
- The Unlimited Dream Company (1979) Fabryka bezkresnych snów
- Hello America (1981) Witaj Ameryko
- The Day of Creation (1987)
- Rushing to Paradise (1994) W pospiechu do raju
- Zeit endet (1994)
- Cocaine Nights (1996)
- Super-Cannes (2000)
- Millennium People (2003)
- Kingdom Come (2006)
Zbiory opowiadań
- Billenium (1962)
- The Voices of Time and Other Stories (1962)
- The Four-Dimensional Nightmare (1963)
- Passport to Eternity (1963)
- The Terminal Beach (1964)
- Terminal Beach (1964)
- The Impossible Man and Other Stories (1966)
- The Overloaded Man (1967) Człowiek przeciążony Ogród czasu
- The Day of Forever (1967) Wieczny dzień Ogród czasu
- The Disaster Area (1967)
- The Atrocity Exhibition (1970) inny tytuł: Love and Napalm: Export USA (1972)
- Chronopolis and Other Stories (1971)
- De Wachtvelden (1973)
- Chronopolis (1975)
- Low-Flying Aircraft and Other Stories (1976)
- The Best of J. G. Ballard (1977) Ogród czasu
- The Best Short Stories of J. G. Ballard (1978)
- The Venus Hunters (1980)
- Le Livre d'Or de la Science-Fiction: J. G. Ballard (1980)
- Myths of the Near Future (1982)
- The Voices of Time (1984)
- Memories of the Space Age (1988)
- War Fever (1990)
- The Complete Short Stories (2001) inny tytuł: The Complete Stories of J. G. Ballard (2009)
- The Complete Short Stories: Volume II (2006) Rzeźbiarze chmur
- The Complete Short Stories: Volume I (2006)
- Die Stimmen der Zeit (2007)
- Vom Leben und Tod Gottes (2007)
- Rzeźbiarze chmur polskie wydanie (2010)
Omnibusy
- The Drowned World & The Wind from Nowhere (1965)
- Supernova! (1974) z Robert A. Heinlein i Isaac Asimov
- Millemondiestate 1981: Tre romanzi completi di J. G. Ballard (1981)
Chapterbooks
- Why I Want to Fuck Ronald Reagan (1968)
- News from the Sun (1982)
- Running Wild (1988)
Nonfiction
- A User's Guide to the Millennium: Essays and Reviews (1996)
- J.G. Ballard: Quotes (2004)
- J.G. Ballard: Conversations (2005)
- Miracles of Life (2008)
Nongenre
- Empire of the Sun (1984) Imperium Słońca
- The Kindness of Women (1991)
Opowiadania
- Escapement (1956) Ucieczka Rzeźbiarze chmur
- Build-Up (1957) inny tytuł: The Concentration City (1957) Miasto koncentracyjne Ogród czasu
- Manhole 69 (1957) Studzienka 69 Ogród czasu
- Track 12 (1958) Zemsta inny tytuł Ścieżka dźwiękowa 12 Panorama 48 1974, Kraina Fantazji I,Rzeźbiarze chmur
- The Sound-Sweep (1959) Wymiatacz dźwięków Przegląd Techniczny 19-20 1980, Ogród czasu
- The Waiting Grounds (1959) Miejsce oczekiwania Ogród czasu
- Now: Zero (1959) Teraz! Zero Rzeźbiarze chmur
- Zone of Terror (1960) Strefa grozy Rzeźbiarze chmur
- Chronopolis (1960) Chronopolis Przegląd Techniczy 51-51 1979, Ogród czasu
- The Voices of Time (1960) Głosy czasu Tematy 23-24 1967, Problemy 07 (352) 1975, Kroki w nieznane tom 3, Ogród czasu
- The Last World of Mr. Goddard (1960) Ostatni świat pana Goddarda Rzeźbiarze chmur
- Deep End (1961) Głęboki koniec Rzeźbiarze chmur
- The Overloaded Man (1961)
- Mr F. is Mr F. (1961) Pan F. jest panem F. Rzeźbiarze chmur
- Billennium (1961) Bilenium Problemy 04 (432) 1982, Ogród czasu
- The Gentle Assassin (1961) Uprzejmy zabójca Rzeźbiarze chmur
- The Insane Ones (1962) Szaleńcy Ogród czasu
- The Drowned World (1962)
- The Garden of Time (1962) Ogród czasu Problemy 02 (407) 1980, Terra Phantasia cz. I, Przekrój (?), Ogród czasu
- Thirteen to Centaurus (1962) Trzynastu do Centaura Kroki w nieznane tom 6, Ogród czasu
- The Cage of Sand (1962) Klatka piasku Problemy 07 (412) 1980, Ogród czasu
- Passport to Eternity (1962) Bilet do wieczności Problemy 01 (429) 1982, Ogród czasu
- The Watch-Towers (1962) Strażnice Rzeźbiarze chmur
- The Man on the 99th Floor (1962)
- The Subliminal Man (1963) Człowiek podświadomy Problemy 04 (432) 1982, Ogród czasu
- A Question of Re-Entry (1963) Problem powrotu Problemy 04 (409) 1980, Ogród czasu
- The Time-Tombs (1963) Groby czasu Sfanzin 1-2 (5-6) 1983
- The Reptile Enclosure (1963) inny tytuł: The Sherrington Theory (1963)
- Now Wakes the Sea (1963)
- End-Game (1963)
- Minus One (1963)
- The Venus Hunters (1963) inny tytuł: The Encounter (1963)
- The Sudden Afternoon (1963)
- Time of Passage (1964)
- The Terminal Beach (1964) Ostatnia plaża Ogród czasu, Problemy 02 (419) 1981, Droga do science fiction 3 cz.2
- The Lost Leonardo (1964) Zaginiony Leonardo Phantasma 1 1986
- Prisoner of the Coral Deep (1964)
- The Illuminated Man (1964)
- Equinox (1964)
- The Volcano Dances (1964)
- The Drowned Giant (1964) inny tytuł: Souvenir (1964) Souvenir inne tytuły: Martwy olbrzym i Topielec Tematy 23-24 1967, Literatura na świecie 01 1976, Wizje dla ubogich 3: Ludzie bez kości, Odgłosy 26 1986, Rzeźbiarze chmur, Złota Księga Fantasy
- The Delta at Sunset (1964)
- The Gioconda of the Twilight Noon (1964)
- Dune Limbo (excerpt from The Draught) (1965)
- The Assassination of John Fitzgerald Kennedy Considered as a Downhill Motor Race (1966)
- Plan for the Assassination of Jacqueline Kennedy (1966)
- You and Me and the Continuum (1966)
- The Assassination Weapon (1966)
- The Day of Forever (1966)
- The Impossible Man (1966)
- Storm-Bird, Storm-Dreamer (1966) also appeared as: Variant Title: Storm Bird, Storm Dreamer (1966)
- You: Coma: Marilyn Monroe (1966)
- The Atrocity Exhibition (1966)
- Tomorrow is a Million Years (1966)
- Notes Towards a Mental Breakdown (1967) inny tytuł: The Death Module (1967)
- The Recognition (1967) Rekognicja inny tytuł Rozpoznanie Niebezpieczne wizje
- Why I Want to Fuck Ronald Reagan (1968)
- Love and Napalm: Export U.S.A. (1968)
- The Great American Nude (1968)
- The University of Death (1968)
- The Dead Astronaut (1968) Powrót inny tytuł Martwy astronauta' Wizje 3 1986, Widok z Wysokiego Zamku 04 (09) 2000], Playboy science fiction
- The Generations of America (1968)
- The Comsat Angels (1968)
- Crash! (1969) Kraksa Kraina Fantazji tom 1
- The Summer Cannibals (1969)
- How Dr Christopher Evans Landed on the Moon (1969)
- The Killing Ground (1969)
- The Beach Murders (1969) inny tytuł: Confetti Royale (1969)
- A Place and a Time to Die (1969)
- Tolerances of the Human Face (1969)
- Mae West's Reduction Mammoplasty (1970)
- Coitus 80 (1970)
- Journey Across a Crater (1970)
- Princess Margaret's Facelift (1970)
- The Greatest Television Show on Earth (1972) Największy show telewizyjny na świecie Sfera
- Crash (excerpt) (1973)
- My Dream of Flying to Wake Island (1974)
- Low-Flying Aircraft (1975)
- The Air Disaster (1975)
- A Happy Arrangement (1975)
- The Smile (1976)
- The 60 Minute Zoom (1976)
- The Life and Death of God (1976)
- Queen Elizabeth's Rhinoplasty (1976)
- Notes Towards a Mental Breakdown (1976 version) (1976)
- The Ultimate City (1976)
- The Dead Time (1977)
- The Index (1977)
- The Intensive Care Unit (1977)
- Theatre of War (1977)
- Having a Wonderful Time (1978)
- Motel Architecture (1978)
- One Afternoon at Utah Beach (1978)
- Zodiac 2000 (1978)
- A Host of Furious Fancies (1980)
- The Secret Autobiography of J. G. B****** (1981)
- News from the Sun (1981)
- Controtempo (1981)
- Memories of the Space Age (1982)
- Report on an Unidentified Space Station (1982)
- Myths of the Near Future (1982)
- The Object of the Attack (1984)
- The Man Who Walked on the Moon (1985)
- Answers to a Questionnaire (1985)
- The Secret History of World War 3 (1988)
- Running Wild (1988)
- Jane Fonda's Augmentation Mammoplasty (1989)
- Love in a Colder Climate (1989)
- The Enormous Space (1989)
- The Largest Theme Park in the World (1989)
- War Fever (1989) Duch walki Fenix 04 (04) 1990
- Dream Cargoes (1990)
- Neil Armstrong Remembers His Journey to the Moon (1991)
- A Guide to Virtual Death (1992)
- The Message from Mars (1992)
- Report from an Obscure Planet (1992)
- The Dying Fall (1996)