Heimdall

LEKSYKON FANTASTYKI

fiction

[−] Heimdall (Bibliografia)

  Runy (cykl)

HEIMDALL — w mitologii germańskiej (nordyckiej) bóg, strażnik boskiej siedziby, Asgardu.

Nazwa

Imię Heimdalla oznaczało początek wszystkiego w znaczeniu świata. Inna etymologiczna intepretacja łączy je ze słowem dallr oznaczającym drzewo. W obu pierwszy człon jego imienia wskazuje na heimr czyli świat. Heimdall znany był także pod przydomkami. Bywał więc Gullintani, czyli Złotozębym a także Hallinskidi, które to imię łączyło go z konkretnym zwierzęciem, baranem. Wśród ludzi przybrał imię Riga.

Rodowód

Heimdalla wydało na świat dziewięć olbrzymek, przez niektórych badaczy uważanych za córki boga morza, Aegira. Nosiły one imiona Gialp, Greip, Egia, Augeia, Ulfrun, Aurgiafa, Sindur, Atla oraz Jarnsaxa. Niepewna jest informacja, przypisująca Heimdallowi za ojca boga Odyna. Heimdall należał do boskiego rodu Asów.

Wygląd i atrybuty

Heimdall po narodzinach został magicznie uodporniony przez swoje dziewięć matek, mocą ziemi, wody oraz krwią odyńca. Heimdall był właścicielem rogu Gjallarhorn. Bóg ów miał odznaczać się doskonałym słuchem oraz wzrokiem. Widział na odległość stu mil i słyszał jak rośnie trawa i wełna. Praktycznie obywał się bez snu. Potrzebował go, zgodnie z poetycką metaforą, mniej niż ptak. Miał zdolność do zmiany postaci, podczas walki z bogiem tricksterem Lokim przmienił się w fokę. Miał również swojego wierzchowca, Gulltoppa.

Miejsce

Strzegł mostu Bifrost, prowadzącego do Asgardu. To właśnie nad tym mostem wznosił się jego pałac, Himinbjörg. Spośród miejsc z Heimdallem związany jest także Yggdrasill, drzewo świata. Pod jego korzeniami miało znajdować się ucho Heimdalla.

Charakterystyka

Wrogiem Heimdalla był bóg Loki. Stoczył z nim bitwę na początku świata i miał stoczyć ją na końcu, w dniu Ragnarök, czyli końca świata. Heimdall zabije wtedy swojego wroga Lokiego, ale i sam polegnie z jego ręki. Jako strażnik bogów odzyskał także z rąk Lokiego naszyjnik Freyji Brisingamen. Pokonał wtedy przeciwnika przybrawszy postać foki.

Heimdall w zamian za doskonały słuch złożył ofiarę z własnego ucha, które od tamtej pory znalazło się pod korzeniami Yggdrasilla, drzewa świata. W niektórych intepretacjach Heimdall uważany jest za personifikację Yggdrasilla. Na jego związek z drzewem świata wskazuje ponad to pełniona przez niego funkcja strażnika bogów oraz jedna z intepretacji jego imienia.

Heimdall był uważany za ojca ludzkości. Jako Rig dał początek trzem stanom — arystokracji, wojownikom oraz niewolnikom.

W dniu końca świata Ragnarök, Heimdall zadmie w swój róg Gjallarhorn, ogłaszając w ten sposób ostatnią walkę bogów z olbrzymami.

Literatura

• Słupecki L. P., Mitologia skandynawska w epoce Wikingów, Kraków 2003.
• Szrejter A., Mitologia Germańska, Warszawa 1997.
• Mitologie świata. Ludy skandynawskie, Kraków 2007.
• Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
• Kempiński A. M., Ilustrowany leksykon mitologii Wikingów, Poznań 2003.
• Sturluson S., Edda Prozaiczna, Sandomierz 2007.
• Edda Poetycka, Wrocław 1986.

(aut. Izabela Ozga)