Ares
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
ARES — w mitologii greckiej bóg wojny, w jej ciemnym aspekcie, w mitologii rzymskiej utożsamiany z Marsem.
Imię
Imię Aresa wiąże się z greckim słowem ara, co oznacza przekleństwo, bądź modlitwę o złowróżbnym charakterze.
Rodowód
Ares miał pochodzić z Tracji. Jest uważany także za syna Zeusa i Hery. Jego siostrą była więc Ejlejtyja a także Hebe. Niekiedy do sióstr Aresa zalicza się także Eris. Bratem Aresa był Hefajstos. Według innej z wersji Ares miał przyjść na świat bez pomocy mężczyzny. Matką jego jest, także w tej wersji, Hera. Ze związku Aresa z Afrodytą przyszli na świat synowie, Eros i Anteros a także Fobos i Dejmos oraz córka, Harmonia. Ares łączył się także ze śmiertelnymi kobietami. Był ojcem gwałtowników, naruszających porządek. Jego synem był Diomedes i Ojnomaos. Uchodził także Ares za ojca Meleagera i amazonek. Był także ojcem smoka tebańskiego. Kyknos to imię innego z jego synów. Córką Aresa była również Alkippe.
Ares był prawdopodobnie bogiem obcego, być może trackiego, pochodzenia.
Wygląd
Ares miał słynąć z ogromnego wzrostu. Był również urodziwy. Przedstawiano go jako młodzieńca, często nago bądź w rynsztunku wojennym. Jako taki miał na sobie zbroję, hełm, w rękach trzymał włócznię, tarczę oraz miecz. Miał także wóz, zaprzężony w cztery rumaki. Zwierzętami związanymi z bogiem był sęp oraz pies.
Charakterystyka
Bóg wojny, przeciwstawiany bogini wojny, Atenie. W przeciwieństwie do niej, hołdującej walce sprawiedliwiej, Aresa cieszył bitewny zgiełk i przelew krwi. Podczas walki nie przywiązał wagi do żadnej ze stron, a nawet jeżeli stawał po którejś z nich, generalnie było mu to obojętne. Walczyć zwykł Ares najczęściej pieszo, niekiedy jednak pojawiał się na swoim wozie, zaprzężonym w cztery rumaki. Aresowi towarzyszyły dwie boginie — Eris i Enyo — oraz dwaj bogowie — Fobos oraz Dejmos.
Bóg wojny brał udział w wojnie bogów z olbrzymami, tytanami, zwanej tytanomachią. Podczas wojny trojańskiej walczył bóg po stronie Achajów, choć, jak to już było wyżej powiedziane, nie przywiązał do żadnej ze stron większej wagi. Ares wielokrotnie bywał ranny bądź upokorzony w bitwie przez wroga. Podczas tytanomachii Aloadzi obezwładnili i porwali Aresa, na trzynaście miesięcy zamykając boga w beczce. Po tym czasie Aresa, za radą macochy Aloadów, Eriboji,uwolnił Hermes. Podczas wojny trojańskiej między Aresem a Diomedesem stanęła Atena, w magicznym hełmie, który dawał jej niewidzialność i odwróciła kopię boga, zwróconą w kierunku Diomedesa. Doprowadziło to do tego, że Diomedes zranił Aresa, bóg wydał z siebie okropny wrzask i uciekł na Olimp, gdzie nakazał opatrzyć go Zeus. Podczas tej samej wojny Aresa ogłuszyła kamieniem znowuż Atena. Podczas potyczki z Heraklesem Ares został również pokonany przez herosa. Raz ów odebrał mu broń, drugi raz podczas walki herosa z synem Aresa, Kyknosem, Ares wmieszał się między nich i został zraniony w udo przez Heraklesa. Po tym wydarzeniu Ares uciekł na Olimp.
Ares nie był lubiany nie tylko przez Atenę, ale nie cieszył się również popularnością wśród innych bogów a także wśród śmiertelników.
Znana jest historią miłości Aresa i Afrodyty i wynikła z tego miłosna afera. Otóż kiedy bóg oddawał się miłości z boginią spostrzegł to Helios i doniósł o wszystkim mężowi Afrodyty, Hefajstosowi. Ów przygotował specjalną, bardzo cienką lecz wytrzymałą sieć, którą zamocował na łożu, po czym udał się w podróż, by wrócić w niespodziewanym dla kochanków momencie i zastać ich zaplątanych w ową sieć. Hefajstos zwołał wszystkich bogów, nie pojawiły się tylko boginie. Sytuacja kochanków zbudziła ogólną wesołość. W efekcie Ares miał zapłacić odszkodowanie Hefajstosowi za poniesioną zniewagę. Ares, po tej aferze, uciekł do Tracji, a Afrodyta na Cypr. Oboje przez jakiś czas nie pokazywali się w gronie bogów.
Historia Aresa wiąże się także, poza Tracją, według tradycji miejscem jego pochodzenia, z miastem Teby i z Atenami. Miejsca, skąd wzięło początek miasto Teby miał strzec syn Aresa, smok tebański. Zabił go jednak Kadmos. Wzburzony tym bóg kazał Kadmosowi służyć sobie przez osiem lat jako niewolnik, po czym zwolnił go z tego obowiązku i wydał za swoją córkę, Harmonię. Od Aresa bierze swój początek Aeropag w Atenach, gdzie zbierał się sąd. To u stóp wzgórza, przy tamtejszym źródle, miał bóg ujrzeć jak syn Posejdona, Halirrotios bierze siłą jego córkę, Alkippe. Ares zabił więc Halirrotiosa, czym sprowadził na siebie gniew Posejdona. Bogowie rozstrzygnęli jednak spór na jego korzyść, stwierdzając, że zabójstwo było uprawnione.
Kult
Boga czczono na ziemiach trackich i w Tebach. Z nim związana była historia ateńskiego Aeropagu, gdzie zbierał się sąd starożytnych, o czym mówił wspomniany wyżej mit.
Literatura
- Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
- Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
- Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
- Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997.
- Schmidt J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2006.
- Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008.
- Kerényi, K., Mitologia greków", Warszawa 2002.
- Pietrzykowski M., Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1983.
(aut. Izabela Ozga)
