Helios
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
Rodowód
Helios należał do pierwszego, przedolimpijskiego grona bogów. Po zdobyciu władzy przez Zeusa, pozycja Heliosa wobec bogów olimpijskich była podrzędna. Helios uchodził za sługę Zeusa. Bóg ten był synem Hyperiona i Tei. Miał dwie siostry, Eos oraz Selene. Żoną boga słońca była Perseis. Z tego związku przyszedł na świat Ajetes, Kirke oraz Pazyfae. Helios doczekał się licznego potomstwa nie tylko ze swoją małżonką. Z jego zbliżenia z Rodos przyszło na świat siedmiu synów, Heliadów, o imionach Ochimos, Kerkafos, Makareus bądź Makar, Aktis, Tenages, Triopas, Kandalos. Z kolei Klymene dała mu córki Heliady o imionach Merope, Helias, Fojbe, Ajterie, Lampetie a także syna Faetona.
Miejsce
Helios przemierzał całe niebo od wschodu do zachodu. W dzień przebywał na górze, na nieboskłonie, docierał ze wschodu aż do zachodu, do Wysp Szczęśliwych, gdzie zanurzał się w morzu wraz ze swoim rydwanem, następnie nocą podróżował oceanem, Okeanosem.W ten sposób mógł rano znów znaleźć się na wschodzie. Po obu stronach, zarówno na wschodzie jak i na zachodzie, miał swoje pałace. Do niego należała wyspa Rodos, podarowana mu przez Zeusa, po tym jak wyłoniła się z morza a także Sycylia. Na wyspie Sycylii, znanej także jako Trinakria , miał swoje stado.
Wygląd i atrybuty
Przedstawiany jako piękny bóg w pełni sił. Na głowie miał koronę z której odchodziły złote promienie. Na sobie lekką szatę. Bóg w dzień podróżował na rydwanie, zaprzężonych w cztery, ogniste rumaki. Nocą, wraz z zaprzęgiem, przepływał Okeanos na wielkiej czaszy, pełniącej funkcję łodzi.Zwierzętami mu poświęconymi były białe byki. Według mitu stada boskich byków pasły się na Sycylii, znanej także jako Trinakria, oddane pod opiekę córek Heliosa, Heliad.
Charakterystyka
Helios był bogiem, który widział wszystko, co się działo na świecie. W mitach to on donosi Hefajstosowi o zdradzie jego żony Afrodyty a także jest świadkiem uprowadzenia Persefony przez Hadesa do podziemia. Powiadamia o tym jej matkę, Demeter.
Helios mógł porazić ślepotą. Po tym jak towarzysze Odyseusza zabili i zjedli część stad boga, pasących się na Sycylii, Helios domagał się od Zeusa pomsty. Ojciec bogów zabił więc towarzyszy Odyseusza piorunem. Helios wydłużył ich wędrówkę, manipulując długością doby. Z kolei Heraklesowi pożyczył bóg swój boski zaprzęg, kiedy heros wyprawiał się przeciwko Geryonowi. Helios uległ namowom swojego syna Faetona i pouczając go by podczas drogi nie trzymał się ani za blisko ziemi ani za blisko słońca, pozwolił mu powozić swoim zaprzęgiem. Doprowadziło to do śmierci Faetona.
Kult
Helios czczony był na Sycylii i wyspie Rodos. Na tej ostatniej, przy wejściu do portu, stał poświęcony mu posąg, jeden z siedmiu cudów świata antycznego, zwany Kolosem Rodyjskim.
Literatura
- Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
- Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
- Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
- Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997.
- Schmidt J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2006.
- Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008.
- Kerényi, K., Mitologia greków, Warszawa 2002.
- Pietrzykowski M., Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1983.
(aut. Izabela Ozga)
