Ilja Warszawski

Ilja Warszawski
Data i miejsce urodzenia	14 grudnia,1908 Kijów
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1974
Narodowość	Rosja
Strona domowa

Ilja Warszawski. Rosyjski autor sf.

Urodził się w Kijowie, 14 grudnia 1908 r. Ukończył wyższą szkołę morską, pracował jako mechanik i inżynier-konstuktor. Na niwie literackiej debiutował już w roku 1929 (tom "Wokrug swieta bez bilieta", czyli „Wokół świata bez biletu”, opowieści morskie napisane we współautorstwie z N. Sliepniewem i D. Warszawskim), potem jednak niczego nie publikował aż do początku lat sześćdziesiątych. Pierwsze opowiadanie fantastyczne, zatytułowane Роби („Robi”), ukazało się w roku 1962.

Warszawski fantastykę pisał stosunkowo niedługo, bo raptem przez nieco ponad dziesięć lat, przez ten czas zdążył jednak opublikować przeszło osiemdziesiąt opowiadań. Znaczną część z nich zebrano w wydanych za życia pisarza pięciu niewielkich tomach: Молекулярное кафе (1964), Человек, который видел антимир (1965), Солнце заходит в Дономаге (1966), Лавка сновидений (1970) oraz Тревожных симптомов нет (1972).

Spuścizna twórcza pisarza zadziwia różnorodnością, zarówno pod względem podejmowanych tematów, jak i stylistyki: opowiadania humorystyczne sąsiadują z pamfletami na tematy społeczne (cykl Солнце заходит в Дономаге, czyli „Słońce zachodzi w Donomagu”; rzecz popełniona na fali radzieckiej „odwilży”, zapoczątkowanej przez Chruszczowa), a pełne liryzmu miniatury – z nowelami o psychologicznym zacięciu (Решайся, пилот!, „Na atolu”).

Proza Warszawskiego wyróżniała się wśród twórczości mu współczesnych aforystycznością opisu i przepełnionym ironią spojrzeniem na opisywaną rzeczywistość. Każde niemal opowiadanie jawi się jako swoista logiczna konstrukcja, powołana do istnienia dla wykazania lub odrzucenia określonej hipotezy. Warszawski skąpił w wyborze środków wyrazu, był lakoniczny, unikał nadmiernych stylistycznych ozdobników. Na próżno szukać w jego prozie skomplikowanych bohaterów; powołane przezeń do istnienia postaci z reguły były czysto umowne i schematyczne. Nie wynikało to jednak, bynajmniej, z braku umiejętności literackich autora, lecz z właściwości jego twórczej maniery. Jego zasadniczym celem jako pisarza było przedstawienie interesującego pomysłu, a nie ludzkich charakterów.

Pisał Warszawski klasyczną fantastykę, opartą na naukowym, podbudowanym obszerną wiedzą, pomyśle. Przedmiotem satyry autora był w latach sześćdziesiątych kuriozalny w jego przekonaniu „cybernetyczny romantyzm”, przewidujący szybką budowę skomplikowanych robotów i wielokrotnie przewyższających ludzki intelekt mózgów elektronowych, które przejmą od nas wszelkie zadania, od tych najważniejszych i najbardziej skomplikowanych poczynając, na najprostszych i mało istotnych kończąc. Brał Warszawski na warsztat hipotezy z zakresu biochemii i cybernetyki („Czerwone paciorki”, „Kawiarnia Pod molekułą”), problemy związane z kontaktami ludzkości z przedstawicielami pozaziemskiego życia, czy też wyobrażenia o naturze przestrzeni i einsteinowskim paradoksie czasu („Podróż w nicość”, „Pułapka”, „Powrót”).

Ilia Warszawski zmarł po ciężkiej chorobie 4 lipca 1974 r.

Bibliografia

Automaty i ludzie

• Dniewnik, 1962 (opowiadanie)
• Indieks E-81, 1962 (opowiadanie)
• Robi, 1962, Robi Alfa 4 (opowiadanie)
• Moliekuliarnoje kafie, 1963, (opowiadanie) Kawiarnia "Pod molekułą" Zagadka liliowej planety
• Biotoki, biotoki..., 1963, (opowiadanie) Bioprądy, bioprądy... Zagadka liliowej planety
• Pojedinok, 1963, (opowiadanie) Pojedynek Dusza do wynajęcia
• Konflikt, 1964 (opowiadanie)
• Wiecznyje probliemy, inny tytuł: Konfierencija, 1964 (opowiadanie)
• Dżejn, 1964 (opowiadanie) - Jane Ostatni wieloryb
• Puteszestwije w Niczto, 1964, (opowiadanie) Podróż w nicość Zagadka liliowej planety, W kosmosie
• Krasnyje busy, 1964, (opowiadanie) Czerwone paciorki Zagadka liliowej planety, W kosmosie
• Maskarad, 1964, (opowiadanie) Bal maskowy Materiały 02 (02) 1979
• Opieracija "Rok-n-rołł", 1964 (opowiadanie)
• Prizraki, 1964, (opowiadanie) Widziadła Dusza do wynajęcia, inny tytuł: Fantomy Odgłosy 22 (1418) 1985

W kosmosie

• Łowuszka, 1963, (opowiadanie) Pułapka Zagadka liliowej planety, Pierwsze lądowanie
• Wozwraszczenije, 1963, (opowiadanie) Powrót Zagadka liliowej planety, Pierwsze lądowanie
• Wnuk, 1963, (opowiadanie) Wnuk Zagadka liliowej planety, Pierwsze lądowanie
• Niejediaki, 1963, (opowiadanie) Niejadki Zagadka liliowej planety, Pierwsze lądowanie
• Sirieniewaja płanieta, 1963, (opowiadanie) Liliowa planeta Zagadka liliowej planety, Pierwsze lądowanie, lub W kosmosie W kosmosie

W Donomagu

• Triewożnych simptomow niet, 1964, (opowiadanie) Nie ma niepokojących objawów lub Niepokojących symptomów brak Dusza do wynajęcia, Klasyka rosyjskiej SF tom 1
• Prizraki, 1964, (opowiadanie) Widziadła Dusza do wynajęcia, inny tytuł: Fantomy Odgłosy 22 (1418) 1985
• Opyt profiessora Erdocha, 1965
• Priedwaritielnyje izyskanija, 1965, (opowiadanie) Maszyna Problemy 04 (337) 1974
• Sołnce zachodit w Donomagie, 1966 (opowiadanie) - Słońce zachodzi w Donomagu Ostatni wieloryb
• Sud'ja, 1966, (opowiadanie) Sędzia Problemy 04 (337) 1974
• Fiałka, 1966 (opowiadanie) - Fiołek Ostatni wieloryb
• Nasliednik, 1966, (opowiadanie) Spadkobierca Odgłosy 30 (1374) 1984, Po katastrofie 2, Pierwsze lądowanie
• Pojezdka w Pienfild, 1966, (opowiadanie) Wycieczka do Pennfield Młody Technik 06 (227) 1967, Kroki w nieznane tom 2, Siedem diabelskich wynalazków, Galaktyka I
• Tarakany, 1967 (opowiadanie) - Karaluchy Ostatni wieloryb
• Pobieg, 1968, (opowiadanie) Ucieczka Kroki w nieznane tom 3, Galaktyka I, Bion, Rakietowe szlaki tom 1, Pierwsze lądowanie
• Kukła, 1988 (opowiadanie)

Wieczne problemy

• Niejediaki, 1963, (opowiadanie) Niejadki Zagadka liliowej planety
• Lientiaj, 1965, (opowiadanie) Leń Problemy 02 (371) 1977, Dusza do wynajęcia inne tłumaczenie Leniuch Odgłosy 31 (1375) 1984, Odgłosy 32 (1376) 1984
• Rieszajsia, piłot!, 1965 (opowiadanie) - Decyduj, pilocie! Ostatni wieloryb
• W atollie, 1965, (opowiadanie) Na atolu W pogoni za wężem morskim, Klasyka rosyjskiej SF tom 2 lub W atolu Okno w nieskończoność, Pierwsze lądowanie
• Saszka, 1966 (opowiadanie) - Saszka Ostatni wieloryb
• Kursant Płoszkin, 1966, (opowiadanie) Kursant Płoszkin Rakietowe szlaki tom 2

Ewangelia według Ilji

• Igra, 1966 (opowiadanie)
• Pietlia gistieriezisa, 1968, (opowiadanie) Pętla histerezy Galaktyka I, Pod stopami ziemia

Na pograniczu fantastyki

• Wietieran, 1970 (opowiadanie)
• Czas w efirie, 1971 (opowiadanie)
• Albom, 1991 (opowiadanie)
• Biednyj Strigajło, 1991 (opowiadanie)

Zwyczajna fantastyka

• Pojezdka w Pienfild, 1966, (opowiadanie) Wycieczka do Pennfield Młody Technik 06 (227) 1967, Kroki w nieznane tom 2, Siedem diabelskich wynalazków, Galaktyka I
• Kontaktow nie budiet, 1967, (opowiadanie) Kontaktów nie będzie Bion
• Ograblienije proizojdiet w połnocz', 1967, (opowiadanie) Napad odbędzie się o północy Literatura Radziecka 05/1968, Bion
• Ławka snowidienij, 1967 (opowiadanie)
• Utka w smietanie, 1968, (opowiadanie) Kaczka w śmietanie Kroki w nieznane tom 1, Drugie lądowanie
• Wtoroje rożdienije, 1969, (opowiadanie) Powtórne urodziny Odgłosy 14/1983
• Stariki, 1970 (opowiadanie) - Staruszkowie Ostatni wieloryb
• Liubow' i wriemia, 1970, (opowiadanie) Miłość i czas Czarne żurawie

Sekrety gatunku

• Siekriety żanra, 1963 (opowiadanie)
• Nowoje o Szerłokie Hołmsie, inny tytuł: Nowoje o Hołmsie, 1963 (opowiadanie) - Coś nowego o Sherlocku Holmesie Ostatni wieloryb
• Pantieon biessmiertija, 1964 (opowiadanie)
• Zmieinyj płod, 1964 (opowiadanie)
• Dżambli, 1964 (opowiadanie)

Fantastyka we własnym sosie

• Mistier Harem w tartararach, 1964 (opowiadanie)
• Liekcii po parapsichołogii, inny tytuł: Liekcija po parapsichołogii, 1964 (opowiadanie)
• Proisszestwije na Czajn-Rod, 1964 (opowiadanie)
• Biotranguliacija Liekoczki Raspliujewa, 1966 (opowiadanie)
• Igra, 1966 (opowiadanie)
• Wystrieł, 1966, (opowiadanie) - Wystrzał Kraina fantazji t. II

Fantastyczne kryminały

• Nowoje o Szerłokie Hołmsie, inny tytuł: Nowoje o Hołmsie, 1963 (opowiadanie) - Coś nowego o Sherlocku Holmesie Ostatni wieloryb
• Gomunkułus, 1965, (opowiadanie) Homunkulus Literatura Radziecka 01/1982
• Ograblienije proizojdiet w połnocz', 1967, (opowiadanie) Napad odbędzie się o północy Literatura Radziecka 05/1968, Bion
• Powiest' biez gieroja, 1969 (opowiadanie) - Opowieść bez bohatera Ostatni wieloryb
• Fantastika wtorgajetsia w dietiektiw, ili Posliednieje dieło komissara Diebre, 1972 (mikropowieść) - Fantastyka wkracza w kryminał, czyli ostatnia sprawa komisarza Debreta Ostatni wieloryb
• Inspiektor otdieła polieznych iskopajemych, 1974 (mikropowieść)

Opowiadania

• "Cunami" otkładywajetsia, 1963
• Dielta-ritm, 1963
• Diktator, 1963
• SUS, 1963
• Liekcii po parapsichołogii, inny tytuł: Liekcija po parapsichołogii, 1964
• Na porogie biessmiertija, 1965
• Opasnaja zona, 1965, Strefa zagrożenia Klasyka rosyjskiej SF tom 2
• Pari, 1965
• Pieriesielienije Epltona, 1965
• Perpetuum mobile, 1965 - Perpetuum mobile Odgłosy 22 (1418) 1985
• Pod nogami Ziemlia, 1965, Pod stopami Ziemia W pogoni za wężem morskim, Bunt trzydziestu trylionów
• Priszielcy, 1965
• Puti, kotoryje my wybirajem, 1965 - Drogi, które wybieramy Ostatni wieloryb
• Czełowiek, kotoryj widieł antimir, 1965
• Ekzamien, 1965
• Bolszoj mozg, 1966
• Sowriemiennaja skazka, 1966, Współczesna baśń Kwazar 01 (09) 1982
• W pomoszcz' naczinajuszczemu fantastu, 1969
• Wsie po prawiłam..., 1970, Ściśle według reguł Kwiaty Albarossy
• Posliednij ekspierimient, inny tytuł: Jajco № 115, 1971
• Dusza naprokat, 1971, Dusza do wynajęcia Dusza do wynajęcia
• Prodiełki Amura, 1971
• Siużet dlia romana, 1971, Transplantacja Problemy 03 (312) 1972
• Trawa biessmiertija, 1971
• Wzaimoponimanije wozmożno, 1972
• Nazidanije dlia pisatieliej-fantastow wsiech wriemien i narodow, ot naczinajuszczich do mastitych wkliuczitielno, 1973, Poradnik pisarza science fiction Problemy 04 (337) 1974, Uniwersalny poradnik dla pisarzy fantastów Kroki w nieznane tom 5, Galaktyka I, Kroki w nieznane Rakietowej krowy
• Summa dostiżienij, 1978, Suma osiągnięć Fantastyka 08 (11) 1983
• Tupica, 1978
• Posliednij kit, 1988 - Ostatni wieloryb Ostatni wieloryb
• Annigilisty, 1989
• Kazn' Buonapartie, 1989
• Starszij brat, 1989
• Wozwyszenije Elizara Pupko, 1990
• Awtomat, 1991
• Jewa, 2009
• Strannaja istorija, 2009
• Trus, 2009
• Eliektronnaja sowiest', 2010
• Kliuczik, 2010
• Ziemlia nie otwieczajet na pozywnyje, 2010

Zbiory opowiadań

• Moliekuliarnoje kafie, 1964
• Czełowiek, kotoryj widieł antimir, 1965
• Sołnce zachodit w Donomagie, 1966
• Ławka snowidienij, 1970
• Triewożnych simptomow niet, 1972
• Triewożnych simptomow niet, 2002
• Ostatni wieloryb 2015 (oryginalny polski zbiór)

Linki zewnętrzne

Biografia i polska bibliografia Warszawskiego

Nieoficjalna strona Warszawskiego